________________
પાંચમો કર્મગ્રંથ
આ પ્રમાણે (૧) અલ્પતરપ્રકૃતિનો બંધક (૨) ઉત્કૃષ્ટયોગી (૩) સંશી પંચેન્દ્રિય અને (૪) કરણપર્યાપ્ત આવો જીવ ઉત્કૃષ્ટ પ્રદેશબંધ કરે છે. અને તેનાથી સમજાય તેમ છે કે સામાન્યથી વિપરીત વિશેષણો વાળો જીવ જઘન્ય પ્રદેશબંધ કરે છે. (૧) બહુતરપ્રકૃતિઓનો બંધક, (૨) જઘન્યયોગી, (૩) અસંજ્ઞી જીવ (સૂક્ષ્મ નિગોદ) (૪) લબ્ધિથી તથા કરણથી અપર્યાપ્તો ઉત્પત્તિના પ્રથમ સમયે વર્તતો જીવ જઘન્ય પ્રદેશબંધનો સ્વામી છે. ૫૮૯ા
૩૯૦
સંજ્ઞીના વિપરીતપણે અસંજ્ઞી લખ્યો. પરંતુ અસંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય ન સમજવો. એકેન્દ્રિયથી અસંજ્ઞી. પંચે. સુધીના બધા જ અસંજ્ઞી કહેવાય છે. માટે સૂક્ષ્મ નિગોદનો જીવ લેવો.
ગાથા : ૯૦
मिच्छ अजयचउ आऊ, बितिगुण विणु मोहि सत्तमिच्छाइ । छहं सतरस सुमो, अजया देसा बितिकसाए ॥ ९० ॥ (मिथ्यादृष्टिरयतचत्वार आयुषोद्वितीयतृतीयगुणौविना मोहे सप्त मिथ्यादृष्ट्यादयः । षण्णां सप्तदशानां सूक्ष्मोऽयता देशविरता द्वितीयतृतीयकषायान् ॥ ९० ॥ )
શબ્દાર્થ - મિ∞=મિથ્યાદૃષ્ટિજીવો, અનયત્રપુ=અવિરતિ આદિ ચાર ગુણસ્થાનકવાળા જીવો, આ= આયુષ્યકર્મનો, વિતિ મુળ=બીજા ત્રીજા ગુણસ્થાનક, વિષ્ણુ=વિના, મોહિ=મોહનીયકર્મના, સત્તમિચ્છારૂ= મિથ્યાત્વાદિ સાતગુણસ્થાનકવાળા જીવો, છö=છ મૂળકર્મોનો, સતરસ સત્તર ઉત્તર પ્રકૃતિઓનો, સુમો=સૂક્ષ્મસંપરાય ગુણસ્થાનકવાળા જીવો, અનયા=અવિરતિ સમ્યગ્દષ્ટિજીવો તથા, તેમા=દેશવિરતિધર જીવો, વિતિસાર્=બીજા ત્રીજા કષાયનો ઉ. પ્રદેશબંધ કરે છે. uલ્ગા
Jain Education International
ગાથાર્થ - મિથ્યાદષ્ટિ અને અવિરતિસમ્યગ્દષ્ટિ આદિ ચાર ગુણસ્થાનકવાળા જીવો આયુષ્યકર્મનો, બીજા, ત્રીજા ગુણસ્થાનક વિના મિથ્યાત્વાદિ સાતગુણસ્થાનકવાળા જીવો મોહનીયનો, સૂક્ષ્મસંપરાયવાળો જીવ છ મૂળકર્મોનો અને સત્તર ઉત્તરપ્રકૃતિઓનો તથા અવિરતસમ્યગ્દષ્ટિ અને દેશવિરત જીવો બીજા, ત્રીજા કષાયનો ઉ.પ્રદેશબંધ કરે છે. ૫૯
For Private & Personal Use Only
-
www.jainelibrary.org
