________________
નજિસૂત્રવિશેષ
४१
સૂત્ર ૮
णाणं पंचविहं पण्णत्तं त्यादि सूत्र मनुयोगदारसूत्रमा पडेसा सूत्र तरी २५क्षरश: छे.
સ્થાનાંગસૂત્ર સ્થાન ૫, ઉ૦ ૩, ૪૬૩ મું સૂત્ર નંદિસૂત્રના પ્રસ્તુત સૂત્રના ભાવને મળતું છે. ते मा प्रमाणे
पंचविहे गाणे पं०, तं०-आमिणिबोहियणाणे सुयणाणे ओहिणाणे मणपजवणाणे केवलणाणे। સ્થાનાંગસૂત્રમાં અજ્ઞાનના ત્રણ પ્રકાર કહ્યા છેअन्नाणे तिविहे पं०, तं०-देसऽण्णाणे सव्वऽन्नाणे भावऽन्नाणे ।
(स्थानां स्था० 3, 30 3, सू० १८७, पत्र १५३) સ્થાનાંગસૂત્રમાં પાંચ જ્ઞાનનું સંક્ષિપ્ત સ્વરૂપ આ પ્રમાણે છે
दुविहे नाणे पं०, तं०-पच्चक्खे चेव परोक्खे चेव १। पच्चक्खे नाणे दुविहे पन्नत्ते, तं०केवलनाणे चेव नोकेवलनाणे चेव २। केवलनाणे दुविहे पं०, तं०-भवत्थकेवलनाणे चेव सिद्धकेवलणाणे चेव ३। भवत्थकेवलणाणे दुविहे पं०, तं०-सजोगिभवत्थकेवलणाणे चेव अजोगिभवत्थकेवलणाणे चेव ४। सजोगिभवत्थकेवलणाणे दुविहे पं०, तं०-पढमसमयसजोगिभवत्थकेवलणाणे चेव अपढमसमयसजोगिभवत्थ केवलणाणे चेवः अहवा चरिमसमयसजोगिभवत्थकेवलणाणे चेव अचरिमसमयसजोगिभवत्थकेवलणाणे चेव ५-६ । एवं अजोगिभवत्थकेवलनाणे ७-८। सिद्ध केवलणाणे दुविहे पं०, तं०-अणंतरसिद्धकेवलणाणे चेव परंपरसिद्ध केवलनाणे चेव ९। अणंतरसिद्ध केवलनाणे दुविहे पं०, तं०-एक्काणंतरसिद्धकेवलणाणे चेव अणेक्काणंतरसिद्ध केवलणाणे चेव १०। परंपरसिद्धकेवलणाणे दुविहे पं०, तं०-एक्कपरंपरसिद्धकेवलणाणे चेव अणेक्कपरंपरसिद्धकेवलणाणे चेव ११ । णोकेवलणाणे दुविहे पं०, तं०-ओहिणाणे चेव मणपजवणाणे चेव १२। ओहिणाणे दुविहे पं०, तं०-भवपच्चइए चेव खओवसमिए चेव १३ । दोण्हं भवपच्चइए पन्नत्ते, तं०-देवाणं चेव नेरइयाणं चेव १४ । दोण्हं खओवसमिए पं०, तं०-मणुस्साणं चेव पंचिंदियतिरिक्खजोणियाणं चेव १५ । मणपजवणाणे दुविहे पं०, तं०-उजुमति चेव विउलमति चेव १६ । परोक्खे णाणे दुविहे पन्नत्ते, तं०-आमिणिबोहियणाणे चेव सुयनाणे चेव १७ । आमिणिबोहियणाणे दुविहे पं०, तं०-सुयनिस्सिए चेव असुयनिस्सिए चेव १८। सुयनिस्सिए दुविहे पं०, तं०-अत्थोग्गहे चेव वंजणोग्गहे चेव १९ । असुयणिस्सिते वि एमेव २० । सुयनाणे दुविहे पं०, तं०-अंगपविढे चेव अंगबाहिरे चेव २१। अंगबाहिरे दुविहे पं०, तं०-आवस्सए चेव आवस्सयवइरित्ते चेव २२ । आवस्सयवतिरित्ते दुविहे पं०, तं०-कालिए चेव उक्कालिए चेव २३।
(स्थानां स्था० २, 3० १, सू० ७१, ५३ ४८) સૂત્ર ૧૨
અવધિ, મન:પર્યવ અને કેવલજ્ઞાન, આ ત્રણ નોઇન્દ્રિયપ્રત્યક્ષજ્ઞાન ધરાવનાર આત્માઓને સ્થાનાંગસૂત્રમાં જિન, કેવલી અને અહંત તરીકે જણાવ્યા છે–
ततो जिणा पं०, तं०-ओहिणाणजिणे मणपजवणाणजिणे केवलणाणजिणे १। ततो केवली पं०, तं०-ओहिनाणकेवली मणपजवणाणकेवली केवलनाणकेवली २। ततो अरहा पं०, तं०ओहिनाणअरहा मणपजवनाणअरहा केवलनाणअरहा ३।
(स्थान० २था० ३, ७० ४, २० २२०, पत्र १७४)
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org