Page Text
________________
पृ० १२. पं० ४. ]
भाषाटिप्पणानि ।
३५
·
जीव के साथ कर्माणों का संसारकालीन विलक्षण सम्बन्ध मानते हैं । ये सब मान्यता पुनर्जन्म और मोक्ष के विचार में से ही फलित हुई हैं।
पृ० १०. पं० २७. 'अथ प्रकाशस्वभावत्व' - तुलना - " अतएव क्लेशगणेोऽत्यन्तसमुद्धतोऽपि नैरात्म्य दर्शनसामर्थ्यमस्यान्मूलयितुमसमर्थः । श्रागन्तुकप्रत्ययकृतत्वेनादृढत्वात् । नैरात्म्यज्ञानं तु स्वभावत्वात् प्रमाणसहायत्वाच्च बलवदिति तुल्येऽपि विरोधित्वे आत्मदर्शने प्रति- 5 पक्षो व्यवस्थाप्यते ।...नापि ताम्रादिकाठिन्यादिवत् पुनरुत्पत्तिसम्भवा दोषाणाम्, तद्विरोधिनैरात्म्य दर्शनस्यात्यन्तसात्म्यमुपगतस्य सदाऽनपायात् । ताम्रादिकाठिन्यस्य हि यो विरोधी वह्निस्तस्य कादाचित्कसन्निहितत्वात् काठिन्यादेस्तदभाव एव भवतः पुनस्तदपायादुत्पत्तिर्युक्ता । नत्वेवं मलानाम् । अपायेऽपि वा मार्गस्य भस्मादिभिरनैकान्तान्नावश्यं पुनरुत्पत्तिसम्भवो दोषाणाम्, तथाहि - काष्ठादेरग्निसम्बन्धाद्भस्मसाद्भूतस्य तदपायेऽपि न प्राक्तनरूपा - 10 नुवृत्तिः, तद्वद्दोषाणामपीत्यनैकान्तः । किश्वागन्तुकतया प्रागप्यसमर्थानां मलानां पश्चात्सास्मीभूतं तन्नैरात्म्यं बाधितु ं कुतः शक्तिः, नहि स्वभावो यत्नमन्तरेण निवर्त्तयितुं शक्यते । न च प्राप्यपरिहर्त्तव्ययेार्वस्तुनोर्गुणदोषदर्शनमन्तरेण प्रेक्षावतां हातुमुपादातु वा प्रयत्नो युक्तः । न च विपक्षसा ( न चाविपर्यस्ता ? ) त्मन: पुरुषस्य दोषेषु गुणदर्शनं प्रतिपक्षे वा दोषदर्शनं सम्भवति, अविपर्यस्तत्वात् । नहि निर्दोषं वस्त्वविपर्यस्तधियो दुष्टत्वेनेापाददते, नापि दुष्टं 15 गुणवत्त्वेन" - तवसं० प० पृ० ८७३-४ ।
पृ० ११. पं० ६. 'अमूर्ताया अपि - तुलना - " अमूर्ताया अपि चेतनाशक्तेर्मदिरामदनकोद्रवादिभिरावरणोपपत्तेः । " - प्रमेयर० पृ० ५६ ।
पृ०. ११. पं० ८. 'वर्षातपातु " - तुलना - " तदुक्तं वर्षातपा" - भामती २. २. २६ । न्यायम०
पृ० ४४३ ।
पृ०. ११. पं० १७. 'ननु प्रमाणाधीना' - तुलना - " प्रमेयसिद्धिः प्रमाणाद्धि ।”—सांख्यका० ४ । पृ० ११. पं० २७. 'विधावेव ' - तुलना - जैमि० १.२.१ ।
पृ०. १२. पं० १. 'प्रज्ञाया अतिशय : ' - तुलना - "यदिदमतीतानागतप्रत्युत्पन्न प्रत्येकसमुच्चयातीन्द्रियग्रहणमल्पं बह्विति सर्वज्ञबीजम् एतद्धि वर्धमानं यत्र निरतिशयं स सर्वज्ञः । अस्ति काष्ठाप्राप्तिः सर्वज्ञबीजस्य सातिशयत्वात् परिमाणवदिति, यत्र काष्ठाप्राप्तिर्ज्ञानस्य स सर्वज्ञः स 25 च पुरुषविशेष इति । " - योगभा० १.२५ । तत्त्ववै० १. २५ । पृ०. १२. पं० ३. सूक्ष्मान्तरित - तुलना प्राप्तमी० का ० ५ । पृ. १२. पं० ४. 'ज्योतिर्ज्ञान' - तुलना
" ग्रहाधिगतयः सर्वाः सुखदुःखादिहेतवः । - येन साक्षात्कृतास्तेन किन्न साक्षात्कृतं जगत् । आत्मा योsस्य प्रवक्तायमपरालीढसत्पथः । नात्यक्षं यदि जानाति नोपदेष्टुं प्रवर्तते ॥
Jain Education International
20
For Private & Personal Use Only
30
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001069 |
| Book Title | Pramana Mimansa Tika Tippan |
| Original Sutra Author | Hemchandracharya |
| Author | Sukhlal Sanghavi, Mahendrakumar Shastri, Dalsukh Malvania |
| Publisher | ZZZ Unknown |
| Publication Year | 1995 |
| Total Pages | 340 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari, Philosophy, Nyay, Nay, & Praman |
| File Size | 24 MB |