________________
अट्ठवण्णासइमो चिंतितज्झाओ
२२५
चिंतियं ति बूया । दक्खिणेसु पुण्णामेसु पुरिससमण्णयं पुरिसमेव चिंतितं ति बूया । पुरिसणामा पुरिसणामेसु पवत्तेसु उद्धंभागेसु पितरं चिंतितं ब्रूया । पुरिसणामा पुरिसणामेसु पवत्तेसु समभागेसु भायरं बूया । पुरिसणामा पुरिसणासु पवत्तेसु अधोभागेसु पुत्तं बूया । पुरिसणामा थीणामेसु पवत्तेसु उद्धंभागेसु मातरं बूया । पुरिसणामा थीणामेसु पवत्तेसु समभागेषु भगिनिं बूया । पुरिसणामा थीणामेसु पवत्तेसु उद्धंभागेसु दुहितरं बूया । श्रीगामा थीणामेसु पवत्तेसु उद्धंभागे 'थीमातरं बूया । थीसमभागेसु थिया भगिनिं चिंतितं बूया । श्रीणामा थीणामेसु पवत्तेसु अधोभागेसु 5 थिया दुहितरं बूया । श्रीणामा पुण्णामेसु पवत्तेसु अधोभागेसु जायामातरं बूया । थीणामेसु पुण्णामेसु पवत्तेसु समभागेसु भगणिपतिं बूया । श्रीणामा पुण्णामेसु पवत्तेसु - अधोभागेसु उद्धंगीवाय ससुरं बूया | थीसंसिद्धे पुणो पुणो संलि बूया | श्रीसंसिद्धे पुण्णामेसु संलि बूया । अब्भंतरेसु अन्यंतरं बंधवं बूया । बाहिरब्भंतरेसु मित्तं बूया । बाहिरबाहिरेसु जणं बूया । तत्थ मणुस्सजोणीवण्णविसेसेहिं थी - पुरिस-णपुंसकादे सेहिं अज्ज -पेरसोवलद्धीहिं संठाण-वणवयप्पमाणेहिं सम्मण्णय-संबद्धगवेसणाहिं गुरुजोणि-तुल्लजोणी- पञ्चंवर जोणीहिं उवलद्धीहिं बज्झ-ऽब्भंतरप वियएहिं 10 एव जधुत्ताहिं आमास-सद्द - रूवपादुब्भावोपलद्धीहि य णटुकोसए उवदितेहिं उवलद्धिविचारविसेसेहिं माणुसजोणी समगंतव्वा भवति । इति मणुस्सजोणी वक्खाता भवति ।
1
तत्थ तिरियामासे तिरियविलोइते तिरियगते सव्वतिरिक्खजोणीर्मेते उवकरणे तिरिक्खजोणिउवकरणे तिरिक्खजोणीसहगते तिरिक्खजोणीणामोदीरणे तिरिक्खजोणीमए उवकरणे थी- पुरिससह रूवपादुब्भावे एवंविधे सह - रूवपादुब्भावे तिरिक्खजोणिं बूया । तत्थ तिरिक्खजोणि संगहेण दुविधा - तसगता थावरगता चैव । तत्थ तसोत्रलद्वीय तस - 15 गता विष्णेया । थावरोवलद्वीय थावरा विष्णेया । सा वित्थरतो छव्विधा आधारयितव्या भवति । तं जधा-पक्खिगता १ चतुष्पदगता २ परिसप्पगता ३ उदकचरगता ४ कीड-पयंगक- किविल्लकगता चैव ५ एकिंदियथावरकायगता ६ चेति । तत्थ उद्धंगीवाय सिरोमुहामासे उल्लोइते उद्धंभागेसु सव्वसगुणगते सव्त्रसउणमते उवकरणे सव्त्रसउणोवकरणे सउगोपकरणे सउणसद्दगते सउणणामघेज्जोदीरणेसु सउणणामघेज्जे थी- पुरिससह - दव्त्रोवकरणपादुब्भावे एवंविधे पेक्खितामासे सद्द-रूवपादुब्भावेसु पक्खी विष्णेया । ते दुविधा आधारयितव्त्रा - थलयरा जलयरा चेति, अधवा जलजा थलजा 20 चेति । तत्थ आपुणेयेसु णिण्णेसु य जलजा पक्खि विष्णेया चिंतितं ति बूया । लुक्खेसु थलेसु थलजेसु य थलजा पक्खी चिंतियत्ति बूया । तत्थ सेतेसु हंसा सेडिका य विण्णेया । पैण्हूर्सु चक्कत्रा - चक्कवाकयीएसु य विष्णेया । चित्तेसु आड टेट्टिवालको वूहका नदीसुत्तका कारंडवा य विष्णेया । कालेसु काकमज्जुका कातंबा णदीकुक्कुडीको विण्णेया । आरुणेसु उक्कोसा कोंचा गीवा रोहिणिका समुहकाकत्ति विष्णेया । फेरुसेसु बक- हंस-चक्कत्राका विष्णेया । अवसेसा जलजा सगुणो पडिरूवआहारओ य विष्णेया । मंसरुधिरभोयीसु मंसरुधिरभोयी चिंतित त्ति । मुद्धं चूलेसु 25 कातंबा रोहिणिका बलाक त्तिविण्णेया । थीणामेसु सेडिका रोहिणिका णदीकुक्कुडिका आडाओ टिट्टिभीओ त्ति विया । तत्थ काय तेसु कुररा पारिप्पवा उक्कोसा रोहिणिका वेति विण्णेया । मज्झिमकायेसु हंसा चकवाका विष्णेया । मज्झिमाणंतरकायेसु आडा सेडिका णदीकुक्कुडिकाओ कारंडवा चेति विष्णेया । पञ्चवरकायेसुं टेट्टिवालको णवूहका दीपुत्तका एवमादयो विण्णेया । अणुलोम-पडिलोमेसु गत्तेसु उद्धभागेसु अधोभागेसु य उद्धंरायिसु उद्धं यी विष्णेया । सेतेसु सेता, एवमादीहिं वण्णेहिं सुवण्णा विष्णेया । तत्थ अक्खतेसु सव्वेसु अंतिमासेसु वा आसीविसा विष्णेया | 30 तिसु तिहविसा विष्णेया । तिहेपञ्चावत्तितेसु मिदुसाधारणेसु मंदविसा विष्णेया । वापण्णेसु अविसा चिंतेसि बूया । ते दुविधा-मंसरुधिरभोजी अमंसरुधिरभोजी चेव । इति जलजा पक्खिणो जलचर त्तिविण्णेया ।
१° अहोभा हं० त० ॥ २ धीनामयरं बू° हं० त० ॥ ३ 'द्धीहिं वयण' हं० त० ॥ ४°णीगते सि० ॥ ५ पंड्सु सं ३ पु० । पंडरेसु सि० ॥ ६°सु चक्कवाकी पीतेसु य हं० त० विना ॥ ७ अडा ६० त० विना ॥ ८°डा डेंटिवा' ६० त० ॥ ९ हस्तचिह्नान्तर्गतः पाठः ईं० त० एव वर्त्तते ॥ १० 'सुबेडिवा' ६० त० विना ॥ ११ अतिसामेसु हं० त० ॥ १२ तिन्हेसु प° ६० त० ॥ अंग० २९
Jain Education International
For Private Personal Use Only
www.jainelibrary.org