________________
७८ आचार्यश्रीहरिभद्रसूरिविरचितटीकासमलङ्कृते पञ्चसूत्रके
— एषोऽपि व्यवहारनयः परमार्थाङ्गम् इह प्रक्रमे, तथा योग्यताबुद्धरपि सनि(नि?)बन्धनत्वात् । तत्स्वभावाविशेषे तु दार्वन्तरवद् योग्यदारुण्यपि तथा बुद्धयसिद्धेरित्यादि निर्लोठितमन्यत्र इत्यनुष्ठानमेवाधिकृत्याह-एषोऽपि तत्त्वाङ्गम् । यथोक्तम्
जइ जिणमयं पवज्जह ता मा ववहारनिच्छये 'मुयह ।
ववहारणयुच्छेए तित्थुच्छेओ जतोऽवस्सं ।। [पञ्चवस्तु के गा० १७२] अत एषोऽपि व्यवहारनयस्तत्त्वाङ्गं प्रवृत्तौ मोक्षाङ्गमित्यर्थः । कुतः ? इत्याहप्रवृत्तिविशोधनेन, तन्मतेन प्रत्रज्यादिप्रदानात् परलोकप्रवृत्तिविशोधनेन,
इत्थमनेकान्तसिद्धितः सन्नीत्या, तथा निश्चयाङ्गभावेन एवं प्रवृत्त्याऽपूर्व10
करणादिप्राप्तेः। परिशुद्धस्तु केवलमाज्ञापेक्षी पुष्टालम्बनः । एषाऽऽज्ञेह भगवत उभयनयगर्भा, अथवा सर्वत्र पञ्चसूत्रोक्ता । किंविशिष्टा ? इत्याहसमन्तभद्रा, सर्वतो निर्दोषा । कथम् ? इत्याह-त्रिकोटिपरिशुद्धया कषच्छेद-तापपरिशुद्धया । इयं च भागवती सदाज्ञा सर्वेव अपुनर्बन्धकादिगम्या।
अपुनबन्धकादयो ये सच्चा उत्कृष्टां कर्मस्थिति तथा अपुनर्बन्धकत्वेन ये क्षपयन्ति 15 ते खल्वपुनर्बन्धकाः। आदिशब्दान्मार्गाभिमुख-मार्गपतितादयः परिगृह्यन्ते
दृढप्रतिज्ञालोचकादिलिङ्गाः, एतद्गम्येयम् , न संसाराभिनन्दिगम्या, तेषां ह्यतो विषयप्रतिभासमात्रं ज्ञानमुदेति, न तद्धेयत्वादिवेदकमिति । उक्तं च
न यथाऽवस्थितं शास्त्र, खल्वको वेत्ति जातुचित् ।
ध्यामलादपि बिम्बात्तु, निर्मलः स्यात् स्वहेतुतः ॥ [ ] अपुनर्बन्धकत्वादिलिङ्गमाह
एयपियत्तं खलु एत्थ लिंगं, ओचित्तपवित्तिविन्नेयं, संवेगसाहगं नियमा । न एसा अन्नेसि देया । लिंगविवज्जयाओ अभेदिन इवाभान्ति भावा रूपेण केनचित् ॥६९॥” इति प्रमाणवार्तिके स्वार्थानुमानपरिच्छेदे।
"यया धिया....."रूपं..."संवियते प्रच्छाद्यते सा बुद्धिः संवृतिरुच्यते" इति प्रमाणवार्तिकस्य 25 मनोरथनन्दिविरचितायां टीकायाम् ।।
१ मुहय S. Aमू. । "जइ जिणमयं पवज्जह ता मा ववहारणिच्छए मुअह । ववहारणउच्छेए तित्थुच्छेओ जओऽवस्सं ॥१७२॥ यदि जिनमतं प्रपद्यध्वं यूयं ततो मा व्यवहारनिश्चयौ मुश्चत मा हासिष्ठाः, किमित्यत्र अह-व्यवहारन योच्छेदे तीर्थोच्छेदो यतोऽवश्यम् ।
अतो व्यवहारतोऽपि प्रजितः प्रजित एव । गाथार्थः ।" इति आचार्यश्री हरिभद्रसूरिविरचितायां 30 पञ्चवस्तुकस्वोपशवृत्तौ ॥ २ तन्नीत्या S. ॥ ३ तेषां गृह्यतो S. ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
