________________
अनुयोगद्वारसूत्रम् [सू० २८]
৩৩
दावश्यकत्वम् । एतत्कर्तृणां च तदर्थोपयोगश्रद्धादिपरिणामसद्भावाभावत्वम् । अन्यच्च, चरकादीनां तदर्थोपयोगलक्षणो देश आगमः, देशस्तु कर-शिरोव्यापारादिक्रियालक्षणोऽनागमः, ततो देशे आगमाभावमाश्रित्य नोआगमत्वमवगन्तव्यम्, नोशब्दस्येहापि देशनिषेधपरत्वात्। तस्माच्चरकादयस्तदुपयुक्ता यथावसरं यदवश्यमिज्याञ्जल्यादिकुर्वन्ति तत् कुप्रावचनिकं भावावश्यकम् । भावावश्यकशब्दस्य च व्युत्पत्तिद्वयं तथैव । सेतमित्यादि 5 निगमनम्। . सू०२८]से किंतंलोगोत्तरियंभावावस्सयं? लोगोत्तरियंभावावस्सयं जण्णंइमंसमणेवासमणीवासावएवासावियावातच्चित्तेतम्मणेतल्लेसे तयज्झवसिते तत्तिव्वज्झवसाणे तयट्ठोवउत्ते तयप्पियकरणे तब्भावणाभावितेअण्णत्थ कत्थइमणंअकरेमाणे उभओकालं आवस्सयं 10 करेति । सेतं लोगोत्तरियं भावावस्सयं । सेतं नोआगमतो भावावस्सयं । सेतंभावावस्सयं।
चू०२८] इदाणिसे किंतं लोगुत्तरियं इत्यादि। तच्चित्तादिपदा एगट्टिता।अहवा एगस्सेवऽत्थस्सतदंसे भिण्णे दंसेत्ता भिण्णत्थाभवंति, घट-ग्रीवा-कुक्ष्यादिवत्। इहपुण इमेण विहिणा – णिच्छयणयाभिप्पाएण चित्त इत्यात्मा, तदेव चित्तं तच्चित्तं, तम्हि वा चित्तं 15 तच्चित्तं, अहवामति-सुतणाणभावेचित्तं, अहवाआवस्सयकरणकालेचेवअण्णोण्णसुत्तऽत्थ-किरियालोयणं चित्तं। तदेव मनोद्रव्योपरञ्जितं मनः। तदेव चित्तं द्रव्यलेश्योपरञ्जितं लेश्या। एते परिणामवशाव्यावर्त्तमानभिन्नकालाभवन्ति। क्रियया करोमीति प्रारम्भकाले मनसाऽध्यवसितम् । तदेवोत्तरकालं सन्तानक्रियाप्रवृत्तस्य प्रवर्धमानश्रद्धस्य तीव्राध्यवसितम्। प्रतिसूत्रं प्रतिक्रियं चार्थेषु साकारोपयोगोपयुक्तः तदट्ठोवयुत्ते । तस्साहणे जाणि 20 सरीर-रयोहरण-मुहणंतगादियाणिदव्वाणि ताणिकिरियाकरणत्तणतोअप्पियाणि।प्रतिसमयाऽऽवलिकादिकालविभागं प्रतिसूत्रार्थं प्रतिक्रियं प्रतिसन्ध्यं संताणतो तब्भावणाभावितो भवति । एवं अणन्नमणसस्स उवयोगोवयुत्तस्स भावावस्रायं भवति । एत्थ पसत्थेण लोगुत्तरभावावस्सएणअधिकारो। * करेंति पुण्यविजयजीमहाराजस्वीकृतः पाठः॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
