________________
५९८
स्थानाङ्गसूत्रस्य चतुर्थ परिशिष्टम्
धम्म विआय नेव सुमनो होति न दुम्मनो; उपेक्खको विहरति सतो सम्पजानो। सो कायपरियन्तिकं वेदनं वेदियमानो 'कायपरियन्तिकं वेदनं वेदियामी' ति पजानाति, जीवितपरियन्तिकं वेदनं वेदियमानो 'जीवितपरियन्तिकं वेदनं वेदियामी' ति पजानाति, 'कायस्स भेदा उद्धं जीवितपरियादाना इधेव सबवेदयितानि अनभिनन्दितानि सीती भविस्सन्ती' ति पजानाति। ___ सेय्यथापि, वप्प, थूणं पटिच्च छाया पायति । अथ पुरिसो आगच्छेय्य कुदालपिटकं आदाय ।
सो तं थूणं मूले छिन्देय्य; मूले छिन्दित्वा पलिखणेय्य; पलिखणित्वा मूलानि उद्धरेय्य, अन्तमसो उसीरनाळिमत्तानि पि । सो तं थूणं खण्डाखण्डिकं छिन्देय्य । खण्डाखण्डिक छेत्वा फालेय्य । फालेत्वा सकलिक सकलिक करेय्य । सकलिकं सकलिकं कत्वा वातातपे विसोसेय्य । वाततपे विसोसेत्वा अग्गिना डहेय्य । अग्गिना डहेत्वा मसिं करेय्य । मसिं करित्वा महावाते वा ओफुणेय्य नदिया वा सीघसोताय पवाहेय्य । एवं हिस्स, वप्प, या थूणं पटिच्च छाया सा उच्छिन्नमूला तालावरथुकता अनभावङ्कता आयतिं अनुप्पादधम्मा।
एवमेव खो, वप्प, एवं सम्मा विमुत्तचित्तस्स भिक्खुनो छ सततविहारा अधिगता होन्ति । सो चक्खुना रूपं दिस्वा नेव सुमनो होति न दुम्मनो; उपेक्खको विहरति सतो सम्पजानो। सोतेन सई सुत्वा...पे०...घानेन गन्धं घायित्वा...पे०...जिव्हाय रस सायित्वा...पे....कायेन फोटुब्बं फुसित्वा ...पे०...मनसा धर्म विज्ञाय नेव सुमनो होति न दुम्मनो; उपेक्खको विहरति सतो सम्पजानो। सो कायपरियन्तिकं वेदनं वेदियमानो 'कायपरियन्तिकं वेदनं वेदियामी' ति पजानाति, जीविपरियन्तिकं वेदनं वेदियमानो 'जीवितपरियन्तिक वेदनं वेदियामी' ति पजानाति, 'कायस्स भेदा उद्धं जीवितपरियादाना इधेव सब्बवेदयितानि अनभिनन्दितानि सीती भविस्सन्ती' ति पजानाति । '
एवं वुत्ते वप्पो सक्को निगण्ठसावको भगवन्तं एतदवोच-" सेय्यथापि, भन्ते, पुरिसो उदयस्थिको अस्सपणियं पोसेय्य। सो उदयं चेव नाधिगच्छेय्य, उत्तरं च किलमथस्स विघातस्स भागी अस्स। एवमेव खो अहं, भन्ते, उदयस्थिको वाले निगण्ठे पयिरुपासिं। स्वाहं उदयं चेव नाधिगच्छि, उत्तरं च किलमथस्स विघातस्स भागी अहोसि। एसाह, भन्ते, अज्जतग्गे यो मे बालेसु निगण्ठेसु पसादो तं महावाते वा ओफुणामि नदिया वा सीघसोताय पवाहेमि। अभिकन्तं, भन्ते...पे०...उपासकं मं, भन्ते, भगवा धारेतु अजतग्गे पाणुपेतं सरणं गतं ति ।" इति अङ्गुत्तरनिकाये ४।२०५। पृ० २१०-२१३ ॥
पृ० ७४ पं. ३ ततो सुग्गता...। तुला-"भाजीवसावको गहपति आयस्मन्तं मानन्द एतदवोचकेसं नो, भन्ते आनन्द, धम्मो स्वाक्खातो? के लोके सुप्पटिपन्ना ? के लोके सुकता ति ?
तेन हि, गहपति, त वेत्थ पटिपुच्छिस्सामि, यथा ते खमेय्य तथा नं ब्याकरेय्यासि । तं किं मञ्जसि, गहपति, ये रागस्स पहानाय धर्म देसेन्ति दोसस्स पहानाय धम्म देसेन्ति मोहस्स पहानाय धम्मं देसेन्ति, तेसं धम्मो स्वाक्खातो नो वा १ कथं वा ते एत्थ होती ति ?
ये, भन्ते, रागस्स पहानाय धम्म देसेन्ति दोसस्स पहानाय धम्म देसेन्ति मोहस्स पहानाय धम्म देसेन्ति, तेस धम्मो स्वाक्खातो। एवं मे एत्थ होती ति ।
तं किं मसि, गहपति, ये रागस्स पहानाय पटिपन्ना दोसस्सः पहानाय पटिपन्ना मोहस्स पहानाय पटिपन्ना, ते लोके सुप्पटिपन्ना नो वा १ कथं वा ते एत्थ होती ति ?
ये, भन्ते, रागस्स पहानाय पटिपन्ना दोसस्स पहानाय पटिपन्ना मोहस्स पहानाय पटिपन्ना, ते लोके सुप्पटिपन्ना। एवं मे एत्थ होती ति।
तं किं मसि, गहपति, येसं रागो पहीनो उच्छिन्नमूलो तालावत्थुकतो अनभावङ्कतो आयतिं अनुप्पादधम्मो, येसं दोसो पहीनो उच्छिन्नमूलो तालावत्थुकतो अनभावङ्कतो आयति अनुप्पादधम्मो, येसं
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org