________________
ગાથાથવિષ્કભના વર્ગના દશ ગુણાની કરણી, ગેળ વસ્તુને પારિધિ છે. વિકુંભના પા ભાગે ગુણાયેલ પરિધિ તેનું [ગળ વસ્તુનું ગણિત પદ છે. એ ૭ |
વિશેષાર્થ :
૨ કિમ, વ્યાસ, વૃત્તવિક્રમ એટલે ગોળ પદાર્થની પહોળાઈ ૨ પધિ, વપિરા એટલે ગોળ પદાર્થને ઘેરાવો.
રૂ fખત ક્ષેત્ર એટલે કેઈપણ માપના સમરસ ખંડોથી આખા ક્ષેત્રનું માપ કાઢવું તે.
આ ગાથામાં બતાવેલ હિસાબની રીત પ્રમાણે જવાબ રૂપે પરિધિની સંખ્યા આઠમી ગાથામાં અને ગણિતપદની સંખ્યા ૯ મી ૧૦ મી ગાથામાં આપેલ છે.
વિશ્ક વિશ્કેભ ગુણાકાર ગુણ્ય ૧૦૦૦૦૦x૧૦૦૦૦૦=૧૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦ x ૧૦=
ગુણાકાર છે ગા. ધ૦ ૧૦૦૦૦૦૦૦૦૦૭ ' = ૩૧૬૨૨૭ – ૩ –– ૧૨૮
આંગળ વિકભને ચેાથે ભાગ ૧૩ ૩૩૩૩૪ x ૨૫ooo = જંબુદ્વીપનું ક્ષેત્રફળ = ૭૯૦૫૬૪૧૫૦ ૦ ૧ ગાત્ર ૧૫૧પ ધ૦ ૬૦
* વર્ગ મૂળની રીત તથા સ્પષ્ટ હિસાબ. પરિભાષા-ભાજ્ય= જે સંખ્યાના ભાગ કરવા હોય, તે સંખ્યા.
ભાજક = ભાગ પાડનારી સંખ્યા. ભાગાકાર = પડેલા ભાગ જગાવનારી સંખ્યા.
શેષ = ભાગ પડતા છેવટની બાકી રહેલી સંખ્યા. વગ = કોઈ પણ સંખ્યાને તેજ સંખ્યાએ ગુણવાથી વર્ગ
થાય.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
