________________
૩૪૬ ૭ શ્રી શ્રાદ્ધ-પ્રતિક્રમણ-સૂત્રપ્રબોધટીકા-૧
૨૮. નીવા:-[ઝીવા:]-જીવો, પ્રાણીઓ, અહીં જીવ શબ્દથી ભવ્ય પ્રાણીઓ સમજવાના છે.૧
२९. चिन्तामणिकप्पपायवब्भहिए- [चिन्तामणिकल्पपादपाभ्यधिके ]ચિન્તામણિરત્ન અને કલ્પવૃક્ષ કરતાં અત્યંત અધિક, અત્યંત ઉત્કૃષ્ટ. આ પદની વ્યુત્પત્તિ આ પ્રમાણે છે.
चिन्तामणिश्च कल्पपादपश्च चिन्तामणिकल्पपादपौ ताभ्यां अभ्यधिकम् चिन्तामणिकल्पपादपाभ्यधिकम् तस्मिन्.
એટલે જે સમ્યક્ત્વનો નિર્દેશ કરાયો છે તે ચિન્તામણિરત્ન ( કે જે મન ચિંતવ્યા અર્થને આપનાર દેવાધિષ્ઠિત રત્ન છે) અને કલ્પવૃક્ષ ( કે જે ઉત્કૃષ્ટ કાળમાં થનાર અને મન ચિંતવ્યા ફળને આપનાર વૃક્ષ છે) તે બન્ને કરતાંય અધિક છે.
કારણ કે ઉપર્યુક્ત બે ચીજો ઐહિક ફળ આપે છે, અને ચિંતવેલું ફળ જ આપે છે જ્યારે સમ્યક્ત્વ પારલૌકિક ફલ આપે છે અને તે પણ ચિંતવ્યાથી વિશેષ ફળ આપે છે.
રૂ. તુ-[તવ]-હારું, તમારું.
રૂ. સમ્મત્તે તન્દ્રે-[સમ્યવત્વે ઘે] સમ્યક્ત્વ પ્રાપ્ત થવાથી.
સમ્યક્ત્વ એ આત્માનો વિશિષ્ટ કોટિનો મોહનીય કર્મની પ્રકૃતિમિથ્યાત્વ મોહનીયના ક્ષયોપશમ, ક્ષય યા ઉપશમથી પેદા થનારો ગુણ છે તે જે વિશિષ્ટ જ્ઞાન સ્વરૂપ છે, અથવા તો દેવતત્ત્વ, ગુરુતત્ત્વ અને ધર્મતત્ત્વના
o. નીવા: મવ્યપ્રાપ્શિન: । સિ. ચ. વ્યા.
૨. અર્થકલ્પલતા, સિ. ચ. વ્યા. તથા હ. કી. વ્યા.માં ચિંતામણિપ્ન-પાયવહિ એ પદને સમ્યકત્વનું વિશેષણ બનાવવાને બદલે ભગવાનને કરાયેલા પ્રણામનું વિશેષણ બનાવવામાં આવેલ છે જે વિચારણીય છે. તમારું સમ્યકત્વ ચિંતામણિ અને કલ્પવૃક્ષથી અધિક છે એમ કહેવાને બદલે તમને કરાયેલો પ્રણામ ચિંતામણિ અને કલ્પવૃક્ષથી અધિક છે એમ ત્યાં કહેવાયું છે.
રૂ.
तौ हि. प्रसन्नावप्यैहिकं फलं दातुमीशौ त्वत्प्रणामस्तु चिन्तातीतमोक्षलक्षणपारતૌતિપ્રવાનસમર્થ કૃતિ યુહ્રમેવ તયોધિત્વમિતિ માત્ર: । સિ. ચ, વ્યા.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
