Yogashatak

SR No.: 001099
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Author: Dhirajlal D Mehta
Publisher: Jain Dharm Prasaran Trust Surat
Publication Year: 1994
Total Pages: 324
Language: Gujarati, Sanskrit
Classification: Book_Gujarati, Yoga, & Philosophy
File Size: 19 MB

Page 261

उवओगो पुण एत्थ', विण्णेओ जो समीवजोगो त्ति । विहियकिरियागओ खलु, अवितहभावो उ सव्वत्थ ॥७६ ।
ઉપયોઃ પુનઃ “મા”= પ્રોને વિયો : “પિયો:”- સિક પ્રત્યાન્ન રૂતિ | સ ગ્રામત્યદ - “વિદિતજિયાત: ઉન'=
સ્થાનાિિક્રયાવિષયકૃત્યર્થ “વિતથમાવ'' યથાવત રાવણa“સર્વત્ર'= स्थानादौ।एतल्लिङ्गएवबोधः परलोकपक्षपातो भगवद्बहुमानश्च भावनीयमेतत्
_ રૂતિ યથાર્થ ૭૬ . ગાથાર્થ:-અહીં સિંદ્ધિની સમીપતાનો યોગ કરાવનાર, પૂર્વે કહેલી ક્રિયાઓના વિષયવાળો, અને સર્વ ઠેકાણે યથાર્થભાવવાળો એવો જે બોધ (જ્ઞાનની એકાગ્રતા), તે ઉપયોગ સમજવો. તે ૭૬ .
ટીકાનુવાદ - રાગ - ષ અને મોહવિષયક સ્વરૂપ, પરિણામ તથા વિપાકનું ચિંતન કરવામાં એવો સમ્યગુ ઉપયોગ (એકાગ્રતા) રાખવો કે જે ઉપયોગ આ આત્માને સિદ્ધિની (યોગદશાની સિદ્ધિની અથવા મુક્તિની) પ્રત્યાયન બનાવે તે આ ઉપયોગ ક્યાં રાખવાનો ? તે જણાવે છે કે પૂર્વે ૬૦ ૬૧ મી ગાથામાં કહેલી ક્રિયાવિધિઓમાં આ ઉપયોગ રાખવાનો છે. ગુરુદેવને પ્રણામ, પદ્માસનાદિ આસનવિશેષ, મચ્છરાદિના ડંખની અવગણના ઈત્યાદિ જે વિધિ પૂર્વે બતાવી છે તે વિધિ તો આ તત્ત્વચિંતનમાં આવશ્યક છે જ, પરંતુ તેનાથી પણ અધિક તે સર્વે ક્રિયાવિધિઓમાં એકાગ્રતા જાગૃતિ - કાળજી પૂરેપૂરી રાખવાની છે.
આ ધર્મક્રિયાઓમાં એવો અપ્રમત્તભાવ પ્રાપ્ત કરવો કે જે અપ્રમત્તભાવ “આત્મસંપ્રેક્ષણ” કરવા રૂપ આરંભેલ કાર્યની અને તેના દ્વારા થનારી યોગપ્રાપ્તિની તથા સિદ્ધિની નજીક આ આત્માને લઈ જાય, યથોક્ત એવાં પદ્માસનાદિ આસન વિશેષ સાચવવાં ઈત્યાદિ પૂર્વે કહેલાં ધર્મનાં સર્વ સ્થાનોમાં (સર્વવિધિઓમાં) અવિતથભાવે જ વર્તવું. હૃદયમાં જરા પણ માયાને સ્થાન આપ્યા વિના યથાર્થપણે જ વિધિ સાચવવી. તો જ કર્મોનો ક્ષય થાય છે. અથવા પૂર્વબદ્ધ કર્મોનો અનુબંધ (ચીકણો બંધ) હળવો થાય છે માટે આ ક્રિયાઓમાં ઉપયોગ યથાર્થ સાચવવો.
અહીં ગાથામાં ઉપયોગનાં ત્રણ વિશેષણો કહ્યાં છે. તે ત્રણે વિશેષણો આ પ્રમાણે છે: (૧) મોક્ષની સમીપે લઈ જાય તેવો, (૨) પૂર્વોક્ત સર્વ વિધિ ક્રિયાઓમાં વ્યાપ એવો અને (૩) યથાર્થભાવયુક્ત,એવા આ ત્રણે લિંગવાળો બોધ =જ્ઞાનોપયોગ