Page Text
________________
सुत्तं ४० णिज्जुत्तिगा० १४२-४३] दसकालियसुत्तं ।
४०. से इति वयणोवण्णासे । जे इति सामण्णुद्देसवयणं । पुणसद्दो विसेसणे । इमे इति पञ्चक्खं दरिसिन्जति । अणेगा अणेगभेदा बेइंदियादतो । बहवे इति बहुभेदा जाति-कुलकोडी-जोणीपमुहसतसहस्सेहिं पुणरवि संखेजा । त्रस्यन्तीति त्रसाः। पाणा इति जीवाः प्राणन्ति वा-निःश्वसन्ति वा । जोणीभेदेणोपदरिसिजति-तं०, अण्डजाता अण्डजा मयूरादयः । पोतमिव सूयते पोतजा वल्गुलीमादयः । जराउवेदिता जायंति जराउजा गवादयः । रसजा रसा से भवंति तक्रादौ सुहुमसरीरा । संखेदजा यूगादतः । सम्मुच्छिमा करीसादिसु मच्छिकादतो भवन्ति । उम्भिता भूमिं भिंदिऊण निद्धावंति सलभादतो । उववातिया णारग-देवा । एते तसा । तेसिं च तसाणं एगिदिएहितो विसिट्ठाणि इमाणि लक्खणाणि भवंति, तं०-जेसिं केसिंचि पाणाणं, जेसिं केसिंचि ति अविसेसिताणं उद्देसवयणं । पाणा पुव्वभणिता । इमाणि जीवभावव्यक्तिकराणि, तं०-अभिकतं. आलावगा उच्चारतव्वा । अभिमुहक्वंतं अभिकतं. पण्णवगं पड़च्च अभिमुहमागमणं । प्रतीपं कंतं पडिकंतं । हत्थादीणं बाहिं विच्छूढाणं एगीभावेणं कुंचणं संकुचितं । तेसिं 10 चेव हत्थादीणं बाहिं विच्छोभो पसारितं । रुतं सद्दकरणं । भंतं अणेगाण तं चेट्टितं । तसितं उव्वेवगमणं । पलाइयं भैतादवक्कमणं । आगमणमागती। गमणं गती। णणु जं अभिक्कंतं सा आगतिः, पडिकंतं च गतिः, तेण पुणरुतं, चोयणेयं । समत्थणं भण्णति-रुक्खं प्रति अभिक्कमणं तुंबि-वलिमादीणं, पडिक्कमणमवि रुक्खग्गातो पंडितोयरणं । इहं पुण तस्सेव अत्थस्स विसेसणत्यं भण्णति-आगती-गतीविण्णाता, बुद्धिपुव्वमितो जाणावेति । पुणराह-विकलिंदियाण वि ऊहा-ऽपोहपुव्वं ण चेट्टितमिति ण णाम ते तसा । एतं समत्थिजति-जदी वि बेइंदियादीणं 15 ण सम्प्रधारणपुष्वं चेट्टितं, गुलातिसमुवसप्पणं तु पिपीलिगादीण विण्णाणपुव्वगं आगमण-गमणादि, ण तहा एगिदियाणं, तम्हा जे एतेहिं लक्खणेहिं लक्खिता ते तसा सिद्धा । जोणिलक्खणनिरूविताणं भेदाभिधाणत्थमिदं भण्णति-जे य कीड-पयंगा, जे उद्देसे, चसदो समुच्चए, कीडवयणेण तज्जातियगहणमिति सव्वे बेइंदिया घेप्पंति, पयंगवयणेण चउरिंदिया, कुंथु-पिवीलियाभिहाणेण तिंदिया । सवे देवा, 'पंचेंदिएसु पहाण' त्ति पढमं देवा पढिता । तदणु तेर्सि पडिपक्खभूता असुरा भवणवासीभेदा णाग-सुवण्णा । अहोनिवाससाहम्मेण तदणु णेरतिता तदणुभासदुक्खा इति तदणु पंचेंदितिरिक्खजोणिता । मणूसेसूपदेस इति सव्वेसिं अंते मणुस्सा। सव्ववयणमसेसवाची, सव्व एव तसा, ण जहा सामण्णतिरिक्खजोणियवयणेण तसा थावरा य । सधे पाणा परमाहम्मिया, परमं पहाणं तं च सुहं, अपरमं ऊणं तं पुण दुक्खं, धुम्मो सभावो, परमो धम्मो जेसिं ते परमधम्मिता, यदुक्तं सुखखभावाः। पाढविसेसो-“पारधम्मिता" परा जाति जातिं पडुच्च सेसा, जो त परेसिं धम्मो सो तेसिं, जहा एगस्स अभिलास-प्रीतिप्पमितीणि संभवंति तहा सेसाण वि अतो परधम्मिता। एसो छट्टो जीवणिकातो, एसो जस्स लक्खणं भणितं छट्ठो छण्डं पुढविक्कातियादीणं पूरणो जीवणिकातो समूहो तसकाओ त्ति, इति परिसमत्तिविसतो पवुञ्चति भगवद्भिः ॥९॥
भणितो जीवाहिगमो । अजीवाभिगमो भण्णति-अजीवा दुविहा-पोग्गला य णोपोग्गला य । पोग्गला .
१“भंतं नाम जं देसाओ देसंतरं भमइ ।" वृद्ध०॥ २ दब्वे च गमणं मूलादर्शे ॥ ३ भयादपक्रमणम् ॥ ४ प्रत्यवतरणम् ॥ ५ गुडादिसमुपसर्पणम् ॥ ६ “परमाहम्मिया नाम अपरमं दुक्खं, परमं सुहं भण्णा, सव्वे पाणा परमाधम्मिया सुहाभिकखिणो त्ति वुत्तं भवइ । अहवा एयं सुतं एवं पढिजइ–'सव्वे पाणा परहम्मिया' इकिकस्स जीवस्स सेसा जीवभेदा परा, ते य सव्वे सुहाभिकंखिणो त्ति वुत्तं भवति । जो तेसिं एकस्स धम्मो सो सेसाणं पित्ति काऊण सव्वे पाणा परहम्मिया।" इति वृद्धविवरणे॥७धम्मो अभावो मूलादर्श ॥८"पोग्गला छबिहा, तं०-सुहुमसुहुमा १ सुहुमा २ सुहुमबादरा ३ बादरसुहुमा ४ बादरा ५ बादरबादरा । सुहुमसुहुमा परमाणुपोग्गला १ । सुहुमा दुपएसियाओ आढत्ता जाव सुहुमपरिणओ अणंतपएसिओ खंधो २ । सुहुमबादरा गंधपोग्गला ३ । बादरसुहमा बाउक्कायसरीरा । बादरा आउक्कायसरीरा उस्सादीणं ५। बादरबादरा तेउ-वणप्फइ-पुढवि-तससरीराणि ६ । अहवा चउविहा पोग्गला, तं०-खंधा १ खंधदेसा २" इत्यादि वृद्धविवरणे॥
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001151 |
| Book Title | Agam 42 mool 03 Dashvaikalik Sutra |
| Original Sutra Author | Shayyambhavsuri |
| Author | Bhadrabahuswami, Agstisingh, Punyavijay |
| Publisher | Prakrit Granth Parishad |
| Publication Year | 2003 |
| Total Pages | 323 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Ethics, & agam_dashvaikalik |
| File Size | 9 MB |