________________
। पण्डितकालातो
[पृ.९५. पं. २३सन्तानापेक्षकस्य तु प्रथमक्षणस्योत्पादे कथमेवमभिधानं [न] साहसमित्यलं बहुनेति । नत्र तु समाचनमसद्भि(नं महद्रिोरेव विषेयम् ।
उभय[९५.२३]मित्येकसामग्रीमध्यप्रविष्टकारणस्य भेदादनेकस्वा कार्यस्य । एकजातीयस्याभेद एकत्वं कारणभेदा[९५.२०]त्सामग्रीलक्षणस्य कारणस्य सामप्रश5 न्तरापेक्षयो वैलक्षण्यात् । कार्यस्यापि भेदः [९५.२०] सामप्रवन्तरकार्याद्वैलक्षण्यामिति ।
ताव[९५.२६]च्छब्दः क्रमे । कुलालः [९५.२७] कुम्भकारः न्यस्वभावानि [९६.१]अन्योन्यासहितस्वभावानि कारणान्तरसहितानि[९६.१] सन्ति यानि कार्याणीष्टकादिरूपाणि [९६.१] साधयन्ति निर्वतयन्ति । मृत्पिण्डस्य चर्म
कारादिकारणपतिलम्भे सतीष्टकादिकार्य, कुलालस्य दात्रादिप्रत्ययान्तरप्राप्ती लवणा(ना)10 दिकार्यम् । सूत्रस्य कुविन्दादिहेत्वन्तरसाहित्ये घ(पोटादिकार्यम् । तान्यपि कि मूतानि
साधयन्तीस्याह तदन्ये ९६.१]ति। मृत्पिण्डापेक्षया बीजादिजन्येभ्योऽकुरादिभ्यो 'मिनस्वभावानि, तेभ्यो। ९६.३] व्यावस्थाप्राप्तकारणान्तरसाध्येभ्यो विलक्षणमेव घटात्मक कार्य समग्राणि सन्ति जनयन्ति [९६.३] मृत्पिण्डकुलाल.
सूत्राणीति सामभ्युपलक्षणमुक्तं न पुनरियन्स्येव घटस्य कारणानि । एवं कस्बमाणे15 प्युपदर्शने द्रष्टम्यम् । उपदर्शितमेवोपपादवन्नाह तथाही[९६.४४ति ।
ननु यदि' कुलालादिसहितो मृत्पिण्डस्तदन्यसामग्रीमध्यप्रविष्टमपिण्डकार्यादविशिष्ट कार्य जनयति, न तर्हि सामग्रीवलक्षण्यात् कार्यवैलक्षण्ये निदर्शनमिदमुपपपत इत्याशंक्याह कुलालादीति [९६.१] । तदात्मकमेव [९६.६] मृदात्मकमेव
घटादिलक्षणमेव करोति । मृत्पिण्ड [९६.४] इति प्रागुक्तोऽभिसम्बध्यते कर्ता । 20 कुतो विलक्षणं करोतीत्याह तत्कार्यादपीष्टकादेरिति [९६.७]। फेन कारणेनेत्याह
केवले[९६.७ति । केवलमृत्पिण्डादिन्नः स्वभावो यस्य मृत्पिण्डस्य स तथा तस्य भावस्तता तया [९६.७] । केवलशब्देन च कुलालादिरहि[तातामात्रं सि. क्षितम् । न तु कारणान्तरसाहित्कव्यवच्छेदस्तेन तत्कायर्यादि[९६.७ति कारणान्सर.
सहितमृत्तिण्डकादित्यर्थः । कुतस्त्वस्तस्वा[40a] सौ मिन्नः स्वभाव इत्याह-तत्कारणे. 25 [९६.६]ति । तस्य कुलाबस्वार्थात् कुलल[क्षणाक्षणस्य प्रत्यासीदतो यत्कारण
प्राक्तनक्षणस्तेनाहित उत्पादितो विशेषो [९६.६] विशिष्टं रूपं यस्य स तथोक्तः । अनेनैकसामग्रनधीनापिशिष्टोत्पतिः सूचिता । हेतुमावेन चैतविशेषणम् । चो [९६.९) व्यक्तनेतवित्यस्मिनथे । एवमुपादानमा चोमबत्र न्याप्रियमाणस्यापि मलिण्डरव सा. कार्या(य)न्तरपतिलम्भादात्मनोपि सतः कार्यस्य तदन्यसहकारिसहितकार्यात् विमानस्कैन
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
