________________
દંડક પ્રકરણ (૧૫ ઉપયોગદ્વાર)
પવય સહિત પદરછેદ ति अनाण, पण नाण, चउ दंसण, बार जिअ लक्षण उवओगा, इय बारस उपओगा तेलुकद सीहिं भणिया ॥२३॥
શબ્દાથ વિક–જીવના
! તે ત્રણ લોક, (ત્રણ જગતના Rઉપલણ રૂપ
ટૂલહિં=દર્શિાએ, દેખના=એ, પૂર્વોક્ત
રાઓએ ગાથાર્થ :ત્રાડુ અજ્ઞાન, પાંચ જ્ઞાન, અને ચાર દશન (એ) ૧૨ જીવના લક્ષણ રૂ૫ ઉપગે છે. અને તે ૧૨ ૩પચોગે ત્રણ જગતના પદાર્થો દેખનાર શ્રી જિનેશ્વર ભગવતેએ કહ્યા છે પરવા उवओगा मणुएसु बारस, नव निरय तिरिय देवेसु, । विगलदुगे पण, छक्कं चउरिदिसु, थावरे तियगं ॥२४॥
સંસ્કૃત અનુવાદ उपयोगा मनुजेषु द्वादश, 7 नरयिकतिर्यग्देवेषु । विकलद्विके पञ्च, षट्क चतुरिन्द्रियेषु, स्थावरे त्रयः ॥२४॥
અન્વયે સહિત પદરછેદ मणुसु बारस उवओगा, निरय तिरिय देवेसु नव । विगल दुगे पण, चरिंदिसु छक, थावरे तियग ॥२४॥
શબ્દાથ ટુદ્રિકમાં, ૨ ભેદમાં
છ–છ ઉપયોગ વળ પાંચ ઉપયોગ
तियग-
ગાથાર્થ :– ઉપયોગો-મનુષ્યને બાર, નારક, તિર્યંચ અને દેવેને નવ, બે વિલેન્દ્રિયોને પાંચ, ચતુરિન્દ્રિયને છે, અને સ્થાવરને ત્રણ હેય છે.
વિશેષાર્થ :એ પૂર્વ ગાથામાં ૧૨ પ્રકારના ઉપયોગમાંથી ગભજ મનુ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org