SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 65
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ प्रस्तावना नयचक्रनी टीकाने अंते टीकाकार श्रीसिंहसूरिक्षमाश्रमणे मल्लबादिजीना संबंधमां जे उल्लेख को छे ते जोतां मल्लवादीजी श्वेतांबर परंपराना हता, 'क्षमाश्रमण' पदवीथी विभूषित हता, अनेक वादीओ उपर तेमणे विजय मेळव्यो हतो अने नयचक्रनुं अध्ययन करनाराओ 'वादीओमां चक्रवर्ती बने' ए हेतुथी तेमणे नयचक्रनी रचना करी हती, वळी तेमना समयमां आर्ष (प्राचीनमहर्षिप्रणीत) सप्तशतारनयचक्र अध्ययन हतुं ज छतां ते विस्तृत होवाथी संक्षेपरुचि अध्येताओने माटे तेमणे संक्षेपमा द्वादशार नयचक्रनी रचना करी हती, ए हकीकत स्पष्ट जणाय छे । ए उल्लेख प्राक्कथन पृ० १०-११ मां अमे आपेलो छ । .. मल्लवादीजीना संबंधमां संक्षिप्त छतां ए सौथी प्राचीन उल्लेख छ । “पूर्वाचार्यविरचितेषु सन्मतिनयावतारादिषु नयशास्त्रेषु अर्हत्प्रणीतनैगमादिप्रत्येकशतसंख्यप्रभेदात्मकसप्तनयशतारनयचक्राध्ययनानुसारिषु" आ प्रमाणे टीकाकारे अहिं करेला उल्लेख उपरथी ए पण फलित थाय छे के नयावतारग्रंथ तेम ज जैन दार्शनिक साहित्यमा अनेकान्त अने नयविषयमा अत्यारे महत्त्वनो गणातो श्रीसिद्धसेनदिवाकरजीरचित सम्मतितर्क ग्रंथ ए नय के न्याय विषयना आद्य ग्रंथो नथी, एना पहेलां सप्तनयशतारनयचक्र नामनो नयविषयनो आकर ग्रंथ विद्यमान हतो ज अने श्री सिद्धसेनदिवाकरप्रणीत सन्मतितर्क तथा नयावतार वगेरे ग्रंथो पण प्राचीन सप्तनयशतार नयचक्र अध्ययन उपरथी बनेला हता | नयावतार ग्रंथ अत्यारे मळ. अत्यारे जे न्यायावतार मळे छे ते आनाथी जुदो छे, कारणके न्यायावतारमां नयनी चर्चा नहिंवत् ज छे, ज्यारे अहिं तो नयावतारने 'नयशास्त्र' तरीके वर्णव्यो छे । आ नयावतारना कर्ता कोण हता ए विष अहिं कोई स्पष्ट उल्लेख नथी छतां सन्मतिनी साथे तेनो निर्देश होवाथी संभव छे के तेना कर्ता पण सिद्धसेन दिवाकर होय । वळी 'तस्मिंश्चार्षे सप्तनयशतारनयचक्राध्ययने च सत्यपि' आ प्रमाणे नयचक्रटीकाकारे करेला उल्लेख उपरथी तेमना समयमा सप्तनयशतारनयचक्र ग्रंथ हतो ज, परंतु विक्रमनी ११ मी शताब्दीमां वादिवेताल शांतिसूरिजीए उत्तराध्ययनसूत्रनी बृहद्वृत्तिमां तथा विक्रमनी १२ मी शताब्दीमा मलधारी हेमचंद्रसूरिजीए अनुयोगद्वारसूत्रनी वृत्तिमा “सप्तशतारं नयचक्राध्ययनमासीत्" एवो उल्लेख कर्यो होबाथी तेमना समयमा सप्तशतारनयचक्र ग्रंथ मळतो नहोतो ज ए स्पष्ट जणाय छ । विस्तारथी उत्तराध्ययनसूत्रबृहद्वृत्ति वगेरेला उल्लेख जाणवा माटे जुओ टिपृ० १ टि० २। आचार्यश्री मल्लवादीनुं जीवनचरित्र मल्लवादीजीना जीवनचरित्र विषे कंईक अंशे भिन्न अने कंईक अंश समान वर्णनवाळी भद्रेश्वरसूरिकृत कहावली, आम्रदेवसूरिकृत आख्यानमणिकोशटीका, प्रभाचंद्रसूरिकृत प्रभावकचरित्र, संधतिलकसूरिकृत सम्यक्त्वसप्ततिवृत्ति आदि ग्रंथोमां अनेक कथाओ मळी आवे छे । विस्तारथी जाणवानी इच्छाबाळाओए ए कथाओ जोई लेवी। अहिं संक्षेपमा प्राचीन आख्यायिकाओनो सार जणावामां आवे छे भरुचनगरमां जिनानंद नामना जैनाचार्यनो बुद्धानंद नामना बौद्धवादीने हाथे वादमां पराजय थयो तेथी जिनानंदसूरि भरुची नीकळीने सौराष्ट्र देशमा वलभीपुर नगरमां आव्या, त्यां तेमनी दुर्लभदेवी नामनी भगिनी रहेती हती । तेने अजितयशा, यक्ष तथा मल्ल ए नामना त्रण पुत्रो हता । आत्रणेय पुत्रो १ नयचक तथा नयचक्रटीकामा आगमग्रंथो माटेज आर्ष शब्द वापरेलो छ । २ आ पैकी कहावली तथा आख्यानमणिकोशमा आवती आख्यायिका माटे जुओ प्राकथन पृ० ११ टि० २, कहावली आदिनो समयनिर्देश पण त्यां करेलो छ । Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001108
Book TitleDvadasharam Naychakram Part 1 Tika
Original Sutra AuthorMallavadi Kshamashraman
AuthorSighsuri, Jambuvijay
PublisherAtmanand Jain Sabha
Publication Year1966
Total Pages662
LanguageSanskrit
ClassificationBook_Devnagari, Nay, & Nyay
File Size19 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy