________________
५६
अंगविज्जापर्यं
सवण्णे चेति । ऌकारो तवर्गों सकारो लकारो चेति दंतेसु विष्णेयो सवण्णे चेति । उकार ऊकार ओकार औकार पवर्ग उपध्मानीय वक़ारो चेति ओट्ठयो विष्णेयो सवण्णे चेति । दंतमूले रेफो विष्णेयो सवण्णे चेति । अवैत्तवितसंदिट्ठे सतरूपे लकारो विण्णेयो सवण्णे चेति । तत्थ उद्धभागेसु इकार - ईकारा एकार- ऐकारा ओकार- औकारा विष्णेया सवण्णा चेति । ऋजुभागेसु अवत्थितेसु अकार- आकारो विष्णेयो सवण्णे चेति । संवुतेसु उद्धभागेसु अवत्थितेसु ऋकारो विष्णेयो 5 सवण्णे चेति । ओकार - औकारौ अधेभागेसु विष्णेया सवण्णा चेति । संधिसु संधिअक्खराणि हत्थ -पाद-गुल्फ-जाणुजंघोरु-वसण-फिज- कुक्षि- पस्स - हत्थतल- बाहु-सहणुगंड-ओट्ठसवण्णेण नाम चेति समाणेसु । मिधुणचरेसु य सत्तेसु य मलाभरणके चैव समाणं विष्णेयं सवण्णे चेव । उद्धंभागा-ऽधरभागेसु णामिणो विष्णेया सवण्णा चेव । णिक्खित्ते पडिकुंडिते चैव सबिंदु विष्णेयं सवण्णे चेव । तत्थ बज्झेसु अब्भंतरेसु य णीहारेसु पकिण्णेसु एकवंजणमसंजोगं विष्णेयं सवण्णे चेव । तत्थ समाणेसु मिधुणचरेसु य सत्तेसु य मॅलाभरणेसु य मैलोपकरणेसु य संजोगं विष्णेयं 10 सरिससंयोगं चेव ।
15
20
25
1
आहारेसु सरं बूया नीहारे वंजणाणि तु । णीहारा -ऽऽहार - मिस्सेसु संपभिण्णं पवेदये ॥ १ ॥ कवग्गमसितेसीssहु यकारं वा वि णिव्वदा । पढिरूवेसु कण्हेसु जकारं तत्थ णिद्दिसे ॥ २ ॥ डबग्गो य-रकारो श-ष-सा चैव पंडरे । चित्ते लकारो विण्णेयो ससंजोगं च णिदिसे ॥ ३ ॥ चवग्गो य लकारो य हकारं चावि तंबसु । णीले पवग्गो विण्णेयो तवग्गो वा वि पीतके ॥ ४॥ थूले वग्गो विण्णेयो मकारो यावि मज्झिमे । उपध्मानीयो विष्णेयो जिह्वामूलीय एव य ॥ ५ ॥ hari य रकारो गकारो य कणीयसो । तवग्गो य लकारो ये कसेसेते पकित्तिया ॥ ६ ॥ चवग्गो ये यकारो य वकारं वा वि जेट्ठगं । णातिथूलेसु बोद्धव्या तधा णातिकसेसु य ॥ ७ ॥ चतुरस्से सव्वैसु सव्वचतुष्पदेसु य । चतुकेसु य सव्वेसु चतुपह्वयणेसु य ॥ ८ ॥ औकारं वा एकारं वा ब्रूया वण्णेसु वण्णवि । परम्मुद्दे वा तिजं वा चकारोऽवत्थितेसु य ॥ ९ ॥ हारोऽभिहो यो औकारो सव्वणिको । आयुवेसु य सव्वैसु सव्वजोगागतेसु य ॥ १० ॥ ऐकारं वा यकारं वा ब्रूया सव्वक्खरेविधी | एकारमुद्धभागेसु जारमधरेसु य ॥ ११ ॥ बूया एकारमाहारे यत "णीहारलक्खणे । शिरो गंडे तधा णाभी जाणु-गुल्फे तथा द्विजा ॥ १२ ॥ भाय य सव्वे यं किंचि परिमंडलं । दव्वोपकरणं लोके यं वट्टं दिस्सते कचि ॥ १३ ॥ घकारं वा वकारं वा ब्रूया वण्णेसु वण्णवि । वट्टे दव्योपकरणे यदणासी भवे कचि ॥ १४ ॥ eard तत्थ विष्णेयो कारो चेतरेसु वि । रसदव्वो तथा दव्वे सुयपासकडेच्छुके ॥ १५ ॥ आदरिसे वा सुयायं वा यं वट्टस्स तु अंततो। पुष्कं फलं च यं किंचि दीहवट्टं भवे कचि ॥ १६ ॥ वकारं वा चकारं वा ब्रूया सव्त्रक्खरेमु वि । आहारे सैति मूलेसु चकारमभिणिद्दिसे ॥ १७ ॥ णीहारेसु चकारो सौ सवेसंसगतेसु य । णक्खत्तेसु य सव्वैसु तथा णक्ख तदेवते ॥ १८ ॥
१ इकारो सप्र० ॥ २ अवतूरियसंदिट्ठे सनरूपे हं० त० ॥ ३ सुञकारो ६० त० विना ॥ ५ मल्लाभ ० ० ॥ ६ मल्लोप हं० त० ॥ ७ बंजणेण तु हं० त० विना ॥ ९ चावियं वसु ० ० ॥ ९० य सकारो हं० त० विना ॥ ११ य सेसेए प° ६० त० ॥ १२
है० त० विना ॥
४ क्खिते पणिकुं ८° साहू हं० त० ॥ य जकारो य सकारं ब्रूया सव्वखरे खिध १९ चकारो ६० त० ॥ २३ सा सतेसंग सु
हं० त० ॥ १३ च उप्पहूणेसु हं० त० ॥ हं० त० ॥ १६ यकारमधुरे हैं० त० विना ॥ २० त
१४ आयसु हं० त० ॥ १७ णीवा (घा) र ६० त० ॥ दव्वे ६० त० विना ॥ २१ पासुकडेच्छुको ६० त० ॥ हं० त० । सा वसंगतेसु सं ३ पु० ॥
१५ एकारं कायकारं वा १८ तहा टिका है० त० सति धूलेसु हं० त० ॥
॥
२२
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org