________________
વનસ્પતિના જીવન પર આ દ્રષ્ટિપાત
e
આપણા સ્પર્શ થતાં જ તે એકદમ બીડાઈ જાય છે, આને ભયસંજ્ઞા સમજવી. તેમાં લજ્જા પણ મિશ્રિત હોય છે.
(૮) મૈથુન : મનુષ્યાદિ પ્રાણીઓની પેઠે વનસ્પતિમાં પણ મૈથુનસંજ્ઞા જોવામાં. આવે છે. પ્રાચીન પુરુષાનાં થન મુજબ અશાક, કુલ, હ્યુસ, કુરમક, તિલક વગેરે વૃક્ષે સાલ કાર નવયૌવના સ્ત્રીના પાદપ્રહારથી, તેના મુખનુ તાંબુલ નાખવાથી, તેના સસ્નેહ આલિંગનથી, તેમજ તેના હાવ—ભાવ–કટાક્ષયુક્ત સ્વરથી જલ્દી ફળ આપે છે.
આધુનિક યુગના પુરુષોએ આ વસ્તુની અન્ય રીતે પુષ્ટિ કરી છે. તેઓ કહે છે કે પુષ્પામાં સ્ત્રીકેસર અને પુકૈસરની રચના હોય છે. તે ખનેના સમાગમ થવાથી લની ઉત્પત્તિ થાય છે.
ફ્રાન્સ અને ઈટાલીમાં વેલિસ્નેરિયા અને સ્પાઇરેલિશ નામના જળરેાપાએ થાય છે. તેના સમાગમ હેરત પમાડે એવા છે. જ્યારે નારી-ફૂલ જળની સપાટી પર આવે છે, ત્યારે નર–ફૂલ પોતાના રોપામાંથી છૂટુ પડીને તેની પાસે જાય છે અને તેને અડતાં જ ફાટે છે. આથી તેને પરાગ નારી–ફૂલમાં પડે છે.
બીજી પણ કેટલીક વનસ્પતિ વિષે આવી જ કે આ પ્રકારની હકીકતા નોંધાયેલી છે, તેથી વનસ્પતિમાં મૈથુન સંજ્ઞા હાવાનુ સિદ્ધ છે. આવી સત્તા ચૈતન્યશક્તિ વિના કેમ સંભવી શકે ?
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
