SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 97
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ પ્રસ્તાવના ५० સ્વરૂપ અને સંક્ષેપથી અનુયોગવારસૂત્રની વૃત્તિના પ્રારંભમાં જપૃ૦૩માં ટિપ્પણમાં જણાવેલું છે. માલધારી डेमयंद्रसूरि महा२।। विषे जैन आगमधर और प्राकृतवाङ्मय नामनाममा पुयविनय भ ने । હિંદીમાં લખ્યું છે તે અહીં ઉદ્ધત કરીને આપીએ છીએ. ___मलधारी हेमचन्द्रसूरि (वि० १२ श०) - ये आचार्य जैन आगमों के समर्थ ज्ञाता थे. इन्हों ने जिनभद्रगणि क्षमाश्रमणविरचित विशेषावश्यकमहाभाष्य पर २८००० श्लोकपरिमित विस्तृत विवरणकी रचना वि० सं० ११७५ में की. अनुयोगद्वारसूत्र पर इन्होने विस्तृत व्याख्या रची है. आवश्यकसूत्रकी हारिभद्रीवृत्ति पर विस्तृत टिप्पन भी इन्होने लिखा है. ये रचनाएं इनके प्रखर पाण्डित्यकी सूचक हैं. इन विवरणों के अतिरिक्त इन्हों ने प्राचीन शतककर्मग्रन्थवृत्ति, जीवसमासप्रकरणवृत्ति, पुष्पमालाप्रकरण स्वोपज्ञवृत्तियुक्त, भवभावनाप्रकरण स्वोपज्ञवृत्तियुक्त आदि अन्य ग्रन्थ भी बनाये हैं. विशेषावश्यकमहाभाष्यकी टीकाके अन्तमें आपने अपनी ग्रन्थरचनाओंका क्रम इस प्रकार दिया है - “ततो मया तस्य परमपुरुषस्योपदेशं श्रुत्वा विरचय्य झटिति निवेशितमावश्यकटिप्पनकाभिधानं सद्भावनामञ्जूषायां नूतनफलकम्, ततोऽपरमपि शतकविवरणनामकम्, अन्यदप्यनुयोगद्वारवृत्तिसंज्ञितम्, ततोऽपरमप्युदेशमालासूत्राभिधानम्, अपरं तु तवृत्तिनामकम्, अन्यच्च जीवसमासविवरणनामधेयम्, अन्यत्तु भवभावनासूत्रसंज्ञितम्, अपरं तु तद्विवरणनामकम्, अन्यच्च झटिति विरचय्य तस्याः सद्भावनामञ्जूषाया अङ्गभूतं निवेशितं नन्दिटिप्पनकनामधेयं नूतनं फलकम्. एतैश्च नूतनफलकैर्निवेशितैर्वज्रमयीव सञ्जातासौ मञ्जूषा तेषां पापानामगम्या । ततस्तैरतीवच्छलघातितया सञ्चूर्णयितुमारब्धं तद्द्वारकपाटसम्पुटम्, ततो मया ससम्भ्रमेण निपुणं तत्प्रतिविधानोपायं चिन्तयित्वा विरचयितुमारब्धं तद्द्वारपिधानहेतोर्विशेषावश्यकविवरणाभिधानं वज्रमयमिव नूतनकपाटसम्पुटम्, ततश्चाभयकुमारगणि-धनदेवगणिन्यादिसाहाय्याद्ररे! निश्चितमिदानी हतावयं यद्येतन्निष्पद्यते, ततो धावत धावत गृह्णीत गृह्णीत लगत लगत' इत्यादि पूत्कुर्वतां सर्वात्मशक्त्या प्रहरतां हाहारवं कुर्वतां च मोहादिचरटानां चिरात् कथं कथमपि विरचय्य तद्द्वारे निवेशितमेतदिति.” (पत्र १३५६) इस उल्लेखमें आपने नन्दिटिप्पनक रचनाका उल्लेख किया है, जो आज प्राप्त नहीं है. साथमें यह भी एक बात है कि - इन्हीके शिष्य श्री श्रीचन्द्रसूरिने प्राकृत मुनिसुव्रतस्वामिचरित्रके अन्त में श्री हेमचन्द्रसूरिका जीवनचरित्र दिया है जिसमें इनकी ग्रन्थरचनाओंका भी उल्लेख किया है किन्तु उसमें नन्दीसूत्रटिप्पनकके नामका निर्देश नहीं है, यह आश्चर्यकी बात है. मुनिसुव्रतस्वामिचरित्रका उल्लेख इस प्रकार है. जे तेण सयं रइया गंथा ते संपइ कहेमि ॥४१॥ सुत्तमुवएसमाला-भवभावणपगरणाणि काऊणं। गंथसहस्सा चउदस तेरस वित्ती कया जेण ॥४२॥ अणुओगद्दाराणं जीवसमासस्स तह य सयगस्स। जेणं छ सत्त चउरो गंथसहस्सा कया वित्ती ॥४३॥ मूलावस्सयवित्तीए उवरि रइयं च टिप्पणं जेण। पंच सहस्सपमाणं विसमट्ठाणावबोधयरं ॥४४।। वक्खाणगुणपसिद्धिं सोऊणं जस्स गुजरनरिंदो । Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001106
Book TitleAgam 45 Chulika 02 Anuyogdwar Sutra Part 01
Original Sutra AuthorAryarakshit
AuthorPunyavijay, Jambuvijay
PublisherMahavir Jain Vidyalay
Publication Year1999
Total Pages540
LanguagePrakrit, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, G000, G010, & agam_anuyogdwar
File Size11 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy