________________
મેક્ષતવ
૧૫૩
સંત-સ–વિદ્યમાન
મુ–મક્ષ સુદ્ધ-શુદ્ધ-એક
ત્તિ-ઇતિ–એ ચિત્તા–પદપણું, પદરૂપ હોવાથી પર્ય-પદ, શુદ્ધ પદ છે. વિનં-વિદ્યમાન છે.
ત–તે મેક્ષપદની (મક્ષ –આકાશના
તવની) સુમંન્ન-પુષ્પની પેઠે
૩-વળી -નથી
પકવ–પ્રરૂપણા બસંત્ત-અવિદ્યમાન,અછતું. માળા-૧૪ માર્ગPદિવડે અસત્
( કરાય છે. ) અન્વય સહિત પદચ્છેદ संत, सुद्ध पयत्ता विज्जत, खकुसुमव्व न असतं, "मुक्ख” त्ति पय, उ मग्गणाईहिं तस्स परूवणा
ગાથાર્થ – “મોક્ષ” સત્ છેશુદ્ધપદ હોવાથી વિદ્યમાન છે. આકાશના કુલની પેઠે અવિદ્યમાન નથી-મેક્ષ એ જાતનું પદ છે. અને માગણ વડે તેની વિચારણે થાય છે.
ન્યાયશાસ્ત્રમાં કોઈ પણ વસ્તુ સાબિત કરી આપવા માટે પાંચ અવયવવાળા વાક્યને પ્રાગ થાય છે. ૧ લા અવયવમાં–જેમાં, અને જે સાબિત કરવાનું હોય તે આવે છે, તે પ્રતિજ્ઞા. ૨ જામાં સાબિતીનું કારણ આપવામાં આવે છે, તે દેત. ૩ જામાં તેને અનુકૂળ કે વિરુદ્ધ પ્રકારને દાખલો હોય છે. તે વાદળ. ૪ થામાં ઉદાહરણ પ્રમાણે ઘટાવવાનું હોય છે, તે ૩જના. ૫ મામાં પ્રતિજ્ઞા પ્રમાણે સાબિતી જાહેર કરવાની હોય છે. તેને નમન કહે છે. અહીં મેક્ષ - સાબિત કરવા માટે ગાથામાં સંક્ષેપથી એ પાંચ અવયને પ્રાગ કર્યો છે. તે આ પ્રમાણે
પ્રતિજ્ઞા–મેક્ષ, સત છે. હેતુ-શુદ્ધ એકલા પદના અર્થરૂપ હોવાથી વિદ્યમાન છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
