________________
૯૪૭ શ્રી શ્રાદ્ધ-પ્રતિક્રમણ-સૂત્ર પ્રબોધટીકા-૧ શાસ્ત્રમાં કહ્યા મુજબ જેની આલોચના, નિંદા, ગહ અને પ્રાયશ્ચિત્ત કર્યું નથી, તે પાપને શલ્ય કહેવાય છે.
વળી ત્યાં કહ્યું છે કે શલ્ય સહિત આત્મા હજારો દિવ્ય વર્ષો સુધી ઉગ્ર અને ઘોર તપને આચરે તો પણ તે નિષ્ફળ જાય છે.
પાવા મ્યા [પાપાનાં ગામ-પાપકર્મોનો.
રાગ અને દ્વેષરૂપી ચીકાશને લીધે પુદગલોની જે વર્ગણાઓ આત્માને વળગે છે અને તેમાં તાદાસ્યભાવ પામે છે, તેને કર્મ કહેવામાં આવે છે. આ કર્મો પૈકી જે શુભ વર્ગણાઓને ખેંચી લાવે છે, તે પુણ્યકર્મ કહેવાય છે અને જે અશુભ વર્ગણાઓને ખેંચી લાવે છે, તે પાપકર્મ કહેવાય છે. નિશ્ચય નયની દૃષ્ટિએ સર્વે કર્મો અહિતકર જ છે, કારણ કે તેનાથી આત્માની શક્તિનો રોધ થાય છે.
નિપાયા [નિર્યાતનાર્થ નિર્ધાતન કરવા માટે, નાશ કરવા માટે, નિર્બેજ કરવા માટે,
ઘાત કરવાની ક્રિયા, તે ઘાતન. તે જયારે નિરતિશયપણે ઉત્કૃષ્ટતાથી થતી હોય ત્યારે નિશ્ચંતન. એટલે કોઈ પણ વસ્તુનો જયારે આત્યંતિક નાશ થાય છે, ત્યારે તેનું નિર્ધાતન થયું ગણાય છે. પાપના સંબંધમાં નિર્ધાતન ક્રિયા ત્યારે થઈ ગણાય કે જ્યારે તે નિર્બેજ થાય. અર્થાત્ પુનઃ પાપ થવાનું કોઈ પણ કારણ અવશિષ્ટ ન રહે તેવી સ્થિતિ ઉત્પન્ન થાય.
વામિ ડર્સ-[રિકામ કાયોત્સમ ]-કાયોત્સર્ગ કરું છું.
ધાતુના અનેક અર્થો થતા હોવાથી અહીં વિકરિનો અર્થ રોમિ એટલે કરું છું, એવો થાય છે. જેનો સત્ય તે વાયો. સાચ-કાયા, દેહ, શરીર. તેની વ્યાખ્યા શાસ્ત્રકારોએ આ પ્રમાણે કરી છે :- રોયનેમિન અમિત વાયા જેમાં અસ્થિ (હાડકાં) વગેરે પદાર્થોનો સંગ્રહ થાય છે, તે કાય અથવા વીડિગ્નલિખિરિતિ વાય . જે અન્નાદિથી વૃદ્ધિ પામે છે, તે કાય. આ. નિ.માં તેના પર્યાય શબ્દો નીચે પ્રમાણે જણાવેલા છે : શરીર,
હા, વોન્ટી, , ૩પત્રય, સાત , ૩છૂય:, સમુહૂય, નેવરમ, મરા, તનુ , પાનુ. ૩-ત્યાગ, વ્યુત્સર્જના, વિવેક કે વર્જન. શાસ્ત્રકારોએ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
