________________
१४
जिणदासगणिमहत्तरविरझ्याए चुण्णीए संजुयं
[सु० ८-१४ "केवलमेगं सुद्धं सकलमसाधारणं अणंतं च ।" [विशेषा. गा० ८४ ] इत्यर्थः ५। नाणसहो य सम्बत्थाऽऽभिनिबोधिकादीण समाणाधिकरणो [जे० १५२ प्र०] दट्टयो, तं जहा-आभिनिबोधिकं च तं नाणं च आभिनिबोधिकनाणं । एवं सम्वेमु देदुन्छ । पुच्छा य-किमेस मतिनाणादियो कमो ? एत्थ उत्तरं भण्णति-एस सकारणो उवण्णासो । इमे य ते कारणा-तुल्लसामित्तणतो सबकालाविच्छेदहितत्तणतो इंदिया ऽणिदियणिमित्त5 तणतो तुल्लकवतोवसमकारणतणतो सम्बदव्यादिविसयसामण्णतणतो परुकत्वसामन्नत्तणओ य तब्भावे य सेसणाणसंभवातो अतो आदीए मति-मुताई कताई। तेसु वि य “मतिपुचतं मुतं" [मुत्तं ४३ ] ति पुव्वं मतिणाणं कतं, तस्स य पिट्टतो मुतं ति । अहवा इंदिया-ऽणिदियनिमित्तत्तणमविसिटे वि मति-सुतेसु परोवदेसत्तणमेत्तभेदातो अरिहंतवयणकारणतणतो य मतिविसेसत्तगतो य सुतस्स मतिअगंतरं मुतं ति । मति-सुयसमाणकालत्तणतो मिच्छ
इंसणपरिग्गहत्तणतो तन्वित्रजयसाहम्मत्तणतो सामिसाहम्मत्तर्णतो य कत्थइ कालेगलाभत्तणतो य मति-मुताणंतरं 10 अवधि त्ति भणितो । ततो य छउमत्थसामिसामग्णत्तणतो य पुग्गलसियसामण्णतणतो य खयोवसमभावसाम
ण्णतणतोय पच्चक्खभावसामण्णतणतो य अबहिसमणंतरं मणपज्जवनाणं ति। सवनाणुत्तमत्तणतो सबविसुद्धत्तणतो य विरतसामिसामण्णत्तणतो य सव्यावसाणलाभत्तणतो य सव्वुत्तमलद्धित्तणओ य तदंते केवलं भणितं ।।
८. तं समासओ दुविहं पण्णत्तं, तं जहा-पच्चक्खं च परोक्खं च ।
८. सव्वं पेतं समासतो दुविधं-पञ्चकग्वं च परोक्खं च० इत्यादि । इह अप्पवत्तव्बत्तणतो पुव्वं पञ्चक्खं 15 पण्णविजति । इह जीवो अक्रवो । कहं ? उच्यते-"अशू व्याप्तौ" इति, णाणप्पणताए अत्थे असइ ति इच्चेवं जीवो
अक्खो, णाणभावेण वावेति त्ति भणितं भवति । अहवा “अश भोजने" इच्चेतस्स वा सव्वत्थे असइ त्ति अक्रवो, पालयति भुङ्क्ते चेत्यर्थः । अक्खं पति वट्टति त्ति पञ्चक्खं, अणिदियं ति वुत्तं भवति । चसदाओ य से अवधिमादिभेदा दट्टव्वा । अक्खातो [जे० १९२ द्वि० परेसु जं णाणं उप्पजति तं परोक्खं सभेदं चसदाओ इंदिय-मणोनिमित्तं दट्टयमिति । 20 ९. से किं तं पञ्चक्खं ? पञ्चक्खं दुविहं पण्णतं, तं जहा-इंदियपञ्चक्खं च णोईदियपञ्चक्खं च ।
१०. से कि तं इंदियपचक्खं ? इंदियपच्चक्खं पंचविहं पण्णत्तं, तं जहा-सोइंदियपच्चक्खं चक्खिदियपच्चक्खं घाणिदियपचक्खं रसणेंदियपच्चक्खं फासिदियपञ्चक्खं । से तं
इंदियपच्चक्खं । 25 ९. से किं तं पञ्चकग्वं ? पुच्छा । 'से' ति स पञ्चकरखनाणभेदो । 'किं तं' ति परिपण्हे, कतिभेदं ति वुत्तं
भवति । तं च किंसरूवं ? ति आयरियो पभेदमुवण्णसितुं तस्सरूवकहणेण पञ्चक्खसरूवं कहितुकामो आह–पञ्चक्खं दुविहं पण्णत्तं ति।
१०. इंदियं ति-पुग्गलेहि संठाणणिवत्तिरूवं दबिंदियं, सोइंदियमादिइंदियाणं सव्वातप्पदेसेहिं स्वावरणक्खतोवसमातो जा लद्धी तं भाबिंदियं, तस्स पञ्चक्खं ति इंदियपञ्चक्खं । तं पंचविहं । पर आह-णणु
१ वत्तव्वं मो० ॥ २ 'ट्टितित आ० ॥ ३ 'तत्तेण अविसिट्टे वि सति सुते वि परों आ०॥४णतो सम्मत्ताइकाले आ० ॥ ५ घेत्यर्थः आ०॥ ६ परोक्खं, तं चेदं, चस आ० ॥ ७ चक्टुंदिय सं० ॥ ८ जिभिदिय मो० मु०॥
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org