________________
११८
सूयगडंग सुत्ते पढमे सुयक्खंधे
माहणः
८
•आयाणध, भए गेण्हघि, भयंतारो भए इहलोगादिभयात् त्रातारो' चू० । “ से एवमेव जाणह ( स एवमायाण [ह ?] - प्र० ) इत्यादि, सुधर्मस्वामी जम्बूस्वामिप्रभृतीनुद्दिश्येदमाह से इति तद् यन्मया कथितमेवमेव जानीत यूयम्...यस्मादहं सर्वज्ञाज्ञया ब्रवीमि । न च सर्वज्ञा भगवन्तः परहितैकरता भयात् त्रातारः ' "अन्यथा ब्रुवते । अतो यत् • कथितं तदेवमेवावगच्छतेति, इतिः परिसमाप्त्यर्थे, ब्रवीमीति पूर्ववत् " शी० 'अस्य चानन्तरसूत्रेण सह सम्बन्धो वाच्यः । स चायम् - से एवमेत्र जाणह ( एवमायाण[ ? ] - प्र०) जमहं भयंतारो त्ति, तदेतदेवं जानीत भयस्य त्रातारः " इति सूत्रकृताङ्गद्वितीयश्रुतस्कन्धप्रथमसूत्रस्य वृत्तौ शीलाचार्याः । शी० वृत्तेर्द्विविधादर्शगतप्रतीकानुसारेण ' से एवमेव जाह' इति 'स एवमायाण[ह]' इत्युभयविधः पाठो मूलरूपेण विवक्षितो भाति ॥ १८. प्रतिषु पाठाः - गाहा सत्तसयाणि, पढमो सुयक्खंधो बीयमागमस्स - ख १ । गाथाषोडशमध्ययनं समाप्तं ॥ छ ॥ पढमो सुयक्खंधो सम (म्म पु १, २) तो- खं २ पु १, २ । षोडशमं गाहानामाध्ययनं समाप्तं ॥ छ ॥ पढमो सुयक्खधो सम्मत्तो- सं० । षोडशमध्ययनं संपूर्ण ॥ पढमो सुक्खंधो सम्मत्तो ला० । अत्रेदमवधेयम् - सूत्राकृताङ्गचूर्णिप्रभृतिग्रन्थानुसारेण अस्य अध्ययनस्य अभिधानं गाहा इति स्पष्टं प्रतीयते, सूत्रकृताङ्गनिर्युक्ति - शीलाचार्यविरचितवृत्त्याद्यनुसारेण तु 'गाहासोलसं' ' गाहासोलसगं' इति वा अभिधानं प्रतीयत ध्येयम्' तथाहि - " गाहज्ज्ञयणस्स चत्तारि अणुभोगदाराणामणिप्फण्णे एगपदं गाह त्ति षोडशानामध्ययनानां गाधा सोलसमीति, तेनोच्यते गाथाषोडशानि । णामणिप्फण्णो गतो" चू० । “ गाधासोलसणामं अज्झयणमिणं ववदिसंति" इति सूत्रकृताङ्गनिर्युक्तौ । शीलाचार्यैस्तु सूत्रकृताङ्गवृत्तेः प्रारम्मे 'गाथा' इति नाम निर्दिष्टम्, अस्मिन्नध्ययने तु 'गाथाषोडशं' 'गाथाषोडशकं 'वा नाम निर्दिष्टम्, इति उभयथा नामनिर्देशो विहितः, तथाहि – “णिक्खेवो गाहाए चव्विहो छव्विहो य सोलससु।······॥ २३॥ [ सूत्रकृताङ्गनिर्युक्तौ ] । णिक्खेवो इत्यादि, इहाद्यश्रुतस्कन्धस्य गाथा - षोडशक इति नाम, गाथाख्यं षोडशमध्ययनं यस्मिन् श्रुतस्कन्धे स तथेति । ...........भावगाथापि द्विविधा आगमनोआगमभेदात्, नोआगमतस्त्विदमेव गाथाख्यमध्ययनम् । ""। षोडशकस्यापि षोढा निक्षेपः तत्र -- भावषोडशकमिदमेवाध्ययनषोडशकम् " शी० । " नामनिष्पन्ने तु निक्षेपे गाथाषोडशकमिति नाम गाथाषोडशाध्ययने अनगारगुणानां ....... पिण्डितार्थवचनेन यतो वर्णनाऽभिहिता उक्ताऽतो गाथाषोडशाभिधानमिदमध्ययनं व्यपदिशन्ति " शी० । " समाप्तं च गाथाषोडशाखयं षोडशमध्ययनम् " शी० । 'सोलससु गाथासोलससु सूत्रम् । गाहाए सह सोलस अज्झयणा गाधासोलसगा, तेसु, सूतगडपढमसुतक्खंधअज्झयणेसु इत्यर्थः, ताणि पुण सोलस एवं समयो १ वेतालीयं २ उवसग्गपरिण्ण ३ थीपरिण्णा य ४ । निरयविभत्ती ५ वीरत्थओ ६ कुसीलाण परिभासा ७ ॥ १ ॥ विरियं ८ धम्म ९ समाही १० मग्ग ११ समोसरण १२ महतधं १३ गंथो १४ । जमतीतं १५ तह गाधा १६ सोलसमं होति अज्झयणं ॥ २ ॥” इति आवश्यकचूर्णौ प्रतिक्रमणाध्ययने पृ० १३७ । “सोलसहिं गाहासोलसएहिं षोडशभिर्गाथाषोडशैः सूत्रकृताङ्गाद्यश्रुतस्कन्धाध्यय नैरित्यर्थः ...... समयो ... ॥१॥ वीरिय धम्म ॥ २ ॥” इति आवश्यकसूत्रस्य हारिभद्र्यां वृत्तौ पृ० ६५१ । “ संमयो वेयालीयं उवसग्गपरिण्ण थीपॅरिण्णा य। निर्रयविभत्ती वीरैंत्थओ य कुँसीलाण परिहासा ॥ १ ॥ वीरिय धम्मसंमाही मग सेमोसरणं अहतहं गंथो । जेई तह गहासोलसमं होइ अझयणं ॥” इति ज्ञानसागरसूरिरचितायाम् आवश्यक निर्युक्तेरवचूर्णौ [ द्वितीयविभागे ] पृ० १२७। 'सोलस य गाहासोलसगा पण्णत्ता, तंजहा - समए वेथालिए
66
Jain Education International
"
For Private & Personal Use Only
"
www.jainelibrary.org