________________
५४९ आ. श्रीजिनदासगणिविरचितचूर्णि - हरिभद्रसूरिविर० विवृति-म - मल० हेमचन्द्रसूरिविर०वृत्तिभिः समेतम् संखेज्जकं जहण्णादिगं तिविधमेव, असंखेज्जगं परित्तादिगं तिहा काउं पुण एक्वेक्कं जहण्णादितिविहविगप्पेण णवविहं भवति, अणंतगं पि एवं चेव, णवरं अनंताणंतगस्स उक्कोसस्स असंभवत्तणओ अट्ठविहं कायव्वं ।
[ हे० ४९७ - ५०६ ] से किं तं गणणसंखा इत्यादि । एतावन्त एते इति 5 सङ्ख्यानं गणनसङ्ख्या, तत्र एगो गणणं न उवेति एकस्तावद् गणनं सङ्ख्यां नोपैति, यत एकस्मिन् घटादौ दृष्टे घटादि वस्त्विदं तिष्ठतीत्येवमेव प्रायः प्रतीतिरुत्पद्यते, नैकसङ्ख्याविषयत्वेन, अथवा आदान - समर्पणादिव्यवहारकाले एकं वस्तु प्रायो न कश्चिद् गणयत्यतोऽसंव्यवहार्यत्वादल्पत्वाद्वा नैको गणनसङ्ख्यामवतरति, तस्माद् द्विप्रभृतिख गणनसङ्ख्या । सा च सङ्ख्येयकादिभेदभिन्ना, तद्यथा10 सङ्ख्येकमसङ्ख्येयकमनन्तकम् । तत्र सङ्ख्येयकं जघन्यादिभेदात् त्रिविधम्, असङ्ख्येयकं तु परीतासङ्ख्येयकं युक्तासङ्ख्येयकम् असङ्ख्येयासङ्घयेयकम्, पुनरेकैकं जघन्यादिभेदात् त्रिविधमिति सर्वमपि नवविधम् । अनन्तकमपि परीतानन्तकं युक्तानन्तकं अनन्तानन्तकम् । अत्राद्यभेदद्वये जघन्यादिभेदात् प्रत्येकं त्रिविधम्, अनन्तानन्तकं तु जघन्यमजघन्योत्कृष्टमेव संभवतीति, उत्कृष्टानन्तानन्तकस्य क्वाप्यसम्भवादिति 15 सर्वमपीदमष्टविधम् ।
[सू० ५०७] जहण्णयं संखेज्जयं केंत्तियं होइ ? दो रूवाई, तेण परं अजहण्णमणुक्कोसयाई ठाणाई जाव उक्कोसयं संखेज्जयं ण पावड़ | [सू० ५०८] उक्कोसयं संखेज्जयं केंत्तियं होइ ? उक्कोसयस्स संखेज्जयस्स परूवणं करिस्सामि-से जहानामए पल्ले सिया, एगं 20 जोयणसयसहस्सं आयामविक्खंभेणं, तिण्णि जोयणसयसहस्साइं सोलस य सहस्साइं दोण्णि य सत्तावीसे जोयणसते तिण्णि य कोसे अट्ठावीसं च धणुसतं तेरस य अंगुलाई अद्धंगुलयं च किंचिविसेसाहियं परिक्खेवेणं पण्णत्ते । से णं पल्ले सिद्धत्थयाणं भरिए । ततो णं तेहिं सिद्धत्थएहिं 'वन्त इति जेमू, जेमूर, पा१,२ ॥ ** गणनसंख्यां खं० ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
