Page Text
________________
εξ
જિનમાર્ગનું જતન
માટે પ્રસ્થાન કરતી વખતે જેમ ભગવાને પોતાની સમગ્ર ભૌતિક સંપત્તિનું વિતરણ કર્યું હતું, તેમ આત્મસાધના પૂરી થતાં ભગવાને પોતાની આધ્યાત્મિક સંપત્તિનો ખજાનો સર્વકોઈને માટે ખુલ્લો મૂકી દીધો !
આ તો અહિંસા અને વિશ્વમૈત્રીનો મહાનાદ ! એ નાદ રાજા-મહારાજા, શેઠશાહુકારો અને સામાન્ય સ્ત્રી-પુરુષોના અંતરને સ્પર્શી ગયો. સમાજનાં દલિતો, પતિતો, તરછોડાયેલાઓ તથા સમગ્ર નારીવર્ગને માટે તો એમાં સંજીવનીનો ચમત્કાર ભર્યો હતો. એ સંજીવનીએ કંઈક અધમોનો ઉદ્ધાર કર્યો અને કંઈક હતાશ માનવીઓમાં નવચેતનાનો સંચાર કર્યો.
અહિંસાના આરે જો વાઘ-બકરી એકસાથે પાણી પીએ, તો ધર્મનાં દ્વારે ભગવાનના દરબારે – માનવમાત્ર, અને સમસ્ત સ્ત્રી-પુરુષો સમાનભાવે આદર પામે એમાં નવાઈ જ શી ? ન ત્યાં કોઈ મોટો, ન કોઈ નાનો; ન ત્યાં કોઈ ઊંચ, ન નીચ. હજારો વર્ષથી દલિત રહેલ નારીવર્ગને પણ પ્રભુએ શાસ્ત્ર-શ્રવણ, શાસ્ત્ર-અધ્યયન અને મોક્ષમાર્ગનો અધિકાર આપ્યો; ભારે ક્રાંતિકારી એ પગલું હતું. નવા સમાજની રચના માટેનું પાયાનું એ કામ હતું. એણે સ્થાપિત હિતોમાં, પોથીપંડિતોમાં અને ધર્મના ઇજારદારોમાં ભારે ઝંઝાવાત મચાવી દીધો. પણ આ તો હતું માનવમુક્તિનું મહાકાર્ય ! એ ધર્મચક્રને રોકવાનું કોઈનું ગજું ન હતું. ન રુચ્યું એ જડ પ્રેક્ષક બનીને જોઈ રહ્યા. ભગવાને અહિંસાનું અમૃત રેલાવતાં કહ્યું ઃ આ હિંસક યજ્ઞોને અને ધર્મને શી લેવા-દેવા ? બંધ કરો તમારી એ હિંસા અને કમર કસો જીવમાત્ર સાથે મૈત્રી બાંધવા માટે ! મિત્ર ઊઠીને મિત્રને ઠાર કરે તો એનાથી મોટી અમિત્રતા કઈ હોઈ શકે ? અને ભગવાન તો કરુણાના સાગર ! એમણે કહ્યું : માનવનો ઉદ્ધા૨ ક૨વો હોય તો એને એ સમજી શકે એવી લોકભાષામાં જ ધર્મોપદેશ કરવો ઘટે; એ પોતે ન સમજી શકે, અને સમજવા માટે બીજાના ઓશિયાળા થવું પડે એવી ભાષાનું શું કામ ? અને લોકજીવનમાં લોકભાષાની ભારે પ્રતિષ્ઠા થઈ ગઈ.
અહિંસાના અવતાર અને મહાકરુણાના સાગર એ મહાપ્રભુને કોટી-કોટી વંદના !
(તા. ૧૭-૪-૧૯૬૨)
(૨) સંઘર્ષમાત્રના મૂળને નાથતી અનુકરણીય સાધના
ભગવાન મહાવીરસ્વામીએ જે જીવન–સાધના કરી, એ સાધનાના કેન્દ્રમાં ન સંપત્તિની લાલસા હતી, ન કીર્તિની અકાંક્ષા હતી, ન સત્તાની ઝંખના હતી, ન સુખભોગ
Jain Education International
-
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001041 |
| Book Title | Jinmargnu Jatan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ratilal D Desai |
| Publisher | Gurjar Granthratna Karyalay |
| Publication Year | 2004 |
| Total Pages | 501 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Articles |
| File Size | 9 MB |