Tattvartha sutra

SR No.: 001074
Original Sutra Author: Umaswati, Umaswami
Author: Sukhlal Sanghavi
Publisher: Jain Sahitya Prakashan Mandir
Publication Year: 1977
Total Pages: 667
Language: Gujarati, Sanskrit
Classification: Book_Gujarati, Tattvartha Sutra, Philosophy, J000, J001, Tattvartha Sutra, & Tattvarth
File Size: 23 MB

Page 29

છે
અત્યાર સુધીમાં જોવામાં આવ્યા છે, તે બધા જ દશમા– અગિયારમા સૈકા પછીના છેઅને તેમને જૂને વિશ્વસ્ત આધાર કાંઈ પણ દેખાતું નથી. ખાસ વિચારવા જેવી બાબત તો એ છે કે, પાંચમાથી નવમા સૈકા સુધીમાં થયેલા તત્ત્વાર્થસૂત્રના પ્રસિદ્ધ અને મહાન દિગંબરીય વ્યાખ્યાકારોએ પિતાપિતાની વ્યાખ્યામાં ક્યાંય પણ તત્ત્વાર્થસૂત્રને ઉમાસ્વાતિનું રચેલું સ્પષ્ટપણે કહ્યું નથી, અને એ ઉમાસ્વાતિને દિગંબરીય શ્વેતાંબરીય કે તટસ્થ તરીકે જણાવ્યા જ નથી. જો કે શ્વેતાંબરીય સાહિત્યમાં આઠમા સૈકાના ગ્રંથમાં તત્ત્વાર્થસૂત્ર વાચક ઉમાસ્વાતિરચિત હોવાના વિશ્વસ્ત ઉલ્લેખ મળે છે અને એ ગ્રંથકારની દૃષ્ટિમાં ઉમાસ્વાતિ શ્વેતાંબરીય હોય એમ લાગે છે, પણ સેળમા, સત્તરમા સૈકાની ધર્મસાગરની તપાગચ્છની પટ્ટાવલી બાદ કરીએ, તે કોઈ શ્વેતાંબરીય ગ્રંથ કે પટ્ટાવલી આદિમાં તત્વાર્થસૂત્રપ્રણેતા વાચક ઉમાસ્વાતિ, શ્યામાચાર્યના ગુરુ છે એ નિર્દેશ સુદ્ધાં જણાતું નથી.
વાચક ઉમાસ્વાતિની પિતાની જ રચેલી પિતાના કુળ અને ગુરુની પરંપરાને દર્શાવતી જરા પણ સંદેહ વિનાની તત્ત્વાર્થસૂત્રની પ્રશસ્તિ આજ સુધી કાયમ હોવા છતાં, તેમના
" तत्त्वार्थशास्त्रकर्तार गृध्रपिच्छोपलक्षितम् । वन्दे गणीन्द्रसंजातमुमास्वामिमुनीश्वरम् ।” ॥
આ અને આ મતલબનાં બીજાં ગદ્યપદ્ય દિગંબરીય અવતરણ કોઈ પણ વિશ્વસ્ત અને જૂના આધાર વિનાનાં છે, તેથી તેમને પણ છેવટના આધાર તરીકે મૂકી શકાય નહિ.
૧. વિશેષ ખુલાસા માટે જુઓ આ પરિચયને અંતે પુરવણી.” ૨. જુઓ આ “પરિચયમાં આગળ પા. ૨૦ ઉપર નેધ ન. ૧.

Translation AI Generated

So far, everything that has been observed is after the tenth and eleventh cycles, and there seems to be no reliable evidence for them in the earlier texts. What is noteworthy is that the renowned Digambara commentators of the Tattvarthasutra from the fifth to the ninth cycles have not explicitly mentioned the Tattvarthasutra as composed by Umāsvāti in their interpretations, nor have they classified Umāsvāti as Digambara or Svetāmbara or neutral. Although in Svetāmbara literature, the text of the eighth cycle mentions the Tattvarthasutra as being authored by Umāsvāti, and it appears that the author considers Umāsvāti to be Svetāmbara, however, upon examining the subsequent Dharma Sāgara of the seventeenth cycle, there is no evident indication within any Svetāmbara texts or lists that the author of the Tattvarthasutra, the reader Umāsvāti, is a disciple of Shyāmācārya.

Despite the lack of doubt regarding the lineage of the reader Umāsvāti, who is attributed to the Tattvarthasutra, and the traditions of his forefathers and guru, the verses praising the Tattvarthasutra that have remained until today still do not have clear references concerning the mention made by him:
"तत्त्वार्थशास्त्रकर्तार गृध्रपिच्छोपलक्षितम्। वन्दे गणीन्द्रसंजातमुमास्वामिमुनीश्वरम्।"
This and other verses from Digambara quotations that carry similar meanings cannot be placed as final evidence since they lack reliable and ancient sources.
1. For further clarification, see the appendix at the end of this introduction. 2. See this introduction, page 20, note 1.