________________
[सू० ६१-६२] द्वितीयमध्ययनं द्विस्थानकम् । प्रथम उद्देशकः ।
[सू० ६१] दुविहे धम्मे पन्नत्ते, तंजहा-सुयधम्मे चेव चरित्तधम्मे चेव । सुयधम्मे दुविहे पन्नत्ते, तंजहा-सुत्तसुयधम्मे चेव अत्थसुयधम्मे चेव। चरित्तधम्मे दुविहे पन्नत्ते, तंजहा-अगारचरित्तधम्मे चेव अणगारचरित्तधम्मे चेव ।
[टी०] उक्तं ज्ञानम्, चारित्रं प्रस्तावयति- दुविहेत्यादि । दुर्गतौ प्रपततो जीवान् सुगतौ च तान् धारयतीति धर्मः, श्रुतं द्वादशाङ्गम्, तदेव धर्मः श्रुतधर्मः, चर्यते 5 आसेव्यते तत् तेन वा चर्यते गम्यते मोक्ष इति चरित्रं मूलोत्तरगुणकलापः, तदेव धर्मश्चारित्रधर्म इति । सुयधम्मेत्यादि, सूत्र्यन्ते सूच्यन्ते वाऽर्था अनेनेति सूत्रम्, सुस्थितत्वेन व्यापित्वेन च सुष्ठू क्तत्वाद्वा सूक्तम्, सुप्तमिव वा सुप्तम् अव्याख्यानेनाऽप्रबुद्धावस्थत्वादिति, भाष्यवचनं त्वेवम्सिंचति खरइ जमत्थं तम्हा सुत्तं निरुत्तविहिणा वा ।
10 सूएइ सवति सुव्वइ सिव्वइ सरए व जेणऽत्थं ॥ अविवरियं सुत्तं पि व सुट्ठिय-वावित्तओ सुवुत्तं ति । [विशेषाव० १३६८-१३६९] अर्यतेऽधिगम्यतेऽर्थ्यते वा याच्यते बुभुत्सुभिरित्यर्थो व्याख्यानमिति, आह चजो सुत्ताभिप्पाओ सो अत्थो अज्जए जम्हा ॥ [विशेषाव० १३६९] इति ।
चरित्तेत्यादि । अगारं गृहम्, तद्योगादगारा: गृहिणः, तेषां यश्चरित्रधर्म: 15 सम्यक्त्वमूलाणुव्रतादिपालनरूपः स तथा, एवमितरोऽपि, नवरमगारं नास्ति येषां तेऽनगारा: साधव इति ।। [सू० ६२] दुविहे संजमे पन्नत्ते, तंजहा-सरागसंजमे चेव वीयरागसंजमे
चेव ।
सरागसंजमे दुविहे पन्नत्ते, तंजहा-सुहुमसंपरायसरागसंजमे चेव 20 बादरसंपरायसरागसंजमे चेव ।
सुहुमसंपरायसरागसंजमे दुविहे पन्नत्ते, तंजहा-पढमसमयसुहुमसंपरायसरागसंजमे चेव अपढमसमयसुहमसंपरायसरागसंजमे चेव १, अधवा चरमसमयसुहमसंपरायसरागसंजमे चेव अचरिमसमयसुहमसंपरायसरागसंजमे चेव २। अधवा सुहुमसंपरायसरागसंजमे दुविहे पन्नते, तंजहा-संकिलेसमाणते 25 १. दृश्यतां पृ०३४ पं० १९ ॥ २. व सुत्तंति इति विशेषावश्यके । ३. अज्जए य जम्हा पा० जे२ ।।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org