Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56 > * jainaratna vyAkhyAna vAcaspati * 58 zAstragraMthAnA sarjaka-sa'pAdaka jainazAsananA mahAna yAti ra zAsanaprabhAvaka pU. AcArya devazrI vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAja mahAna dharmAMra dhara jainAcArya zrImad vijayalabdhisUrIdharajI mahArAjanA puNyanAmathI bhAgye ja koI aANyu haze ! pUjya sUrIzvarajI potAnI tapazcaryAthI, apratima zAsanarAgathI, asAdhAraNa vidvattAthI, hRdaya'gama vAkauzalathI, rasamadhura kavitvazaktithI, vatsala prakRtithI ane suTTI sayamaparyAyathI jaina-jainetara samAjamAM AdaraNIya sthAna pAmyA hatA. tema ja peAtAnA sa'pAdita karelA vidvattApUrNa zAstragraMthothI viMgamAM paNa atyaMta pratiSThA pAmyA hatA. teozrInA janma uttara gujarAtamAM bhAyaNItInI najIka AvelA mAlazAsana nAmanA nAnakaDA gAmamAM thayA hatA. pitA pItAMbaradAsa ane mAtA meAtIbahenane tyAM sa. 1940nA prathama poSa suda 12ne zubha divase avataryAM. mAtApitAe vahAlasoyA bALakanuM nAma lAlacaMda rAkhyuM. mAtApitAnA dhArmika saskArI ane bAlyavayathI sAdhu-sAdhvIjIenA sahavAsane lIdhe lAlacaMdamAM vairAgyabhAva jAgyA hatA. AgaLa jatAM, zrI jinezvaradevAe prodhelA mArga ja sauMsAranI mAyAmAMthI mukti apAvavA samartha che ema svIkArIne mAtra 19 varSanI bharayuvAna vacce bAlabrahmacArI prAtaHsmaraNIya pU. AcArya zrI vijayakamalasUrIzvarajI mahArAja pAse bhAgavatI dIkSA aMgIkAra karI munizrI labdhivijayajI nAme dhairSata thayA. * dIkSA grahaNa karIne hiranA mAraga che zUrAne, nahi kAyaranuM kAma jone 'e sanAtana vacanane sAka karI batAvyuM. satata svAdhyAyaparAyaNatA, apUrvAM utsAha, avihuka puruSA, gurusevA, svapara kalyANanI bhAvanA - A sarva guNAne kAraNe teozrI TUMka samayamAM bahuzruta vidvAna tarIke siddha thayA. vaLI, teozrI zAsananAM kuzaLa munirAja, nyAyamAM nipuNa ane jaya-tapa-dhyAnamAM samatha ArAdhaka tarIke saphaLa banavA lAgyA. teonA gahana jJAnane! paricaya temaNe sa`pAdita karelA dvAdazAra nayacakra graMthanA cAra bhAgamAMthI maLI Ave che. A graMthanuM prakAzana dAdaranA jaina jJAnamaMdiranA upakrame uparASTrapatizrI sarvapallI rAdhAkRSNananA zubha haste thayuM hatuM ane te vakhate pU. sUrIzvarajIe gIrvAMgirA-saskRtamAM vaktavya ApIne saune matramugdha karI dIdhA hatA. pUjyazrI vakatRtvazaktimAM paNa pAra'gata hatA. sa'skRta, prAkRta, hindI ane gujarAtI para ekasarakhuM prabhutva dharAvatA hatA. teozrImAM vidvattA ane kavitvanA subhaga samanvaya thayA hatA, tethI temanAM pravacano sAMbhaLavA asakhya bhAvikA ekatrita thatA hatA. IDaranA zrIsaMghe sa. 1971mAM pUjyazrIne ' jainaratna vyAkhyAna vAcaspati 'nA mAnavatA khirudathI alaMkRta karyAM hatA; jyAre pajAbI jainasamAja teozrIne cheTe AtmArAmajI 'na hulAmaNA nAme sa MbadhatA hatA. 26-27 vaSa~nI bharayuvAna vaye sulatAna jevA anA pradezamAM vicarIne su Mdara chaTAthI, nIDaratApUrvaka, bulaMda avAje, gAmaDe gAmaDe jAhera pravacane ApyAM hatAM; jenA pariNAme se'kaDA mAMsAhArIoe mAMsAhArane tyAga karyAM hatA. paMjAba, uttara pradeza, 2010_04
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ zramaNabhagava tA-2 57 bihAra, baMgALa, madhyapradeza, mahArASTra, gujarAta, rAjasthAna Adi sa prAntomAM vihAra karIne vIraprabhunA ahiMsAdinA upadeza ApyA hatA. hiMsakane ahiMsaka, durAcArIne sadAcArI, svacchaMdIne sayamI anAvavAnA bhagIratha prayatno karyA hatA. pUjyazrI A kAryamAM avirata utsAha darzAvatA. prajAjIvanamAM ahiMsA, sayama, tyAga, nIti, tapazcaryAM ane sadAcAranA guNA pragaTe vikase tenI kALajI rAkhatA hatA. pUjyazrI khyAtanAma kavi hatA. teozrInI agaNita kAvyakRtio saraLa ane suMdara hovAne lIdhe eTalI leAkapriya nIvaDI ke Aje paNa mahAnagarenAM mahAna jinAlayeAthI mAMDIne nAnAM gAmaDAMnAM AbAlavRddha naranArIonA kaThe gavAtI sa'bhaLAya che. A racanAone teozrInA bhaktA dvArA eka lAkha pustake dvArA prasAravAmAM AvI che. ane chatAM A pustakonI mAMga satata cAlu ja hAya che ! AvA asAdhAraNa prabhAvane lIdhe teozrI ' kavikulalakarITa 'nA nAme oLakhAya che. pUjyazrIe racelAM saskRta, gujarAtI, hindI bhASAmAMnAM gItenI saMkhyA traNa hajAra upara thavA jAya che. A bhaktigItAmAMnA bhAva ane hRdayasparzI laya eTalA te sudara hAya che ke A bhaktigItAnA prabhAvathI keTalAka puNyAtmAoe sayamajIvana svIkAravAno nirNaya karyAnAM dRSTAMtA anyAM ! 58 varSanA sudIrgha dIkSAparyAyamAM pUjyazrIe aneka nAnAmeTA, gadyapadyanA, gujarAtI, hindI, urdU ane saMskRta bhASAmAM, lokapayogI tathA vidvadbhAgya graMthAnu nirmANa, saMkalana ane sapAdana karIne sAhityanI ajoDa sevA karI che. teozrIne aneka vAra anya dAnikA sAthe vAda-vivAda karavAnA prasaMge upasthita thayA hatA. temAM paNa pUjyazrIe dareka vakhate vijaya prApta karyAM hatA. kuzAgra buddhi, tIkSNa taka zakti ane adbhuta vAkcAturyathI teozrI pratispardhI ne parArata karatA. narasaMDAmAM AryasamAjI sAthe vivAdamAM mUrti pUjAnI sAkatA siddha karI hatI. khaMbhAta pAsenA vaTAdarA gAmamAM mukundrAzrama nAmanA saMnyAsIe sanAtanIo sAthe veda viSayaka zAstrArtha calAvyeA tyAre pUjyazrIe veda hiMsAvAdI che, ane jainadhama yAmaya che' ema pratipAdita karI Apyu hatuM. paMjAbamAM te aneka sthaLeAe vAdavivAdanA prasaMge upasthita thayA hatA. ane dareka vakhate pUjyazrIe vijaya meLavyeA hateA ! jema kavitvapaNAthI tema vAdavajayamAM paNa A prabhAvakAmAM gaNanA thAya che, e pUjyazrIne varelI siddhi paNa avismaraNIya che. < jainazAsananI prabhAvanA karavA mATe pUjyazrIe Thera Thera jainama dAnI pratiSThA, udyApanA, upadhAna, charI pALatA sa`ghA, dIkSAe, padapradAno, sArmika vAtsalya tathA anya ma'galakArI mahAtsave meTI sakhyAmAM karAvyA hatA. ghaNIvAra viparIta sthitimAM aDaga rahIne, siMhagarjanA karIne, vijaya prApta karIne AcArya pada zAbhAvyuM hatuM. satata svAdhyAya ane tapazcaryA pUjyazrInA uttama guNa hatA. tethI ja teozrInA ziSya-praziSya samudAyamAM vidvAna, kavi, vaktAo meTI sakhyAmAM che. pUjyazrInI pATe ATha-ATha AcAryA vicarI rahyA che, jemAM dakSiNadezeAddhAraka zrI vijayalakSmaNasUrIzvarajI mahArAjanuM nAma mAkhare che. pUjyazrInu 1. 3 2010-04
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAsanaprabhAvaka jIvana bhavya hatuM, tema teozrInI aMtima yAtrA paNa bhavya banI hatI. ekAda lAkha mANasanI azrubhInI AMkhee pUjyazrIne aitihAsika vidAya ApI te prasaMge Thera Thera guNAnuvAdasabhAo ane utsavo thayA hatA. muMbaImAM tAradevanA prakhyAta cokanuM (navajIvana sAyaTI pAse) "AcArya labdhisUrIzvarajI coka' nAmakaraNa karIne traNa adA karavAne vinamra prayatna thayela che. te, pUjyazrInI janmabhUmi-bAlazAsanane "labdhinagara ' nAma ApavAne stutya nirNaya levAya che. Ama, aneka kSetromAM amApa prabhAvanA dvArA jinazAsanamAM zAzvata sthAnanA adhikArI AcAryabhagavaMtanuM nAma suvarNAkSare aMkita thayeluM che. evA e mahAna sUrIzvarajIne koTi koTi vaMdana! (saMkalana : pU. A. zrI sthUlabhadrasUrIzvarajI mahArAja) dAkSaNa bhAratanA prathama pravAsI, ugra vihArI gauravazALI zAsanaprabhAvaka sUrivara pU. AcAryazrI vijayagaMbhIrasUrIzvarajI mahArAja yathAnA guNadhAraka, prabhAvazALI vyaktitvanA svAmI, vizuddha sAdhutAnA karmaTha ArAdhaka pU. AcAryadevazrI gaMbhIrasUrIzvarajI mahArAjanuM saMsArI vatana bhavya joyaNItIrtha pAse AveluM bhAsaNa gAma hatuM. temane janma saM. 1950mAM thayuM hatuM. temanuM saMsArI nAma umedacaMdabhAI hatuM. mahApuruSane samAgama mAmUlI mAnavane mahAna banAvI de che. saMta sAmAnya mAnavImAM vasaMta banI maheke che. umedacaMdanA jIvanamAM paNa A dhanya prasaMga banI gaye. mANasAmAM pU. A. zrI vijayakamalasUrIzvarajI mahArAja cAturmAsa sthita hatA. bhAI umedacaMda comAsA daramiyAna tyAM rahyA. pU. gurudevazrIne saMsarga thayo ane aneka dilamAM virAgano cirAga pragaTayo. pUjya gurudeva cAturmAsa pUrNa thaye paMjAba tarapha vihAra karI gayA paraMtu umedacaMdabhAInA hRdayamAM paDeluM vairAgyabIja dina-pratidina vRddhi pAmatuM rahyuM. eka vAra teo siddhAcala tIrthanI yAtrA karavA gayA. je dharmazALAmAM UtaryA hatA tyAM eka paMjAbI zrAvaka yAtrAthe AvyA hatA. temane paricaya thayuM ane pU. gurudevazrI kamalasUrijI yAda AvI gayA. paMjAbI zrAvakane pUchayuM ke, "gurudevazrI kakyAM birAje che?" pelAe jaNAvyuM ke, "gvAliyaramAM birAje che." umedacaMda te zrAvaka sAthe gvAliyara pahoMcyA paraMtu temanA bhAIne khabara paDatAM temane gvAliyarathI pAchA laI AvyA. paraMtu UDavA icchatA paMkhIne keNa rokI zake? saMsAra choDavA tatpara thayelA mumukSune keNa bAMdhI zake? kuTuMbIjanone samajAvIne dUra-sudUra paMjAbanI bhUmimAM AvyA. nArevAla gAmamAM pU. A. zrI vijyalabdhisUrIzvarajI mahArAjanI vANIe jAdda karyo. saM. 1965mAM pU. A. zrI vijyakamalasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste dIkSA laI, pU. A. zrI vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAjanuM prathama ziSyatva svIkAravAnuM saubhAgya prApta karyuM ane munizrI gaMbhIravijayajInA gauravavaMtA nAmathI jAhera thayA. pU. dAdAguruzrI vimalasUrIzvarajI mahArAja bIkAnera tarapha vihAra karavAnA hatA, e 2010_04