________________
૧૫૮
જિનમાર્ગનું અનુશીલન ઊલટું, અંતરની કુણાશમાં તો એ શહેરોને પણ બોધપાઠ આપી શકે એવાં હોય છે. શહેરોમાં તો કેટલીક વાર વધારે પડતા આડંબરોને લીધે ધર્મભાવનાનું અજીર્ણ અને હૃદયનું એવું રીઢાપણું જોવામાં આવે છે, કે જેથી જીવનશુદ્ધિ, અહિંસા અને કરુણાને વરેલો ધર્મ કયાં વસતો હશે એ જ સવાલ થઈ પડે છે. ધર્મનું પાલન અને ધર્મની લ્હાણી એ જ સાધુજીવનનો સાર છે.
[તા. ૮-૬-૧૯૬૩ અને તા. ૯-૭-૧૯૫૦ (નાનો અંશ)] ઉપાધ્યાય શ્રી સુખસાગરજી મહારાજના શિષ્ય, સાહિત્યસેવક મુનિરાજશ્રી કાંતિસાગરજી અજમેરથી ઉદેપુર તરફ ગયા તે વિહારનું થોડુંક વર્ણન અમારા તા. ૪-૮-૧૯૫૬ના અંકમાં છપાયું છે. આ વિહારમાં રાજસ્થાનનો ઇતિહાસ ટોડરાજસ્થાન' લખનાર સુપ્રસિદ્ધ અંગ્રેજ સજ્જન કર્નલ ટોડના સંભારણારૂપ ટોડગઢ, ભીમ, જસ્સાખેડા વગેરે ગામોના જૈનોની સ્થિતિના સંબંધમાં મુનિશ્રી લખે છે :
“આ તરફ વસનારા દરેક ગામમાંના બહુ ઓછા શ્રાવકો મળ્યા, જેમણે મૂર્તિપૂજક સાધુઓને જીવનમાં કોઈ વાર જોયા હોય. મુનિઓને જોઈ તેઓને આશ્ચર્ય થતું કે મોટું નહીં બાંધનારા પણ જૈન સાધુઓ હોય છે !
ખરેખર, આ પરિસ્થિતિ આપણી આટલી મોટી સાધુ-સંસ્થા માટે લજ્જા ઉપજાવે તેવી છે. શું અમારા મુનિરાજો ગુજરાતને છોડી માનવતાની સાચી સેવા આ તરફ આવી ન બનાવી શકે? શ્રમણપરંપરાનું જો આવું જ કાર્ય ચાલતું રહેશે તો તેનો વ્યાપક ઉદ્દેશ ક્યાં સુધી ટકી રહેવાનો ?”
આપણા મુનિવરોનું વિહારક્ષેત્ર છેલ્લાં પાંચ-સાત વર્ષમાં કંઈક વિસ્તૃત તો થયું છે; છતાં, મુનિશ્રી કાંતિસાગરજી કહે છે, તેમ આપણા મુનિવરોએ એને વધુ વિસ્તૃત કરીને દેશના બધા પ્રદેશો અને ઘણાં ગામોનો સંપર્ક સાધવાની જરૂર તો છે જ.
(તા. ૧૧-૮-૧૯૫૬)
(૨૭) વહેતાં પાણી નિર્મળાં
(શેષ વિહારકાળ)
ગતિશીલતા એ પ્રગતિમાત્રની પહેલી જરૂરિયાત છે. શું ભૌતિક સાધનામાં કે શું આધ્યાત્મિક સાધનામાં, ગતિશીલતા વગર આગળ વધી શકાતું નથી, અને ગતિશીલતાના પ્રમાણમાં જ વિકાસ થઈ શકે છે. બંધિયારપણું વિકાસને રૂંધે છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
