________________
२७८
१०
१५
२०
काव्यानुशासनम्
[ ९५) अ. ४. सू. १
सेयमभिधानाभिधेयव्यवहारे वैदग्धी, न पुनः सन्दर्भधर्मः । रचनारूपता हि गुणस्य स्वरूपमिति वामनीयाः । तस्मात् । ( 101 ) 'मसृणत्वं श्वषः । तदाह -- यस्मिन् सति बहून्यपि पदानि एकपदवद्भासन्ते स श्लेषः । [ का. लं. सू. अधि. ३. अ. १. सू. १०. ] यथा
अस्त्युत्तरस्यां दिशि देवतात्मा' इति ॥ ४०९॥ [ कु. सं. स. १ श्लो. १] मसृणमदन्तुरतायां हि रीतिवैशसोपनिपातः । न चान्यतररसनिर्वाहे निषवन्ते | तस्मात् (102) 'अशिथिलं श्लिष्टम्' इति दण्डी । [का. द. परि. १ श्लो. ४३ ] प्रेक्षामृदङ्गनिनदानुपकर्ण्य तूर्णमम्भोदनादरभसान्ननृते मयूरैः ।
+
यन्मन्दिरे सरलकण्ठमकण्ठकूजमुन्मण्डलीकृत शिखण्डमकाण्ड एव ॥ ४१०॥
[
1
सोऽयमोजः प्रकार एव | अदृष्टगौडसन्दर्भस्य वा दर्शनमित्युपेक्षणीयम् । गौडा हि शिथिलमाद्रियन्ते । यथा—
C
लीलाविलोलललनाललितालकलासकाः ।
विलुप्तमालतीमाला जलकालानिला ववुः ॥ ४११ ॥ इति ।
[
]
अर्थगुणस्तु (103) 'घटना श्लेषः' । क्रमकौटिल्यानुल्बणत्वोपपत्तियोगो हि घटना । [ का. लं. सू. अधि. ३. अ. २ सू. ४ ]
यथा-
<
— इति ।
संविधानकभवं वैचित्र्यमात्रमिदं न गुणः ।
(104) परस्परविभूषणो गुणालङ्कारप्रामः समम्' इति भरतः ।
[
८
1 A. B. निषेधन्ते
+ श्लिष्टमस्पृष्टशेथिलयम् ।
2 A. B, drops. इदं + अन्योन्यसदृशं यत्र तथान्योन्यभूषणम् । अलङ्कारगुणाचैव समासात् समता यथा ॥
ना. शा. अ. १७ श्लो. १०० (C. s. S.) नातिचूर्ण पदैर्युक्ता न च व्यर्थाभिधायिभिः । न दुर्बोधा तैश्च कृता समत्वात् समता मता ॥
अ. १६. वो ९६ (N.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
