________________
સિફોન Pure Chiffon), (શઉદ્ધ ગજી Pure Gaji), શુદ્ધ ઝીણું રેશમી વસ્ત્ર (શુદ્ધ જોર્જેટ Pure Georgette), ખાદી સિલ્ક, ઓર્ગેન્ઝા (Organza), શુદ્ધ સાટિન (Pure Satin), મટકા સિલ્ક વગેરે 100% રેશમી વસ્ત્રો છે. કલકત્તા, ગઢવાલ, મદુરાઈ અને શાંતિનિકેતનમાંથી તૈયાર થઈને આવતી સાડીઓ 100% રેશમી અથવા 100% સુતરાઉ હોઈ શકે છે. નારાયણ પેઠ (આંધ્રપ્રદેશ)ની સાડીઓ પણ 100% રેશમી અથવા સુતરાઉ હોઈ શકે છે. વેંકટગિરિ સાડીઓ અને મધ્યપ્રદેશની અથવા થોડે અંશે રેશમી હોઈ શકે છે. ચંદેરી, ટિશ્યુ, પુના, વેકંટગિરિ અને મધ્યપ્રદેશની મહેશ્વરી સાડીઓમાં ઊભા તાર રેશમના હોય છે અને આડા તાર સુતરના હોય છે. મણિપુરી કોટા અને મુંગા કોટામાં રેશમ અને સુતર બંને હોય છે. મટકા સિલ્ક 100% રેશમી છે. આ મટકા સિલ્કમાં ઊભા તાર રાબેતા મુજબના રેશમનાં હોય છે, જ્યારે આડા તાર પતંગિયાંઓએ પોતાના મુખ વડે કોશેટાને કાપીને જીવતા બહાર નીકળી ગયા હોય તેવા કોશેટાના હોય છે. આ પતંગિયાઓ ઈંડાં મૂકે
પછી તેને મારી નાંખવામાં આવે છે.
શુદ્ધ ક્રેપ, ચિનોન, સિફોન, ગજી, જોર્જેટ, સાટિન વગેરે જેવાં જ વસ્ત્રો માનવ સર્જિત કૃત્રિમ રેષાઓમાંથી બનાવવામાં આવે છે, તેને કૃત્રિમ રેશમ (Art Silk) કહેવામાં આવે છે. તાનછોઈ નામના સસ્તા રેશમી વસ્ત્રમાં ઊભા તાર રેશમના હોય છે અને આડા તાર કૃત્રિમ રેશમના હોય છે.
‘ચાઈનીઝ’ નહિ પણ ‘ચાઈના સિલ્ક' નામના જાપાનીઝ અને ભારતીય રેશમી વસ્ત્રમાં શુદ્ધ રેશમ હોતું નથી પણ તે પોલિસ્ટર હોય છે.
જેઓને રેશમની પરીક્ષા કરવી હોય તે નીચે પ્રમાણે પરીક્ષા કરી શકે છે. રેશમી વસ્ત્રના રેશમની પરીક્ષા કરવા માટે તમારે કેટલાક ઊભા તાર તથા કેટલાક આડા તાર છૂટા પાટી બાળવા જોઈએ. શુદ્ધ રેશમના તાર મનુષ્યના વાળની માફક બળે છે. થોડાક વાળ લઈ ચીપિયાવડે પકડો અને બાળો. તે કઈ રીતે બળે છે તે જુઓ. જ્યારે તે બળવાના બંધ થશે ત્યારે ટાંકણીના માથા જેવો ઝીણો રાખનો દડો બની જશે. તેને