Page Text
________________
कारिका ५६.]
स्त्रीमुक्तिवादः। ६३२. अपि च, संसारस्य किं कारणं वस्त्रादिः, किं वा रागादिरिति ? यदि वनाविः तदा तद्रहितानां मोक्षः स्यात् । अथ रागादिः तदा तद्विपक्षसेवया रागादिक्षयो न वस्त्रादित्यागेन । अथ वस्त्रादिधावनादौ हिंसा भवति । सा च संसारकारणमिति । तन्न, अप्रमत्तस्य हिंसायामपि बन्धाभावात् । तदुक्तम् -
"जियउ य मरउ य जीवो अजयाचारिस्स निछओ बन्धो॥ पययस्स नस्थि बन्धो हिंसामेत्रोण दोसेण ॥" [प्रवच० ३. १७] "उच्चालियम्मि पाए ईरियासमियस्स माणस्स। पायजेज कुलिंगी मरेज तं जोगमासज्ज नहु तस्स तणिमित्तो बन्धो सुमो वि देसिओ समए ॥"
[ोघ. ७४८-४९] तस्मात् प्रमादाविरेव हिंसा न बनाविधर्मोपकरणप्रहणमिति ।
६३३. अवन्याः स्त्रियः । तेन न निर्वान्तीति चेत्, नैनु कस्यावन्याः १ । किं सर्वस्य, किं वा एकस्य कस्यचिदिति । न तावत् प्रथमः पक्षः, चक्रवादिभिर्वन्धत्वात् । द्वितीयपक्षे तु गणधरीदीनामप्यनिर्मोक्षत्वप्रसंगः । तेऽपि हि नाईता वन्यन्ते । अथ महवे' सत्यबन्यत्वात् इत्युच्यते । तथाहि-महतीभिरपि विनदीक्षितो" बन्यते । न पुनस्तास्तेनेति ।। नैतदस्ति । महत्त्वामहत्त्वव्यवस्थितेरागमनिबन्धनत्वात् । 'धर्मस्य पुरुषप्रधानत्मात् तेन पुरुषस्य महत्त्वं न बीणाम्' इति आगमः।
६३४. अतिसंच्छिष्टकर्मत्वादिति चेत् । न, कर्मलापषस्य सम्यक्त्वाविप्राप्तौ तुल्यत्वात् । ६३५. मायाप्रधानत्वात् सत्यरहितत्वात् इत्यपि न वक्तव्यम् । यतः
"शीलाम्बुरोधवेला गुणरमसमुज्वला भतिखच्छाः। राज्यमपहाय साध्व्यः संजाताः सत्यभामाचाः॥" "गाईस्थ्येऽपि सुसस्वा विख्याताः शीलवत्तया जगति ।
सीतादयः कथं तास्तपसि विसवा विशीलाय?"[बीमु. ३१] ६३६. अपि च यदि न स्त्रीणां मोक्षोऽस्ति तदाऽयमागमः कथम् ?
"भट्सयमेगसमए परिसाणं निव्र्वासमक्खाया।
थीलिंगेण च वीस सेसा वसगं तु बोखब्वा॥" औपचारिकत्वादस्पेति चेत् -पुरुषस्यापि श्रीवेदोदये सति स्त्रीवद् व्यवहृतिर्यथा लोके पुरुषकार्याकरणात् पुरुषोऽपि नीति व्यवडियते । तदसत् । मुख्य बाधकाभावात् । अन्यथा सर्वशब्दानां व्यवस्था विलुप्येत । किं च, आप्ता अप्यौपचारिकशब्दैयदि वस्तु प्रतिपादयेयु: तदाऽऽप्तता हीयेत । प्रयोजनं चोपचारस्य न किंचिदस्ति । वेदोदये तत्संभवप्रतिपादनं ।
१. 'रस्य कारणं अ०। २. निच्छिदा हिंसा प्रवच०। ३. हिंसामित्तेण समिदस्स प्रवच०। ४. वचमा' मु०। यस्स संकमट्ठाए ओघ०। ५. तज्जोग मु०००। ६. न य तस्स ओघ०। ७. चेत् कस्या क० मु०। ८. गणधराणाम० अ०। ९. महत्त्वेपि सत्य क० मु०। १०. 'भिर्दिन मु०। २१. क्षितोपि ब° मु०क। १२. शीलानुरोधवलाः मु०। शीलाहुरोधवला:क०। १३. वसर्ग चमो००। १५. स्यामिहिनीक०। १५. लोकेषुक०।१३. स्थाऽप ००
म्या.१६
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001047 |
| Book Title | Nyayavatarvartik Vrutti |
| Original Sutra Author | Siddhasen Divakarsuri |
| Author | Shantyasuri, Dalsukh Malvania |
| Publisher | Saraswati Pustak Bhandar Ahmedabad |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 525 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari, Nyay, Philosophy, P000, & P010 |
| File Size | 11 MB |