Book Title: Vadnagar ni Shilpa Samruddhi
Author(s): Ramanlal N Mehta
Publisher: Z_Vijay_Vallabh_suri_Smarak_Granth_012060.pdf
Catalog link: https://jainqq.org/explore/211879/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaDanagaranI zilpasamRddhi zrI ramaNalAla nAgarajI mahetA nAgaronuM Adi nivAsarathAna vaDanagara mahesANA jillAnA kherAlu tAlukAmAM AveluM che. vaDanagara zarmiSThA taLAvanA pazcima ane dakSiNa kAMThA para vaseluM kendrita killebaMda nagara che. skaMdapurANAntargata nAgarakhaMDa A nagarane khUba prAcIna darzAve che; ane tenAM camatkArapura, nagara, AnaMdapura, Anartapura vagere nAmo Ape che, tathA tenI utpatti mATe aneka vAto darzAve che. A badhI vAto, vadhu purAvA sivAya puravAra thaI zake ema nathI. vaDanagaranAM AnaMdapura ane Anartapura vagere nAmo maitrako ane rASTrakUTonAM tAmrapatromAM maLe che. vaDanagaranuM sauthI prathama varNana hyu ena saMga nAmanA cInI musAphare karyuM che. temaNe vaDanagarane samRddha ane sADA traNa mAIlanA gherAvAmAM vitarelA nagara tarIke varNavyuM che. hAlamAM vaDanagaranI pUrva, uttara ane dakSiNa dizAomAM prAcIna gabhANo che. A gabhANomAMthI dhaNIkharI pAchaLanI vasAhato tathA khIjA kALamAM khodAyelAM athavA gaLAvAyelAM taLAvone lIdhe kherivakhera thaI gayelI che. A gabhANomAMthI IM sa0nI zarUAtanA saikAomAM vaparAtAM mATInAM vAsaNo, zaMkhanI baMgaDIo, prAcIna mudrAo, makAnonA pAyA vagere maLI Ave che. A sthaLo paikI Amathera mAtAnA ThAkADAvAsa pAse ane gaurIkuMDa pAse utkhanana karatAM vaDanagaranI vasAhata I. sa0 nI zarUAtama astitvamAM AvI hoya ema lAge che. purAtattvanI najare, lagabhaga be hajAra varSa jUnA A nagaramAMthI, Amathera mAtA tathA zItalA mAtAnAM cAlukya samaya pahelAnAM roDAnAM mandiro sAthe sarakhAvI zakAya evAM----suzobhita mandiro ane prAcIna zilponA dhaNA namUnAo maLyA che. vaDanagaramAMthI maLatAM dhaNAMkharAM zilpo game tyAM, ADAMavaLAM, paDelAM che. keTalAMka tyAMnA mandiromAM pUjAtAM ke apUja paDelAM che; jyAre bIjAM keTalAMka killAnA koTamAM athavA taLAvanI pALomAM jaDI devAmAM AvyAM che. ahIMthI maLatAM dhaNAMkharAM zilpo retInA paththaronAM banAvelAM che; jyAre thoDAM zIsTa (schist ) ane zIsTojha( schistoize )nAM banAvelAM che. vaDanagaranAM zilpo IDara ane DuMgarapuranI aravallInI girimALAmAMthI maLatA paththaronAM banelAM che. aitihAsika daSTie vaDanagaranAM zilpo traNa vibhAgomAM vaheMcI zakAya ema che (1) gupta ane guptakALa pachInAM (I sa0 nA pAMcamAthI dazamA saikA sudhInAM ). (2) cAlukya samayanAM ( I sa0 nA agiyArathI teramA saikA sudhInAM ). (3) cAlukaya samaya pachInAM gujarAtanA madhyottara kALanAM (I sa tera pachInAM ). A badhAM zilpo paththaramAMthI upasAvelAM che ane te moTe bhAge maMdiromAM suzobhano mATe vaparAyelAM hoya ema lAge che jyAre keTalAMka zilpo pUjAnI mUrtio che. prathama vibhAgamAM suMdara kArIgIrInAM suDoLa zilpo che. kaMIka laMbagoLa athavA goLa mukhAkRti, ghATIluM zarIra, moTo kezabhAra ane AchAM paNa surekha AbhUSaNoyukta A zilpo manohara che. A zilponuM sauMdarya enAM kuzaLa vidhAna, sapramANa taMdurasta ane sauMdaryavAna zarIra tathA surekha nakazIkAmamAM che. A yuganA uttarakALamAM ghaNIvAra zarIranA pramANumAM paga kaMIka TUMkA ane jaDa lAge che Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 AcArya vijyavallabhasUri smAraka graMtha tathA kamara nIceno bhAga nirbaLa dekhAya che. A yuganAM zilpomAM retInA paththaranuM mastaka, zIsTanuM aNaoLakhAyeluM zilpa tathA nAga chatravALI mAtAnI pratimA, arajaNabArI bahAranI uttara bAjunI bhIMtaparanI paTTikA, haLadhara, varAha, sasamAtRkA, gaNapati, kArtikeya ane zItaLA mAtAnAM maMdiranI chatanAM zilpo tathA zarmiSThA taLAvanI pALomAM jaDelAM keTalAMka zilpo che. bIjA vibhAganAM zilponuM vidhAna pahelA yuganAM zilpo jeTaluM suMdara nathI. A yugamAM AbhUSaNonuM pramANa vadhu che. mAnavazarIranAM AlekhanamAM dhaDa paganA pramANamAM kaMIka TUMkuM ane paga pAtaLA tathA lAMbA hoya che ane zarIrano vaLAMka paNa keTalIka vAra akudaratI lAge evo hoya che. A yuganAM ghaNAM zilpo ekasarakhAM, vividha vyaktitva sivAyanAM hoya che. paraMtu A zilpomAM khAsa karIne naratharamAM viSayonI vividhatA khUba AkarSaka che. A yugamAM moTAM zilpo ekadhAro, khUba AbhUSaNothI sajaja ane jaththAbaMdha utpanna karavAmAM AvatAM hoya ema lAge che. A yuganI zarUAtanAM zilpomAM AgalA yuganA uttarakALanI khUba asara che paraMtu pAchalA bhAgamAM A yuganAM zilponAM ghaNAMkharAM lAkSaNika tattvo dekhA de che, ane temAM nAnI nAnI vigatone vadhu vikasAvavAmAM Ave che. A vibhAganI nakazImAM paNa vividhatA che. A vibhAganAM zilpo vaDanagaranAM toraNa (narasiMha mahetAnI corI), killAnI bhIMto, ghAsakola daravAjA bahAra tathA gAmamAM ghaNI jagyAe rakhaDatA najare paDe che. - trIjA vibhAganAM zilpomAM bIjA yuganI lAkSaNikatA cAlI Ave che, paraMtu A yuganAM zilpo vadhu nirjIva ane bhAvavinAnAM lAge che. A yuganI kotaraNI kaMIka nabaLI che ane emAM AgalA yuganuM viSayavaividhya nathI. A yugamAM purANa ane mahAbhArata-rAmAyaNanAM pAtro, avatAro vagerenAM zi95nuM moTuM pramANa jovAmAM Ave che. nartakIo, vyAdhro ane nakazIkAmamAM gata yuganI asara ahIM spaSTa rIte dekhAya che ane A viSayamAM gatayuganA namUnAonI nakala thaI hoya ema lAge che, maMdiranAM suzobhanArtha vaparAyelAM A zilponI samagra asara ekaMdara sArI thAya che paraMtu vyaktigata zilpa gatayugonI sarakhAmaNImAM nirbaLa che. A yuganAM keTalAMka zilpomAM musalamAna kALanAM vastro dekhA de che tyAre bIjA zi9po gatayuganAM vastro darzAve che. A vibhAganAM zilpo khAsa karIne hATakezvara ane bIjAM pAchaLathI baMdhAyelAM maMdiro jovAmAM Ave che. vaDanagaranAM zilpono abhyAsa karatAM lAge che ke gujarAtanI zilpakaLA tenA samagra aitihAsika yugamAM suvikasita hatI. zi95 je te yuganI kaLAzailIne anusaratAM hatAM. pahelA vibhAganAM zilpo sAmAnyataH gujarAta ane tenI AjubAjunA pradezanA te kALanAM zi9po sAthe ghaNuM sAmya dharAve che. khAsa karIne arajaNabArI pAsenI zi955TikAnAM zi9po vaDodarA pAsethI akoTAmAMthI maLelAM jaina tAmrazi9po sAthe sAmya dharAve che. A nikaTavartI sAmya cAlukya samaya pahelAM gujarAtamAM eka samAna kalApravAha hato tenI sAkSI Ape che. A kalApravAha gumonA jamAnAmAM dRDha thayo ane A pradezamAM vistaryo. - bIjA vibhAganAM zilpo cAlukya samayanAM jaina ane jainetara zi95nI ja zailInAM che. trIjA vibhAganAM zilpo paNa gujarAtanI bhaththottara zilpakaLAnI samRddhinAM sUcaka che. A yugamAM gujarAtamAM kaLA sudara chavaMta rAkhavAmAM jainono ghaNo moTo phALo hato. musalamAnonA humalA, temaja rAjyaparivartananI azAMtinA kaThaNa kALamAM jIvatI A kalA gatayugonI praphullatAne badale kaMIka hatAzA sAthe IhalokanA AnaMdane badale pAralaukika sukhanI vAMchanA karatI hoya ema lAge che. A yugano kalAkAra sAro abhyAsI hoI tatkAlIna samAjanAM vastro-paheravezane potAnI kaLAmAM vaNI le che. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaDanagaranI zilpasamRddhi citra naM. 2 AmatheramAtAnAM maMdiramAnuM saptamAtRkAnuM zilpa citra naM. 1 yugala-zarmiSThA taLAvanI pALa upara jaDeluM zilpa citra naM.3 arajaNa-bArInI uttare bhIta paranI zilpapaTTikA citra naM. 4 ThAkaraDAvAsanI najIka paDelI naravarAhanI pratimA Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaDanagaranI zilpasamRddhi citra naM. 5 hATakezvara mandiranI bhIMta paranI nartRkI Sata / SIC citra naM. 7 hATakezvara mandira paratuM pAMDavonA rathana zilpa citra naM.8 hATakezvara mandira paranAM svAhA (?) bhane gaNa Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaDanagaranI zilpasamRddhi 139 citraparicaya - citra 1: jharUkhAmAM beThelAM A yugalanuM zilpa zarmiSThA taLAvanI pALamAM jaDI levAmAM AvyuM che. A yugalamAMnA puruSe muzkaTa, kuMDaLa, ekAvalI, bAjubaMdha ane kaTivastra paheryA che. lalitAsanamAM goLa beThaka para beThelA A puruSanI haDapacI, nAka tathA AMkho khaMDita che. tenA DAbA paga para beThelI strInuM mA tathA chAtIno bhAga tUTI gayo che. teno jamaNo hAtha punA paga para che ane DAbA hAthamAM aspaSTa sAdhana pakaDeluM che. teNe potAnA vALa UMcA laIne ratnajaDita pAzathI bAMdhyA hoya ema lAge che. A kezagUMphananI paddhati akoTAnI cAmaradhAriNI ane arajaNabArInI zilpapadikAmAM spaSTa dekhAya che. teNe kAnamAM kuMDaLa, gaLAmAM ekAvalI ane chAtI para thaIne peTa para eka ja rekhAmAM laTakato hAra, hAthamAM bAjubaMdha tathA valaya, keDe kaTImekhalA ane pagamAM sAMkaLAM paheryo che. tenuM uttarIya jamaNA hAtha para spaSTa dekhAya che. A zi95nA sapramANa zarIramAM paga kaMIka TUMkA che. ' jharUkhAnA aMbho, kuMbhI ane zIrSa goLa che. tenI pAse palava dekhAya che. A sthaMbho pATaNa, roDA vagere sthaLoethI maLatAM zi9po para dekhAya che. chata para chinna gavAkSonuM nakazIkAma che. saMpUrNa pIpaLapAna ghATanAM gavAkSone chedIne teno suzobhana mATe upayoga ahIM sAtamI sadI pachI thavA mAMDyo. A zilpa samagra daSTie jotAM navamI sadInuM hoya ema lAge che. civa 2: Amathera mAtAmAM navamI sadInAM nAnAM mandiro ane keTalAMka zilpo paDelAM che te paikI saptamAtRkAnAM zilpomAMthI pArvatI ane vaiSNavInAM zilpono A phoTo che. A surekha aMkana, zAMta mukhamudrA, kaMbugrIvA, suDoLa zarIra, pInapayodhara ane trivalI udaravALI mAtRkAonA paga pramANamAM jaDa ane TUMkA che. A ekAvalI, bAjubaMdha jevAM AbharaNo ane judI judI jAtanA mukuTa dhAraNa karanAra A zi9po AThamI sadInAM hoya ema lAge che. citra 3: arajaNabArI daravAjA bahAranI zilpAdikAnA eka bhAganuM A citra che. AkhI zi95paTTikAmAM yugalo ane ekAkI puNya ane strInI pratimAo che. A zilpamAMnI strIo vastrAbhUSaNa ane dehanI daSTie vaDodarAnI cAmaradhAriNI sAthe khUba sAmya dharAve che ane te navamI sadImAM taiyAra thayAM hoya ema lAge che. pAchaLathI A padrikA killAnI dIvAlamAM jaDI levAmAM AvI haze. A zilpamAMnI keTalAka pusthonI pratimAo AvatA yuganI zailI darzAve che. citra 8: amarola daravAjAnA ThAkaraDAvAsanA IzAna koNa para moTI naravarahanI pratimA che. varAhanuM zarIra sapramANa che. tenA jamaNA hAtha para pRthvIdevInI mUrti che. tenA DAbA paga nIce nAga darzAvyA che. varAhanI AjubAjunA sthaMbho chata ane chataparanI gavAkSa, vela vagerenI kotaraNI, A zi95 dazamI sadInuM hoya ema darzAve che. citra 5: gaurIkuMDanI dIvAlamAM jaDI dIdheluM koI rAjavaMzInI savArInuM dazya che. suzobhita vegathI doDato hAthI, tenI AgaLa phALa bharato ghoDesvAra zikArI enA viSayathI manohara che. A zi95 jevAM zilpo Abu, DabhoI ane bIjuM cAlukayayuganAM maMdiro para aneka jovAmAM Ave che. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14o AcArya vijayavallabhasUri mAraka graMtha citra 6: hATakezvaranAM mandiranI bhIMta paranI A nartakI athavA apsarAonA dehano vaLAMka khUba akudaratI che ane madhyakAlIna khajurAho, orissA ane gujarAtamAM dekhAtAM zilponI emAM nakala hoya ema lAge che. tenAM bhAre jaDabAM, AgaLa AvatI haDapacI, sIdhuM nAka, tripArva mukhAkRti, pralaMba netro tathA khAsa karIne AgaLa dekhAtI sAmI bAjunI AMkha madhyakAlIna gujarAtI citrakaLAno khyAla Ape che. enAM AbhUSaNo pramANamAM jaDa che ane AgalA yuga jeTalAM surekha nathI. A zilpo gatayuganAM anukaraNa jevAM lAge che. citra 7: hATakezvaranAM mandira paranAM A zilpamAM yuddhamAM jatA pAMDavonA ratha jaNAya che. rathanAM pAM dorIthI bAMdhelAM che. tenA ghoDA pramANamAM nAnA ane barAbara jotarAyA na hoya evA lAge che. sArathi besavAne badale Ubho hoya ane hAthamAM talavAra laI te ratha hAMkato hoya evo lAge che A pAMDavonI pAghaDIo soLamI ane sattaramI sadImAM upayogamAM AvatI kulehano vadhu khyAla Ape che. citra 8: A zilpa paNa hATakezvaranAM mandiranuM che. eno moTo sthaMbha pUrNa ghaTapallavathI suzobhita che. paraMtu AjubAjunI nakazI madhyottarakALanI che. AnA hAthamAM nAga ane khaDraga dhAraNa karelA gaNe pAyajAmo ane chajajedAra pAgha dhAraNa karI che. sAthenI svAhA(?)nI pratimAnAM vastrAlaMkAro paNa lAkaDAnI kotaraNImAM maLatAM zilpo jevAM che ane te paNa soLamI sadI karatAM AgaLanA nathI. - 4 che : rak:uuu.. .// * I/TALIA - ' li ANK - - ' - - ear 'S - ? S ka ) )))