________________
૨૧ર
શ્રી તવાથધિગમ સૂત્ર સાથે મિથુન સેવનની ઈચ્છા થાય તે સ્ત્રીવેદ મેહનીય. જે કર્મના ઉદયથી સ્ત્રી-પુરુષ બંનેની સાથે મૈથુન સેવનની ઈચ્છા થાય તે નપુંસકવેદ.
દૃષ્ટાંતથી વેદત્રિકનું સ્વરૂપ
પુરુષવેદ તૃણના અગ્નિ સમાન છે. તૃણને અગ્નિ શીવ્ર પ્રદીપ્ત થાય છે અને શાંત પણ શીધ્ર થઈ જાય છે. તેમ પુરુષવેદનો ઉદય શીધ્ર થાય છે અને શાંત પણ શીધ્ર થઈ જાય છે. સ્ત્રીવેદ લાકડાના અગ્નિ સમાન છે. લાકડાને અગ્નિ. જલદી સળગે નહિ, તેમ સ્ત્રીવેદને ઉદય જલદી ન થાય. પણ લાકડાને અગ્નિ સળગ્યા પછી જલદી શાંત ન થાય. તેમ સ્ત્રીવેદ પણ જલદી શાંત ન થાય. નપુંસક નગરના દાહ (આગ) સમાન છે. નગરના દાહની જેમ નપુંસકવેદને ઉદય ઘણા કાળ સુધી શાંત થતું નથી.
આ પ્રમાણે મેહનીય કર્મના ૨૮ ભેદનું વર્ણન. પૂર્ણ થયું. [૧]
આયુષ્ય કર્મના ચાર ભેદનારતૈયોન-માલુ-વૈવાનિ | ૮–૨૨
નરક, તિયચ, મનુષ્ય અને દેવ એ ચાર પ્રકારે આયુષ્ય છે.
જે કર્મના ઉદયથી નરકગતિનું જીવન પ્રાપ્ત થાય તે નરક આયુષ્ય. જે કર્મના ઉદયથી તિર્યંચ ગતિનું જીવન પ્રાપ્ત થાય તે તિયચ આયુષ્ય. જે કર્મને ઉદયથી
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
