________________
श्रीसिद्धहेमचन्द्रशब्दानुशासनम् ।
हिंसानामेषां व्याप्यं कर्म वा स्यात् । चौरस्य चौरं वोज्जासयति , चौरस्य चौर वोन्नाटयति , चौरस्योत्क्राथयति , चौरमुत्क्रथयति , चौरस्य चौरं वा पिनष्टि । हिंसायामिति किम् ? चौरं बन्धनाज्जासयति ॥१४॥
नि-प्रेभ्यो नः ।२।२।१५॥ समस्त-व्यस्त-विपर्यस्ताभ्यां नि-प्राभ्यां परस्य हिंसार्थस्य हन्तेर्व्याप्यम् कर्म वा स्यात् । चौरस्य चौरं वा निप्रहान्त । हिंसायामित्येव-रागादीनिहन्ति ।। १५।।
विनिमेय-द्यूतपणं पणि-व्यवहोः ।२।२।१६॥ विनिमेय: क्रेय-विक्रेयोऽर्थः , द्यूतपणो द्यूतजेयम् , तौ पणव्यवहोर्व्याप्यौ वा कर्म स्याताम् । शतस्य शतं वा पणायति , दशानां दश का व्यवहरति । विनिमेय-द्यूतपणमिति किम् ? साधून पणायति ।।१६।।
उपसर्गाद् दिवः ।२।२।१७॥ उपसर्गात् परस्य दिवो व्याप्यौ विनिमेय-द्यूतपणौ वा कर्म स्याताम् । शतस्य शतं वा प्रदीव्यति । उपसर्गादिति किम् ? शतस्य दीव्यति ।।१७||
न२।२।१८॥ अनुपसर्गस्य दिवो व्याप्यौ विनमेय-द्यूतपणौ कर्म न स्याताम् । शतस्य दीव्यति
||१८॥
करणं च ।२।२।१९॥ दिव: करणं 'कर्म करणं च' युगपत् स्यात् । अक्षान् दीव्यति , अझैर्दीव्यति , अक्षैर्देवयते मैत्रश्चैत्रेण ।।१९।।
अधेः शीङ्-स्था-ऽऽस आधारः ।२।२।२०॥ अधेः संबद्धानां शीङ्-स्था-ऽऽसामाधारः कर्म स्यात् । ग्राममधिशेते , अधितिष्ठति , अध्यास्ते वा ।।२०।।
उपान्वध्यावसः ।२।२।२१॥ उपादिविशिष्टस्य वसतेराधारः कर्म स्यात् । ग्राममुपवसति , अनुवसति , अधिवसति , आवसति वा ।।२१।।
वाऽभिनिविशः ।२।२।२२॥ अभि-निभ्यामुपसृष्टस्य विशेराधारः कर्म वा स्यात् । ग्राममभिनिविशते ,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
