Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ vahemamukti [14] pajusaNa e dharmaparva che. dharmaparvane lIdhe ane saraLa artha to eTale ja che ke je parvamAM dharmanI samajaNa dvArA, hoIe te karatAM kAMIka sArI ane caDhiyAnI bhUmikA prApta karavI. A dRSTie vicAra karIe ane pUrvagrahathI mukata thavA jeTalI hiMmata keLavIe te ApaNane samajAvyA sivAya nahi rahe ApaNe meTebhAge dharmaparvane vahemapuSTinuM ja parva banAvI mUkyuM che. jainadharma ke bIje koI paNa sAro dharma hoya te tene vahemo sAthe kazI ja levA-devA hoI zake nahi. jeTale aMze vahemanI puSTi ke vahemanuM rAjya teTale aMze sAcA dharmane abhAve-A vastu vivekI vAcakane samajAvavAnI bhAgye ja nAnAmoTA badhA ja vahemanuM mULa ajJAna ke avivAmAM ja raheluM che, paNa ajJAna ane avidyAnI guphA eTalI badhI meDI tema ja aMdhakAramaya che ke saraLatAthI tenuM svarUpa sarvasAdhAraNane gamya thaI zakatuM nathI. tema chatAM e ajJAna jyAre vahemonI sRSTi khaDI kare che tyAre te sIdhI rIte tevI sRSTi na sarajatAM bIjI gama thaI zake evI vRttio dvArA ja sarje che. evI vRttiomAM be vRtio mukhya che: eka lebha ane bIjo bhA. lAlaca ane Dara bane ajJAnanAM ja pariName che. ghaNAM vahe lAlacamULaka che te bIjA bhathamULaka che. ajJAnanuM AvaraNa gayuM na hoya ke nabaLuM paDyuM na hoya te te, na kaLAya evI rIte dharmanA kSetramAM paNa lAlaca ane bhayanA tane janma Ape ja che tema ja tenI puSTi paNa kare che. eTaluM ja nahi, paNa vadhArAmAM te mANasanAM vicArane upara evo gADha paDade nAkhe che ke mANasa pote vahemone bhega banavA chatAM tenAM kAraNe lAlaca ane bhayane joI zakatA nathI ane UlaTuM vahemene ja dharma mAnI tenAM kAraNe lebha ane bhayane paLe jAya che. ajJAnanI khUbI ja e che ke pitAnA vidhI samajJAnanuM sAcuM svarUpa te samajavA na ja de, paNa pitAnuM sAcuM svarUpa samajatAM mANasane reke che.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ [345 AvI sthiti hovAthI pajusaNa jevuM dharmaparva, ke je kharI rIte vahemamuktinuM ja parva banavuM joIe, te vahemanI puSTinuM parva banI rahyuM che ane pajusaNuparvanI ArAdhanAnI ADamAM leke vadhAre ne vadhAre vahemIlA ane vevalA banatA jAya che; samAjanI bhUmikA dharmaparvane nimitte zuddha tema ja daDha thavAne badale azuddha ane nirbaLa paDatI jAya che. tethI A vize ahIM thoDe UhApoha kare yogya dhAruM chuM. pajusaNamAM bIjI game te dharmapravRtti cAlatI hoya, chatAM emAM bhagavAna mahAvIranA jIvananuM vAcana-zravaNa mukhya bhAga bhajave che. hajAre varSa thayAM A prathA pracalita che. sArA sArA vidvAna kahI zakAya evA sAdhuo, yatio ane paMDita paNa e vAMcatA ane saMbhaLAvatA AvyA che. samajadAra kahI zakAya evA zrAvaMkA ene sAMbhaLatA AvyA che. bhagavAnanA jIvananuM vAcana-zravaNa eTale dharmaparvanI ArAdhanA ane dharmaparvanI ArAdhanA eTale vahemothI mukti meLavavI te. have ApaNe joIe ke bhagavAnanI jIvanakathAnA vAcana-zravaNanA dharmadivasamAM ApaNe vahemothI chUTIe chIe ke vadhAre ane vadhAre vahemothI jakaDAtA jaIe chIe. je chUTatA haiIe te te prazna ja nathI, paNa je jakaDAtA jatA hoIe te niHsvArtha ane nirbhaya evA vicArakavarga ke sAme lAlabatI dharavI jarUrI thaI paDe che. janma-prasaMga che. bhagavAnane janma thaye ne lAkha deva-devIe AvyAM. dikumArIo zizune meru upara laI gaI ane merunuM kaMpana paNa thayuM. A varNanamAM keTaluM svAbhAvika che ane keTaluM hajAra prayatna paNa samajI zakAya tevuM nathI ene vicAra kaI vAcaka ke zrotA karate ja nathI. UlaTuM kahevAmAM ema Ave che ke e te mahApuruSonAM jIvana che, ApaNe sAdhAraNa jIvana nathI. je sAMbhaLatA hoIe temAM mAtra zraddhA ja karavI joIe. zraddhAnA A tane sAcI samajanI IcchA ane sAcI samajanA prayatna upara paDade nAkhe, eTale zraddhA majabUta banI. te evI majabUta banI ke ene mATe have AgaLa AvatA badhA prasaMge vize ene kAMI pUchavA, zodhavA ke satyAsatyane viveka karavA jevuM rahyuM ja nathI. AmalakI krIDA jevI manuSyajIvana sulabha bALakrIDAo AvI. bhagavAna sAthe mAtra mAnavabALake rame te bhagavAna zAnA? ramatamAM devanI vikarSita gaganacuMbI kAyAne bhagavAna dabAvI na zake te rAma ane kRSNa karatAM caDe kevI rIte? eTale ke pitAnA bhagavAnane bIjA bhagavAne karatAM vadhAre caDiyAtA mAnavA-manAvavAnI
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ ast ] darzana ane ciMtana dhUnamAM e vicAravuM ja bhUlI gayA ke mULe ramatamAM deva AvyAnI vAta mAnavA. jevI che ke nahi? bhagavAna pAte tA devenI madada vinA ja AgaLa vadhyA, paNa emanuM jIvana evu lakhAtuM gayuM ke te devAnI madada vinA AgaLa cAlI zake ja nahi. eTale sagama AvyA. kAI e vicAra nathI karatuM ke pahelAM te devane mahAvIranI sAdhanA vacce AvavAnuM kAI kAraNa ja nathI. purANAmAM vizvAmitra jevA RSionI tapasyAmAM indra menakAne mokalI vighna karI zake, paNa svAbhAvika manuSyavanano vicAra karanAra Agama-dhama mAM evI kalpanAne sthAna hoI zake nahi. saMgama kAI haze toya te zleSTha prakRtine mANasa haraze, ane teNe bhagavAnane pariSaDhA ApyAM hoya teAya te amuka maryAdAmAM ja ApyAM hovA joIe, paNa jANI-joI te ApaNe vicArazakti eTalI badhI kuMThita karI nAMkhI che ke e vize vicAra karatAM paNa chae chIe. devAnI daramyAnagirI dvArA asaMbhava dhaTanAo paNa saMbhavita banAvavAnA sahelA kImiyA hAthamAM AvyA. pachI te pUchyuM ja zuM? bhagavAne janma. to lIdho devAnaMdAnI kukSimAM, paNa avataryAM trizalAne peTe, A banAvane jainetA ja nahi, paNa jenA sudhdhAM hasI kADhe evI sthiti dekhAtAM nI daramyAnagirI madade AvI ane samAdhAna thaI gayuM ke garbhApaharaNa to deve karyuM". devanI zakti kAMI jevI tevI che? e teA dhAre te kare. ApaNuM gAM nahi ke ene ApaNe samajI zakIe ! zraddhA badhA, majabUta banI ane e vize navu jANavAnuM dvAra eNe baMdha karyuM. A prasa Mgane netA tA banAvaTI lekhatA ja, pazu A viSama kaLiyugamAM jaine paNa evA pAkavA lAgyA ke teo e ghaTanAnuM rahasya pUchyA lAgyA. jo te devanuM astitva ane daramyAnagirI na svIkAre te temaNe jaina samAja ja choDI devA tyAM lagI zradvALu vicAraNA AgaLa vadhI. paNa AkAza kALyu. tyAM thIgaDAM kema devAya ? muktamane savicAraNA karavAnA mArga khUlavA joItA hatA; nahi samajAyelAM ane nahi samajAtAM rahasyonA khulAsAe zodhavA joItA hatA; paraMparAgata paurANika kalpanAonI pAchaLanuM aitihAsika tathya zodhAvuM joItuM hatuM. tene badale jyAM dekhI tyAM A divasa hajAre lokAnI mAsika eraNa upara vahemA ane aMdhazraddhAnAM evA ghATa vyAkhyAneAnA hathoDAthI ghaDAye ja jAya che ke tyAgIo tema ja gRhasthe dhama parvamAM to khulle dile ane
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ vahemamukti { 340 e vicAra sudhdhAM nathI karatA ke sAMbhaLanArI A navI peDhI temanI keTalIka sAcI vAtane paNa khoTI sAthe AgaLa jatAM pheMkI deze ! bhagavAna devAnaMdAne ja peTe avataryo hAta te zuM bagaDI jAta ? garbhamAM AvavAthI jo bhagavAnanuM jIvana vikRta na thayuM te avataravAthI zI rIte vikRta thAta ? yoAdAne paraNyA chatAM tenA rAga sathA cheDI zakanAra mahAvIra devAna dAne peTe avatAravAthI kevI rIte vItarAga thatAM aTakata? zud brAhmaNIne peTe avataranAra indrabhUti Adi guNadharAne kevaLajJAna ane vItarAgatva pragaTatAM temanI mAtAnuM je brAhmaNIva ADe na AvyuM te bhagavAnanA vItarAgatvamAM ADe zA mATe Avata? kSatriyANImAM eve ze guNa hoya che ke te vItarAgatva pragaTavAmAM ADe na Ave? kSatriyatva ane brAhmaNatva tAttvika rIte zemAM samAyela che ane temAM kANuM UMcuMnIcu' che ane te rA kAraNe? A ane AnA jevA sekA prazno UbhA thAya che, paNa e prazno kare "kANu ? kare to sAMbhaLe krANu ? ane sAMbhaLe te enA buddhigamya khulAsA kare kANuM ? A sthiti kharekhara jaina samAjanA gauravane hINapata lagADe tevI che. te vahemIthI mukti ApavAne badale emAM ja saDAve che. tihAsanI pratiSThAne pavana phUMkAyA che. AgaLa paDatA jainA kahe che. ke bhagavAnanuM jIvana aitihAsika dRSTie lakhAvuM joI e, jethI sau buddhigamya karI zake. prazna e che ke tihAsamAM devAne sthAna che? ane sthAna na hoya to devakRta ghaTanA vize kAMI mAnavIya khulAso Avazyaka che ke nahi ? jo Avazyaka hoya te jUnA vahemamAMthI mukti meLavye ja chUTake che. ane Avazyaka na hoya te aitihAsika jIvana lakhavA-lakhAvavAnA manerathAthI mukti meLavye ja chUTake che; trIne rasto nathI. keTalAka lekhA aitihAsika hovA chatAM AvA vahema vize latA khulAsA ke mukta vicAraNA karI nathI zakatA. tenu eka kAraNa e che ke temanAM dilamAM UMDe UMDe vahemonI lokazraddhA sAme thavAnuM baLa nathI. jo dharmAMpava sAcI rIte UjavavuM hoya teA varSamAthI mukta thavAnI vRtti keLavavI ja paDaze. A te vicAragata vahemo thayA. keTalAka AcAragata vahema paNa che, ane te vadhAre UMDAM mULa cAlI leAkamAnasamAM paDyA che. pazusaNu AvyAM, svapnAM UtaryAM, bhagavAnanuM pAraNuM baMdhAyuM. loka pAraNuM ghare laI jAya. zA mATe? asaMtRtiyAne saMtati thAya te mATe.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 348] darzana ane ciMtana belImAM vadhAre rUpiyA AvyA che, bajAramAM bhAva caDAvI mAla kharIdI levAnI peThe, zAsanane adhiSThAyaka kaI deva pAsethI ke bhagavAna pAsethI ke karmavAda pAsethI chokaruM meLavavA. A kevo vahema ? ane A vahemane pivanAra koI sAdhAraNa mANasa nahi, paNa e te yurio ane sUrisamrATo jevA ! have jayAM kumaLI vayanI chokarIonA mAnasa upara evo saMskAra paDato hoya ke chevaTe saMtati meLavavAnuM sAdhana vadhAre belI belI pAraNuM baMdhAvavAmAM che, tyAM e chokarI saMyama dvArA Arogya ane garbhAzayanI surakSA kevI rIte karI zakaze? pAraNuM ghera bAMdhyA chatAM bALaka na thayuM te adhiSThAyakane doSa, bhagavAnane doSa, pUrvakRta karmane deSa ke guraoe pila vahemone kAraNe baMdhAyela khoTI AzAone deva ? A badhuM je vicAraNaya na hoya to pajusaNuparvane kAMI artha nathI, e dharmaparva maTI vahemaparva bane che ane pitAno vahemamuktine prANa gumAvI bese che. --jena paryuMkaNAMka', zrAvaNa 2002.