________________
णिज्जुत्तिगा० ५८-६६]
दसकालियसुत्तं । अवितित्तेण, इह-पेच्चहितत्थे निव्विसेसो, एवं फासुएसणिजे मणुण्णा-ऽमणुण्णनिव्विसेसाहारक्रियेण ३ । सागर इव गंभीरेण नाण-दंसण-चरित्त-भावणअणेगगुणरयणनिहिणा भवितव्वं, ण तु तहा कडुगणिरुवहोजेण ४ । सव्वसंगनिरालंबणेण गगणमिव भवितव्वं ५। छेदणे पूयणे वा तरुरिव राग-दोसरहितेण ६ । अणियतवित्तिणा भमरेणेव ७। मिगेणेव संसारभउव्विग्गेण अप्पमादिणा ८ । धरणि व्व सव्वफासविसहेण ९ । जलरुहमिव पंक तोएहि तज्जातसंवुड्डेण निरुवलित्तेण, " जहा पुण्णस्स [कच्छति] तहा तुच्छस्स इध कच्छति" [ आचा० श्रु० १ अ० २ उ० ६ सू० ४ ] 5 त्ति वयणातो १० । सम्मत्तादिहितोवदेसवयणकिरणावभासिणा सूरेण व ११ । वाउरिव अपडिबद्धेण सव्वपदाभिसंबंधिणा भवितव्वं १२॥ ६॥ ६३॥ तहा
विस-तिणिस० गाहा । सव्वरसाणुवादिणा विसेणेव १३ । भणितं चवयं मणुस्सा ण सेढा ण निहुरा, ण माणिणो णेव य अत्थगव्विता । जणं जणं पप्प तहा भवामहे, जहा विसं सव्वरसाणुवातिकं ॥१॥ [
कजे णमणं एति तिणिसेणेव १४। वाऊ भणितो १५। समीवोवगताण वंजुलेणेव विसोवसमणे कोहादिविसोवसमणसमत्थेण १६। सव्वत्थ पागडेण निव्विगंधेसीलेण य कणवीरेणेव १७ । सीलगंधेण उप्पलेणेव१८ । भमरेणेवाणुवरोधवित्तिणा १९ । उंदुरेणेव देस कालचारिणा माणा-ऽवमाणेसु पणताणुरूवरोसेण २० । णडेणेव रंगगतेणाणेगरूवेण २१ । कुकुडावकिण्णमण्णे वि तज्जातीता उपजीवंति तहावि[ह संविभागरुतिणा २२ । पागडभावेण अंदागपलिभा इव अणुरूवेण वा २३ । लाघवत्थमंते भणियं भवितव्वं सव्वपदेहिं संबज्झति ॥७॥ ६४ ॥15 समणस्स एगट्ठियाणि तं जहा
पव्वइए १ अणगारे २ पासंडी ३ चरक ४ तावसे ५ भिक्खू ६ ।
परिवायए य ७ समणे ८ णिग्गंथे ९ संजए १० मुत्ते ११॥८॥ ६५ ॥ . तिण्णे १२ णेया १३ दविए १४ मुणी य १५ खंते य १६ दंत १७ विरए य १८।
. लूहे १९ तीरडी वि य २० हवंति समणस्स णामाई ॥९॥६६॥ 20 पवइए अणगारे० गाहा । तत्थ पव्वइए इति प्रगतो गिहातो संसारातो वा १ । अणगारो अगारंगृहं तं जस्स नत्थि सो अणगारो २ । अविहकम्मपासादो घरपासादो वा डीणे पासंडी। तवं चाड त्ति चरको ४ । तवो से अस्थि तावसो ५ । भिक्खणसीलो भिक्खू ६ । पावाइं परिहरंतो पारिव्वातो ७। समणो भणितो ८। बाहिर-ऽब्भंतरातो गंथातो निग्गओ निग्गंथो ९ । एगीभावेण अहिंसादीहिं जतो संजतो १० । मुत्तो नेहादिबंधणेहिं ११॥ ८॥६५॥ तहा
तिण्णे जाणे (णेया). गाहा । संसारसागरतरणा तिण्णो १२ । भवा सिद्धिमहापट्टणं निविग्घेणं
25
१°ण जह पञ्च मूलादर्श ॥ २ सहा ण पंडिया ण माणिणो वृद्धविवरणे ॥ ३ सर्वरसानुपातिकम् । ४ “वजुलो नाम-वेतसो, तस्स किल हट्ठा चिट्ठिया सप्पा निव्विसीभवंति, एरिसेण साहुणा भवितव्वं ।" इति वृद्धविवरणे । “वचुलः-वेतसः तत्समेन भवितव्यम्, क्रोधादिविषाभिभूतजीवानां तदपनयनेन, एवं हि श्रूयते-किल वेतसमवाप्य निर्विषा भवन्ति सर्पा इति।" इति हारिभद्यां वृत्तौ। ५ अशुचिगन्धापेक्षया निर्विगन्धमित्यर्थः ॥ ६ तीवा उपजवंति मूलादर्शे ॥ ७ आदर्शप्रतिबिम्बमिवेत्यर्थः ॥ ८ पासंडे खं० सा०॥ ९तिण्णे ताती दविए ख० सा० । एतत्पाठमेदानुसारेणैव हरिभद्रपादैर्व्याख्यातमस्ति । तथाहि-"तीर्णवांस्तीर्णः, संसारमिति गम्यते । त्रायत इति त्राता, धर्मकथादिना संसारदुःखेभ्यः इति भावः । रागादिभावरहितत्वाद् द्रव्यम् , द्रवति-गच्छति वा तांस्तान् ज्ञानादिप्रकारानिति द्रव्यम्" । वृद्धविवरणकृता पुनः तिण्णो ताती णेया दविए मुणी खंत दंत इति प्रत्यन्तरानुपलब्धपाठमेदानुसारेण विवृतं वर्तते । तथाहि-"तिण्णो ताती० गाहा । जम्हा य संसारसमुदं तरंति तरिस्संति वा तम्हा तिण्णो ताती य । जम्हा अण्णे वि भविए सिद्धिमहापट्टणं अविग्धपहेण नयइ तम्हा नेया । दविओ नाम राग-दोसविमुक्को भण्णइ ।" इति ॥ १० तीरढे सा० । चूर्णिद्वये वृत्तौ च "तीरटे" "तीरट्ठी" इति पाठभेदयुगलं व्याख्यातं वर्त्तते ॥११ अष्टविधकर्मपाशाद् गृहपाशाद् वा ॥
Jain Education Interational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org