________________
૬૧૬
શ્રી તત્વાર્થાધિગમ સૂત્ર આર્તધ્યાનના પ્રથમભેદનું વર્ણનआर्तममनोज्ञानां संप्रयोगे तद्विप्रयोगाय स्मृति
સમચાર છે -રૂશ છે. અનિષ્ટ વસ્તુને સંગ થતાં તેને દૂર કરવાને તથા દૂર કરવાના ઉપાયને એકાગ્ર ચિત્ત વિચાર એ આધ્યાનને “અનિષ્ટવિરોગ ચિંતા રૂપ પ્રથમ ભેદ છે.
દા. ત. બાજુના મકાનમાંથી રેડિયાને અવાજ આવે છે. એ અવાજ પ્રતિકૂલ–અનિષ્ટ લાગતાં રેડિયે બંધ થાય તે સારું એ વિચારણા તથા એ કેવી રીતે બંધ થાય એ અંગે વિચારણા આર્તધ્યાન છે. (૨) પ્રતિકૂળ મકાન મળતાં મકાનને બદલવાનો વિચાર તથા બદલવા માટેના ઉપાયના વિવિધ વિચારો આર્તધ્યાન છે. [૩૧]. આર્તધ્યાનના બીજા ભેદનું વર્ણન
તેનારા ૧-૨ રેગથી થતી વેદનાને દૂર કરવાને અને તેના ઉપાયને એકાગ્ર ચિતે વિચાર એ “વેદનાવિયોગચિન્તા” રૂપ આર્તધ્યાનને બીજો ભેદ છે.
યદ્યપિ “વેદનાવિગ ચિંતા એક પ્રકારની અનિષ્ટવિગચિંતા રૂપ હોવાથી તેને આર્તધ્યાનના પ્રથમ ભેદમાં સમાવેશ થઈ જાય છે. છતાં તેની અધિક સંભાવનાને
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
