________________
૨૫૦
જીવ-વિચાર-પ્રકાશિકા
" મુછે
ક એમ શિવ ઊ
पूर्ध्वमघस्तिर्यक् च देहस्य समन्ततो मूर्छनम्-अवयवप्रकल्पन સંગૂર્જીનY” અર્થાત્ ઊર્ધ્વક, અલેક અને તિર્ય લેક એમ ત્રિવિધ લેકને વિષે બધી બાજુથી અવયવની રચના થવી, એ સંમૂચ્છનક્રિયા છે.”
અહી એટલી સ્પષ્ટતા આવશ્યક છે કે સંમૂછન જન્મમાં માતાપિતાના સંયેગની અપેક્ષા રહેતી નથી. એ તે પુદ્ગલેના વિશિષ્ટ સજનથી જ થાય છે. દાખલા તરીકે અમુક પ્રકારનું ચૂર્ણ પાણીમાં નાખીએ તે તરત જ માછલાં કે દેડકાં થાય છે, અથવા કેરાંના પાણું વગેરે પર છાણું થપાતાં જ તેમાં વીંછીની ઉત્પત્તિ થાય છે; અથવા વરસાદનું પાણી પડતાં જ ડી વારમાં અળસિયાં વગેરે ઉત્પન્ન થાય છે.
. જન્મથી ગર્ભ જ, ગર્ભથી જન્મેલા. ..
“જર્માના નર્મદા ગર્ભથી ઉત્પન્ન થયેલ તે ગર્ભજ ગર્ભ કેને કહેવાય? તેનું સ્પષ્ટીકરણ શાસ્ત્રમાં આ પ્રકારે થયેલું છેઃ “યત્ર સુરોજિ મિઝm અતિ ામ જ્યાં શુક્ર એટલે વીર્ય અને શોણિત એટલે માદાના લેહીનું ગરણ અર્થાત્ મિશ્રણ થાય, તે ગ.” તેનું સ્થાન માતાના ઉદરમાં હોય છે.
સુદ-બે પ્રકારના... | હૃત્તિ-હેાય છે. . ' '
અન્વય ગાથાના મૂળ શબ્દ પ્રમાણે સમજે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
