Page Text
________________
અધિકાર ] યતિશિક્ષા
[ ૨૮૧ આતાપના સેવારૂપ કે ઘર પરીષહ-ઉપસર્ગાદિ સહેવારૂપ કિયા હેય કે યોગવહન x અથવા
ગચૂર્ણાદિ તને પ્રાપ્ત થયા હોય, વા ઘોર તપસ્યા-માસખમણાદિ તે કરેલ હોય, અથવા તે સૂવસિદ્ધાંતનું રહસ્ય પામવા તેમ જ વિદ્યાદિકનું ગીતાર્થ ચગ્ય જ્ઞાન તેં મેળવ્યું હોય અને માન મેળવવાની વાંછા કરતો હોય, તે તે જાણે સમજ્યા (જોકે એવા વિદ્વાન કે તપસ્યાવાન કદી માન કરતા જ નથી); પણ તું તે શું જોઈને અભિમાન કરે છે? તારામાં એ ક અસાધારણ ગુણ છે કે તું પ્રસિદ્ધિ મેળવવાની ઈચ્છાથી કદર્થના પામી તે મળતી નથી એટલે સંતપ્ત રહ્યા કરે છે. અરે સાધુ! ગુણ તે કસ્તુરી જે છે; તેથી જે એ હોય છે તે પિતાની મેળે ભભૂકી ઊઠે છે, માટે નકામાં ફાંફાં મારવાં મૂકી દે અને તારું કર્તવ્ય કર. તારામાં લાયકાત હશે તે સ્વાભાવિક રીતે ખ્યાતિ વધશે, એ તું નિઃસંશય સમજી રાખજે. (૧૭; ૧૯૮)
નિર્ગુણ હોય છતાં સ્તુતિની ઈચ્છા રાખે તેનું ફળ हीनोऽप्यरे भाग्यगुणैर्मुधात्मन् ! वाञ्छंस्तवार्चाद्यनवाप्नुवंश्च । ईर्ण्यन् परेभ्यो लभसेऽतितापमिहापि याता कुगति परत्र ॥१८॥ ( उपजाति )
હે આત્મા +! તું નિપુણ્યક છે, છતાં પણ પૂજા વગેરેની ઈચ્છા રાખે છે, અને xયોગવહન-સૂત્ર સાધુથી વાંચી શકાય, અમુક વરસના દીક્ષા પર્યાય પછી વાંચી શકાય અને ગવહનની ક્રિયા કર્યા પછી વાંચી શકાય? આ ત્રણે બાબત બહુ ઉપયોગી છે, પણ તેના હેતુ સંબંધી વિશેષ વિવેચન કરવાનું અત્ર સ્થળ નથી; પરંતુ શાસ્ત્રના ઉપયોગી રહસ્ય ઉપર એ હકીકત બંધાયેલી છે. શ્રાવક આરંભમાં રક્ત હોય ત્યાં રહસ્યની વાત જાણવામાં આવતાં અપવાદ સેવી જાય. સાધુ પણ અમુક દીક્ષા પર્યાય પછી જ અપવાદમાર્ગો ગ્રહણ કરી શકે, કારણ કે સંયમમાં અમુક વખત સુધી રમણતાથી અને ગવહન કરવાથી, મન-વચન-કાયા પર યોગ્ય અંકુશ અને સ્થિરતા આવે એ યોગવહનના સામાન્ય હેતુ છે.
યેગવહનની ક્રિયામાં અમુક વિધિ અને તપસ્યા કરવા પછી પાઠ વાંચવાને આદેશ મળે છે, એને ઉદેશ કહેવામાં આવે છે. એથી વધારે યોગ્યતા થાય ત્યારે ગુરુમહારાજ એ પાઠનું પુનરાવર્તન કરવા અને સ્થિર કરવા તથા તે સંબંધમાં શંકા-સમાધાન વગેરેની વાતચીત કરવાની રજા આપે છે, એ સમુદ એથી પણ વધારે ગ્યતા થાય ત્યારે તે જ પાઠ ભણાવવાની, સંભળાવવાની અને તેને ગમે તે લાયક ઉપયોગ કરવાની રજા આપવામાં આવે તે અનુજ્ઞા. આ ત્રણ બાબત ધ્યાનમાં રાખવા યોગ્ય છે.
* યોગચૂ–પુદ્ગળની અનંત શક્તિ છે, બે વસ્તુના સંગથી અથવા ઘણું વસ્તુના સંયોગથી એવા પ્રકારનાં ચૂર્ણો નીપજાવી શકાય છે કે તેથી ઘણું ચમત્કાર બતાવી શકાય. દાખલા તરીકે, એ ચૂર્ણ પાણીમાં નાખવાથી માગ્લાં થઈ જાય, જળ માર્ગ આપે વગેરે વગેરે અનેક આશ્ચર્ય થઈ શકે છે. પુદગળની અનંત શક્તિ છે તે Chemistry (વસ્તુવિજ્ઞાનશાસ્ત્ર)ના અભ્યાસીને તુરત સમજાઈ જાય તેવું છે.
+ આત્માની અચિંત્ય શક્તિ અને નિર્લેપપણું યાદ દેવરાવી પિતાના સ્વભાવમાં રમણતા કરવા માટે પ્રતિનાયકને ઉદ્દેશીને આ સંબંધન મૂકયું છે.
અથવા પ્રતિનાયકને પિતાને ઉદ્દેશીને આ ગ્રંથ વાંચતે કે વિચારતા હોય તે તેના શુદ્ધ સ્વરૂપને ઉદ્દેશીને પિતાના આત્માને આવી રીતે કહી શકે, તેટલા માટે આ સંબંધન મૂકવામાં આવ્યું છે. એ. ૩૬
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001022 |
| Book Title | Adhyatma kalpadrum |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Motichand Girdharlal Kapadia |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 1986 |
| Total Pages | 474 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Spiritual, & Ethics |
| File Size | 10 MB |