________________
श्री अनुयोगद्वारसूत्रस्य द्वितीयविभागस्य सप्तमं परिशिष्टम् (१)
एवं संयोजने चाधोलोकखंडोच्छ्रयेऽस्ति यत् । अतिरिक्तमुपरितनात् तत् खंडित्वाभिगृह्य च ॥१२९॥ ऊर्ध्वलोकार्धबाहल्यपूर्त्यै चोर्ध्वायतं न्यसेत् । एवमस्य सातिरेका बाहल्यं पंच रज्जवः ॥ १३० ॥ तथास्त्यधोलोकखंडं देशोनसप्तरज्जुकम् । बाहल्येनोपरितनं त्वधिकपंचरज्जुकम् ॥१३१॥ ततश्चाधस्त खंडे न्यूनं रज्जुद्वयं किल । अतिरिक्तमतोऽस्यार्थे द्वितीयस्मिन्निवेशयेत् ॥१३२॥ सर्वस्यास्य चतुरस्रीकृतस्य भवति क्वचित् । रज्ज्वसंख्येयभागाढ्या बाहल्यं रज्जवो हि षट् ॥ १३३॥ तथापि व्यवहारेण बाहल्यं सप्त रज्जवः । मन्यते व्यवहारो हि वस्तुन्यूनेऽपि पूर्णताम् ॥१३४॥ विष्कम्भायामतोऽप्येवं देशोनाः सप्त रज्जवः । व्यवहारेण विज्ञेयाः संपूर्णाः सप्त रज्ज्वः ॥१३५॥ एवमेष सप्तरज्जुमानो लोको घनीकृतः । यत्र क्वाप्यागमेऽभ्रांशश्रेणिरुक्तास्य सा ध्रुवम् ॥ १३६|| अस्मिन् घनीकृते लोके प्रज्ञप्ता घनरज्जवः । त्रिचत्वारिंशताढ्यानि शतानि त्रीणि तात्त्विकैः ||१३७|| तच्चैवम् । आयामरज्जवः सप्त सप्तभिर्व्यासरज्जुभिः । हता एकोनपंचाशत् भवन्ति घनरज्जवः ॥१३८॥ सप्तभिर्गुणिता एता बाहल्यसप्तरज्जुभिः । यथोक्तमानाः पूर्वोक्ता भवन्ति घनरज्जवः ॥१३९|| चतुर्गुणत्वे चासां स्युः सर्वाः प्रतररज्जवः । अधिकानि द्विसप्तत्या शतान्येव त्रयोदश ॥ १४० ॥ आसामपि चतुर्ध्वत्वे भवन्ति सूचिरज्जवः । चतुः पंचाशच्छतानि ह्यष्टाशीत्यधिकानि च ॥ १४९॥ चतुर्भिर्गुणने त्वासां खंडुकान्येकविंशतिः । सहस्राणि नवशती द्विपञ्चाशत्समन्विता ॥ १४२ ॥ इति घनीकृतलोकमानम्” इति श्री विनयविजयोपाध्यायविरचिते लोकप्रकाशे क्षेत्रलोके ॥ " जिणदंसणं विणा जं, लोअं पूरंत जम्ममरणेहिं । भमइ जिओऽणंतभवे, तस्स सरूवं किमवि वुच्छं ॥१॥ वइसाहठाणठिअपय-कडित्थकरजुगनरागिई लोओ । उप्पत्तिनासधुवगुण-धम्माइछदव्वपडिपुणो ॥२॥ केणवि न कओ न धओऽणाहारो नहठिओ सयंसिद्धो । अहमुहमहमल्लगठिअ-लहुमल्लगसंपुडसरिच्छो ||३|| नयतलि सग मज्झेगा, पण कुप्परि सिरतलेगरज्जुपिहू । सो चउदसरज्जुच्चो, माघवइतलाओ जा सिद्धी ॥ ४ ॥ सगरज्जु मघवइतला, पएसहाणीइ महिअले एगा । तो वुड्डि बंभ (भि)जा पण, पुण हाणी जा सिवे एगा ॥ ५ ॥ सगवन्नरेह तिरिअं, ठवसु पणुड्डुं च रज्जु चउअंसे । इमरज्जुवित्थराययचउदसरज्जुच्च तसाडी ||६|| उड्डे तिरियं चउरो, दुसु छ दुसु अट्ठ दस य इक्विक्वें । बारस दोसुं सोलस- दो वीसा य चउसु पुढो ||७|| पुणरवि सोलस दोसुं, बारस दोसुं च तिसु दस तिसु । छसु दुसु च खण्डुअ, सव्वे चउरुत्तरा तिसय ॥ ८ ॥ ओरिय लोअमज्झा, चउ-चउ-ठाणेसु सत्तपुढवीसु । चउर दस सोल वीसा, चउवीस छवीस अडवीसा ॥९॥ अह पणसयबारुत्तर, खंडुअ सोलहिअ अट्ठसय सव्वे । घम्माइ लोगमज्झं, जोयणअस्संखकोडीहिं ॥ १० ॥ सगरज्जु जोयणसया-द्वारस उणसगरज्जुमाण इहं । अहतिरिअउडलोआ, निरयनरसुराइभावुल्ला ॥११॥ अहलोइ निरयअसुरा, वंतरनरतिरिअजोइसतरुग्गी । दीवुदही तिरिलोए, सुरसिद्धा उड्डलोअंमि ||१२|| इक्किक्करज्जु इक्किक्कनिरय सगपुढवि असुर पढमंतो । तह वंतर तदुवरि नर - गिरिमाइ जोइसा गयणे ॥ १३ ॥ छसु खंडगेसु अदुगं, चउसु दुगं छसु अ कप्पचत्तारि । चउसु चऊ सेसेसु अ, गेविज्जणुत्तरयसिद्धिते ॥१४॥ भणितं च
१३५
सोहम्मंमि दिवड्डा, अड्डाइज्जा य रज्जु माहिंदे । चत्तारि सहस्सारे, पणऽच्चु सत्त लोगं ||१५|| " इति धर्मघोषसूरिविरचितायां लोकनालिद्वात्रिंशिकायाम् ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org