Book Title: Vachanamrut 0956 Upadesh Nondh 11 to 25
Author(s): Shrimad Rajchandra
Publisher: Jaysinhbhai Devalali
Catalog link: https://jainqq.org/explore/331083/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 956 upadeza noMdha (prAsaMgika) muMbaI, kArataka suda, 1950 zrI 'Sadarzana samuccaya' graMthanuM bhASAMtara zrI maNibhAI nabhubhAIe abhiprAyArthe mokalyuM che. abhiprAyArthe mokalanAranI kaMI aMtara icchA evI hoya che ke tethI raMjita thaI tenAM vakhANa mokalavAM. zrI maNibhAIe bhASAMtara sAruM karyuM che, paNa te doSarahita nathI. vavANiyA, caitra suda 6, budha, 1953 paheraveza AchakaDo nahIM chatAM sughaDa evI sAdAI sArI che. AchakaDAIthI pAMcasonA pagAranA koI pAMcaso eka na kare, ane yogya sAdAIthI pAMcasonA cAraso navANuM koI na kare. dharmamAM laukika moTAI, mAna, mahatvanI icchA e dharmanA droharUpa che. dharmanA bahAne anArya dezamAM javAno ke sUtrAdi mokalavAno niSedha karanAra, nagAruM vagADI niSedha karanAra, potAnAM mAna, mahatva, moTAIno savAla Ave tyAM e ja dharmane Thokara mArI, e ja dharma para paga mUkI, e ja niSedhano niSedha kare e dharmadroha ja che. dharmanuM mahatva to bahAnArUpa, ane svArthika mAnAdino savAla mukhya, e dharmadroha ja che. zrI vIracaMda gAMdhIne vilAyatAdi mokalavA AdimAM Ama thayuM che. dharma ja mukhya raMga tyAre ahobhAgya ! prayoganA bahAne pazuvadha karanArA roga-duHkha TALe tyAranI vAta tyAre, paNa atyAre to bicArAM niraparAdhI prANIone ribAvI mArI ajJAnavazatAe karma upArje che! patrakAro paNa viveka vicAra vinA puSTi ApavArUpe phUTI mAre che ! 1 AMka 1 thI AMka 26 sudhInA morabInA mumukSu sAkSara zrI manasukhabhAI kiratacaMde potAnI smRti parathI zrImadbhA prasaMgonI karela noMdha parathI Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ morabI, caitra vada 7, 1955 vizeSa thaI zake to sAruM. jJAnIone paNa sadAcaraNa priya che. vikalpa kartavya nathI. jAtismRti thaI zake che. pUrva bhava jANI zakAya che. avadhijJAna che. tithi pALavI. rAtre na jamavuM, na cAle to ukALeluM dUdha vAparavuM. tevuM tevAne maLe tevuM tevAne game. 'cAhe cakora te caMdrane, madhukara mAlatI bhogI re; tema bhavi sahajaguNe hoye, uttama nimitta saMjogI re.' 'caramAvarta vaLI caramakaraNa tathA re, bhavapariNati paripAka; doSa TaLe ne draSTi khUle ati bhalI re, prApti pravacana vAka.' avyavahAra rAzimAMthI vyavahAra rAzimAM sUkSma nigodamAMthI AgaLa kuTAto piTAto karmanI akAma nirjarA karato, duHkha bhogavI te akAma nirjarAnA yoge jIva paMcendriya manuSyapaNuM pAme che. ane tethI prAye te manuSyapaNAmAM mukhyatve phUDakapaTa, mAyA, mUccha, mamatva, kalaha, vaMcanA, kaSAyapariNati Adi rahela che. sakAma nirjarApUrvaka maLela manuSyadeha vizeSa sakAmanirjarA karAvI, Atmatatvane pamADe che. morabI, caitra vada 8, 1955 'Sadarzana samuccaya' avalokavA yogya che. 'tatvArthasUtra' vAMcavA yogya ane pharI pharI vicAravA yogya che. 'yogadraSTi samuccaya' graMtha zrI haribhadrAcArye saMskRtamAM racyo che. zrI yazovijayajIe gujarAtImAM enI DhALabaddha sakjhAya racI che. te kaMThAgre karI vicAravA yogya che. e draSTio AtmadazAmApaka (tharamaoNmiTara) yaMtra che. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrane jALa samajanArA bhUla kare che. zAstra eTale zAstApuruSanAM vacano. e vacana samajAvA draSTi samyaka joIe. sadupadeSTAnI bahu jarUra che. sadupadeSTAnI bahu jarUra che. pAMcaso hajAra sloka mukhapATha karavAthI paMDita banI javAtuM nathI. chatAM thoDuM jANI jhAjhAno DoLa karanArA evA paMDitono toTo nathI. Rtune sannipAta thayo che. eka pAInI cAra bIDI Ave. hajAra rUpiyA roja kamAtA baeNrisTarane bIDInuM vyasana hoya ane tenI talapa thatAM, bIDI nA hoya to eka caturthAza pAInI kiMmatanI najIvI vastu mATe valakhAM mAre. hajAra rUpiyA roja kamAnAra, anaMta zaktivaMta AtmA che jeno evo baeNrisTara mUchayoge najIvI cIja mATe valakhAM mAre ! jIvane, AtmAnI ane enI zaktinI vibhAva ADe khabara nathI. ame aMgrejI na bhaNyA te sAruM thayuM che. bhaNyA hota to kalpanA vadhata. kalpanAne to chAMDavI che. bhaNeluM bhUlya chUTako che. bhUlyA vinA vikalpa dUra na thAya. jJAnanI jarUra che. morabI, caitra vada 8, guru, 1955 parama sata ribAtuM hoya to tevA viziSTa prasaMge samyaphadraSTi devatA sAra-saMbhALa kare; pragaTa paNa Ave. paNa bahu jUja prasaMgamAM. yogI ke tevI viziSTa zaktivALA tevA prasaMge sahAya kare. jIvane matikalpanAthI ema bhAse ke mane devatAnAM darzana thAya che, mArI pAse devatA Ave che, mane darzana thAya che. devatA ema dekhAva na de. pra0- zrI navapada pUjAmAM Ave che ke "jJAna ehi ja AtmA.' AtmA pote jJAna che to pachI bhaNavAgaNavAnI ke zAstrAbhyAsanI zI jarUra? bhaNeluM badhuM kalpita gaNI pariNAme bhUlya chUTako che, to pachI bhaNavAnI, upadezazravaNanI ke zAstravAMcanAdinI zI jarUra ? 2 baporanA cAra vAgye pUrva dizAmAM AkAzamAM zyAma vAdaLuM jotAM ene dukALanuM eka nimitta jANI uparanA zabdo uccAryA hatA. A varSa 1955 nuM comAsuM koruM gayuM ane 1956 no bhayaMkara dukALa paDyo. 3 "jJAnAvaraNI je karma che, kSaya upazama tasa thAya re; Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u0- 'jJAna ehi ja AtmA' e ekAMta nizcayanayathI che. vyavahArathI to e jJAna avarAyeluM che. teno ughADa karavAno che. e ughADa thavA bhaNavuM, gaNavuM, upadezazravaNa, zAstravAMcana Adi sAdhanarUpa che. paNa e bhaNavuM, gaNavuM, upadezazravaNa ane zAstravAMcana Adi samyaka draSTie thavuM joIe. A zrutajJAna kahevAya che. saMpUrNa nirAvaraNa jJAna thatAM sudhI e zrutajJAnanA avalaMbananI jarUra che. 'huM jJAna chuM', 'huM brahma chuM' ema pokAryo jJAna ke brahma thaI javAtuM nathI. te rUpa thavA sAstrAdi sevavAM joIe. 6 morabI, caitra vada 10, 1955 pra0- pArakAnA mananA paryAya jANI zakAya ? u0- hA, jANI zakAya che. svamananA paryAya jANI zakAya, to paramananA paryAya jANavA sulabha che. svamananA paryAya jANavA paNa muzkela che. svamana samajAya to te vaza thAya. samajAvA sadvicAra ane satata ekAgra upayoganI jarUra che. AsanajayathI utthAnavRtti upazame che; upayoga acapaLa thaI zake che; nidrA ochI thaI zake che. taDakAnA prakAzamAM sUkSma raja jevuM ja dekhAya che, te aNu nathI; paNa aneka paramANuono banelo skaMdha che. paramANu cakSue joyAM na jAya. cakSuiMdriyalabdhinA prabaLa kSayopazamavALA jIva, dUraMdezIlabdhisaMpanna yogI athavA kevalIthI te dekhI zakAya che. 7 morabI, caitra vada 11, 1955 mokSamALA' ame soLa varasa ane pAMca mAsanI uMmare traNa divasamAM racI hatI. 67mA pATha upara zAhI DhoLAI jatAM te pATha pharI lakhavo paDyo hato, ane te ThekANe 'bahu puNya kerA puMjathI'nuM amUlya tAtvika vicAranuM kAvya mUkyuM hatuM. jainamArgane yathArtha samajAvavA temAM prayAsa karyo che. jinoktamArgathI kaMI paNa nyUnAdhika temAM kahyuM nathI. vItarAgamArga para AbAlavRddhanI ruci thAya, tenuM svarUpa samajAya, tenuM bIja hRdayamAM ropAya tevA hetue bAlAvabodharUpa yojanA tenI karI che. paNa lokone viveka, vicAra, kadara kyAM che ? AtmakalyANanI icchA ja ochI. te zailI tathA te bodhane anusaravA paNa e namUno Apela che. eno "prajJAvabodha' bhAga bhinna che te koI karaze. to hue ehi ja AtamAM, jJAna abodhatA jAya re." Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e chapAtAM vilaMba thayela tethI grAhakonI AkuLatA TALavA 'bhAvanAbodha' tyAra pachI racI upahArarUpe grAhakone Apyo hato. huM koNa chuM? kyAMthI thayo ? zuM svarUpa che mAruM kharuM ? konA saMbaMdhe vaLagaNA che ? rAkhuM ke e pariharuM ? e para jIva vicAra kare to tene nava tattvano, tattvajJAnano saMpUrNa bodha maLI jAya ema che. emAM tattvajJAna saMpUrNa samAveza pAme che. zAMtipUrvaka, vivekathI vicAravuM joIe. jhAjhA, lAMbA lekhathI kaMI jJAnanI, vidvattAnI tulanA na thAya. paNa sAmAnyapaNe jIvone e tulanAnI gama nathI. "pra0- kiratacaMdabhAI jinAlaya pUjA karavA jAya che ? u0- nA sAheba, vakhata nathI maLato. vakhata kema nathI maLato ? vakhata to dhAre to maLI zake, pramAda naDe che. bane to pUjA karavA javuM. kAvya, sAhitya ke saMgIta Adi kaLA jo AtmArthe na hoya to kalpita che. kalpita eTale nirarthaka, sArthaka nahIM te, jIvanI kalpanAmAtra, bhaktiprayojanarUpa ke AtmArthe na hoya te badhuM kalpita ja. morabI, caitra vada 12, 1955 zrImad AnaMdaghanajI zrI ajitanAthajInA stavanamAM stave che : 'taratama yoge re taratama vAsanA re, vAsita bodha AdhAra-paMthaDo0' eno artha zuM? jema yoganuM, mana, vacana, kAyAnuM tAratamya arthAta adhikapaNuM tema vAsanAnuM paNa adhikapaNuM, evo 'taratama yoge re taratama vAsanA re'no artha thAya che, arthAta koI baLavAna yogavALo puruSa hoya tenuM manobaLa, vacanabaLa Adi baLavAna hoya ane te paMtha pravartAvato hoya paNa jevo baLavAna mana, vacanAdi yoga che, tevI ja pAchI baLavAna vAsanA manAvA, pUjAvA, mAna, satkAra, artha, vaibhava AdinI hoya to tevI vAsanAvALAno bodha vAsita bodha thayo; kaSAyayukta bodha thayo; viSayAdinI lAlasAvALo bodha thayo; mAnArtha thayo; AtmArtha bodha na thayo. zrI AnaMdaghanajI zrI ajita prabhune stave che ke he prabhu ! evo vAsita bodha AdhArarUpa che te mAre nathI joIto. mAre to kaSAyarahita, AtmArthasaMpanna, 4 zrImade pUchyuM. 5 zrI manasukhabhAIno pratyuttara. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnAdi vAsanArahita evo bodha joIe che. evA paMthanI gaveSaNA huM karI rahyo chuM. mana vacanAdi baLavAna yogavALA judA judA puruSo bodha prarUpatA AvyA che, prarUpe che; paNa he prabhu ! vAsanAnA kAraNe te bodha vAsita che, mAre to nirvAsita bodha joIe che. te to, he vAsanA viSaya kaSAyAdi jeNe jItyA che evA jina vItarAga ajitadeva ! tAro che. te tArA paMthane huM khojI, nihALI rahyo chuM. te AdhAra mAre joIe che. kAraNa ke pragaTa satyathI dharmaprApti thAya che. AnaMdaghanajInI covIzI mukhapATha karavA yogya che. tenA artha vivecanapUrvaka lakhavA yogya che. tema karazo. morabI, caitra vada 14, 1955 pra0- Apa jevA samartha puruSathI lokopakAra thAya evI icchA rahe e svAbhAvika che. u0- lokAnugraha sAro ne jarUrano ke Atmahita ? ma0- sAheba, bannenI jarUra che. zrImad - zrI hemacaMdrAcAryane thayAM AThaso varasa thayAM. zrI AnaMdaghanajIne thayAM baso varasa thayAM. zrI hemacaMdrAcArye lokAnugrahamAM AtmA arpaNa karyo. zrI AnaMdaghanajIe Atmahita sAdhanapravRttine mukhya karI. zrI hemacaMdrAcArya mahAprabhAvaka baLavAna kSayopazamavALA puruSa hatA. teo dhArata to judo paMtha pravartAvI zake evA sAmarthyavAna hatA. temaNe trIza hajAra gharane zrAvaka karyA. trIza hajAra ghara eTale savAthI doDha lAkha mANasanI saMkhyA thaI. zrI sahajAnaMdajInA saMpradAyamAM eka lAkha mANasa haze. eka lAkhanA samUhathI sahajAnaMdajIe potAno saMpradAya pravartAvyo, to doDha lAkha anuyAyIono eka judo saMpradAya zrI hemacaMdrAcArya dhArata to pravartAvI zakata. paNa zrI hemacaMdrAcAryane lAgyuM ke saMpUrNa vItarAga sarvajJa tIrthakara ja dharmapravartaka hoI zake. ame to tIrthakaronI AjJAe cAlI temanA paramArthamArgano prakAza karavA prayatna karanArA. vItarAgamArgano paramArtha prakAzavArUpa lokAnugraha zrI hemacaMdrAcAryo karyo. tema karavAnI jarUra hatI. vItarAgamArga prati vimukhatA ane anya mArga taraphathI viSamatA, IrSyA Adi zarU thaI cUkyAM hatAM. AvI viSamatAmAM vItarAgamArga bhaNI lokone vALavA, lokopakAranI tathA te mArganA rakSaNanI temane jarUra jaNAI. amAruM game tema thAo, A mArganuM rakSaNa thavuM joIe. e prakAre temaNe svArpaNa karyuM. paNa Ama tevA ja karI zake. tevA bhAgyavAna, mAhAmyavAna, kSayopazamavAna ja karI zake. judAM judAM darzanono yathAvata tola karI amuka darzana saMpUrNa satyasvarUpa che evo nirdhAra karI zake tevA puruSa lokAnugraha, paramArthaprakAza, AtmArpaNa karI zake. zrI hemacaMdrAcArye ghaNuM karyuM. zrI AnaMdaghanajI temanA pachI chaso varase thayA. e chaso varasanA aMtarALamAM bIjA tevA hemacaMdrAcAryanI jarUra hatI. viSamatA vyApatI jatI hatI. kALa ugra svarUpa leto jato hato. zrI Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vallabhAcArye zRMgArayukta dharma prarUpyo. zRMgArayukta dharma bhaNI loko vaLyA, AkarSAyA. vItarAgadharmavimukhatA vadhatI cAlI. anAdithI jIva zRMgAra Adi vibhAvamAM to mUccha pAmI rahyo che, tene vairAgya sanmukha thavuM muzkela che. tyAM tenI pAse zRMgAra ja dharmarUpe mukAya to te vairAgya bhaNI kema vaLI zake? Ama vItarAgamArgavimukhatA vadhI. tyAM pratimApratipakSa-saMpradAya jainamAM ja Ubho thayo. dhyAnanuM kArya, svarUpanuM kAraNa evI jinapratimA prati lAkho draSTivimukha thayAM, vItarAgazAstra kalpita arthathI virAdhAyAM, keTalAMka to samULagAM khaMDAyAM. Ama A chaso varasanA aMtarALamAM vItarAgamArgarakSaka bIjA hemacaMdrAcAryanI jarUra hatI. anya ghaNA AcAryo thayA, paNa te zrI hemacaMdrAcArya jevA prabhAvazAlI nahIM. eTale viSamatA sAme TakI na zakAyuM. viSamatA vadhatI cAlI. tyAM zrI AnaMdaghanajI baso varasa pUrve thayA. zrI AnaMdaghanajIe svapara hitabuddhithI lokopakAra-pravRtti zarU karI. A mukhya pravRttimAM Atmahita gauNa karyuM, paNa vItarAgadharmavimukhatA, viSamatA eTalI badhI vyApI gaI hatI ke loko dharmane ke AnaMdaghanajIne pichANI na zakyAM, oLakhI kadara karI na zakyAM. pariNAme zrI AnaMdaghanajIne lAgyuM ke prabaLa vyApI gayelI viSamatAyoge lokopakAra, paramArthaprakAza kAragata thato nathI, ane Atmahita gauNa thaI temAM bAdhA Ave che, mATe Atmahitane mukhya karI temAM pravartavuM yogya che. AvI vicAraNAe pariNAme te lokasaMga tyajI daI vanamAM cAlI nIkaLyA. vanamAM vicaratAM chatAM apragaTapaNe rahI covIzI, pada Adi vaDe lokopakAra to karI ja gayA. niSkAraNa lokopakAra e mahApuruSono dharma che. pragaTapaNe loko AnaMdaghanajIne oLakhI na zakyAM. paNa AnaMdaghanajI to apragaTa rahI temanuM hita karatA gayA. atyAre to zrI AnaMdaghanajInA vakhata karatAM paNa vadhAre viSamatA, vItarAgamArgavimukhatA vyApelI zrI AnaMdaghanajIne siddhAMtabodha tIvra hato. teo zvetAMbara saMpradAyamAM hatA. 'cUrNi, bhAga, sUtra, niryukti, vRtti, paraMpara anubhava re' ityAdi paMcAMgInuM nAma temanA zrI naminAthajInA stavanamAM na AvyuM hota to khabara na paData ke teo zvetAMbara saMpradAyanA hatA ke digaMbara saMpradAyanA ? 10 morabI, caitra vada 0)), 1955 A bhAratavarSanI adhogati jainadharmathI thaI ema mahIpatarAma rUparAma kahetA, lakhatA. dazeka varasa para amadAvAdamAM meLApa thatAM temane pUchyuM : pra0- bhAI, jainadharma ahiMsA, satya, saMpa, dayA, sarva prANIhita, paramArtha, paropakAra, nyAya, nIti, Arogyaprada AhArapAna, nirbasanatA, udyama Adino bodha kare che? (mahIpatarAme uttara Apyo) ma0 u0_ hA. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pra0- bhAI, jainadharma hiMsA, asatya, corI, kusaMpa, krUratA, svArthaparAyaNatA, anyAya, anIti, chaLakapaTa, viruddha AhAravihAra, mojazokha, viSayalAlasA, ALasa, pramAda Adino niSedha kare che ? ma0 uo_hA. pra0 dezanI adhogati zAthI thAya ? ahiMsA, satya, saMpa, dayA, paropakAra, paramArtha, sarva prANIhita, nyAya, nIti, Arogya Ape ane rakSe evAM zuddha sAdAM AhAra-pAna, nirbasanatA, udyama AdithI ke tethI viparIta evAM hiMsA, asatya, kusaMpa, krUratA, svArthapaTutA, chaLakapaTa, anyAya, anIti, Arogya bagADe ane zarIra-manane azakta kare evAM viruddha AhAra-vihAra, vyasana, mojazokha, ALasapramAda AdithI ? ma0 u0 _ bIjAMthI arthAta viparIta evAM hiMsA, asatya, kusaMpa, pramAda AdithI. pra0 tyAre dezanI unnati e bIjAMthI UlaTAM evAM ahiMsA, satya, saMpa, nirbasanatA, udyama AdithI thAya ? ma0 u0_ hA. pra0_ tyAre 'jainadharma dezanI adhogati thAya evo bodha kare che ke unnati thAya evo ? ma0 u0 bhAI, huM kabUla karuM chuM ke 'jainadharma' jethI dezanI unnati thAya evAM sAdhanono bodha kare che. AvI sUkSmatAthI vivekapUrvaka meM vicAra karyo na hato. amane to nAnapaNamAM pAdarInI zALAmAM zIkhatAM saMskAra thayelA, tethI vagara vicAre ame kahI dIdhuM, lakhI mAryuM. mahIpatarAme saraLatAthI kabUla karyuM. satyazodhanamAM saraLatAnI jarUra che. satyano marma levA vivekapUrvaka marmamAM UtaravuM joIe. 11 morabI, vaizAkha suda 2, 1955 zrI AtmArAmajI sarala hatA. kaMI dharmadAjha hatI. khaMDanamaMDanamAM na UtaryA hota to sAro upakAra karI zakata. temanA ziSyasamudAyamAM kaMIka saralatA rahI che. koI koI saMnyAsIo vadhAre sarala jovAmAM Ave che. zrAvakapaNuM ke sAdhupaNuM kula saMpradAyamAM nahIM, AtmAmAM joIe. jyotiSa'ne kalpita gaNI ame tyAgI dIdhuM. lokomAM AtmArthatA bahu ochI thaI gaI che; nahIMvat rahI che. svArthahetue e aMge lokoe amane pajavI mAravA mAMDyA. AtmArtha sare nahIM evA e jyotiSanA viSayane kalpita (sArthaka nahIM) gaNI ame gauNa karI dIdho, gopavI dIdho. gaI rAtre zrI AnaMdaghanajInuM zrI mallinAthanuM sadevatattva nirUpaNa karatuM stavana carcAtuM hatuM te vakhate vacamAM tame prazna karyo te aMge ame sakAraNa mauna rahyA hatA. tamAro prazna saMgata ane anusaMdhivALo hato. paNa badhA zrotAone e grAhya thaI zake evo nahoto, tema koIne na samajAyAthI vikalpa utpanna kare evo Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hato. cAlatA viSaye zrotAnA zravaNadoramAM truTa paDe ema hatuM. tema tamane svayaM khulAso thaI gayo che. have pUchavuM che ? loko eka kAryanI tathA tenA kartAnI prazaMsA kare che e ThIka che. e e kAryane poSaka tathA tenA kartAnA utsAhane vadhAranAra che. paNa sAthe e kAryamAM je khAmI hoya te paNa viveka ane nirmAnIpaNe sabhyatApUrvaka batAvavI joIe, ke jethI pharI khAmIno avakAza na rahe ane te kArya khAmI rahita thaI pUrNa thAya. ekalI prazaMsA-gANAthI na sare. ethI to UlaTuM mithyAbhimAna vadhe. hAlanA mAnapatrAdimAM A prathA vizeSa che. viveka joIe. ma0_sAheba ! caMdrasuri Apane yAda karI pRcchA karatA hatA. Apa ahIM cho e emane khabara na hatI. Apane maLavA mATe AvyA che. zrImadu- parigrahadhArI yatione sanmAnavAthI mithyAtvane poSaNa maLe che, mArgano virodha thAya che. dAkSiNyatA-sabhyatA paNa jALavavAM joIe. caMdrasuri amArA mATe AvyA che. paNa jIvane choDavuM gamatuM nathI, mithyA DAhI DAhI vAto karavI che, mAna mukavuM gamatuM nathI. tethI AtmArtha na sare. amArA mATe AvyA, tethI sabhyatA dharma jALavavA temanI pAse gayA. sAmA pakSavALA sthAnaka saMpradAyanA kaheze ke emane emano rAga che, tethI tyAM gayA, amArI pAse nathI AvatA. paNa jIvane hetu, kAraNa vicAravAM nathI. mithyA dUSaNa, khAlI Aropa ApavA taiyAra che. tevI vartanA gaye chUTako che. bhavaparipAke sarvicAra sphare ane hetu, paramArthano vicAra Uge. moTA kahe tema karavuM, kare tema na karavuM. zrI kabIranuM aMtara samajyA vinA bhoLAIthI loko pajavavA mAMDyA. A vikSepa TALavA kabIrajI vephayAne tyAM jaI beThA. lokasamUha pAcho vaLyo. kabIrajI bhraSTa thaI gayA ema loko kahevA lAgyA. sAcA bhakto thoDA hatA te kabIrane vaLagI rahyA. kabIrajIno vikSepa to TaLyo paNa bIjAe tenuM anukaraNa na karavuM. narasiMha mahetA gAI gayA che ke: mAruM gAyuM gAze te jhAjhA godA khAze; samajIne gAze te vahelo vaikuMTha jAze. tAtparya ke samajIne vivekapUrvaka karavAnuM che. potAnI dazA vinA, vinA viveke, samajyA vinA jIva anukaraNa karavA jAya to mAra khAI ja bese. mATe moTA kahe tema karavuM, kare tema na karavuM. A vacana sApekSa che. 12 muMbaI, kArataka vada 9, 1956 (bIjA bhoIvADAmAM zrI zAMtinAthajInAM digaMbarI maMdiramAM darzana prasaMganuM varNana) Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratimA nIrakhI cheTethI vaMdana karyuM. traNa vAra paMcAMga praNAma karyA. zrI AnaMdaghanajInuM zrI padmaprabhunuM stavana sumadhura, gaMbhIra, suspaSTa dhvanie gAyuM. jinapratimAnAM caraNa taLAsyAM. eka nAnI paMcadhAtunI jinapratimA kAyotsargamudrAnI aMdarathI korI kADhelI hatI. te siddhanI avasthAmAM thatA ghananI sUcaka hatI. te avagAhanA batAvI kahyuM ke je dehe AtmA saMpUrNa siddha thAya te dehapramANathI kiMcit nyUna je kSetrapramANa ghana thAya te avagAhanA. jIvo judA judA siddha thayA. te eka kSetre sthita chatAM pratyeka judA judA che. nija kSetraghanapramANa avagAhanAe che. pratyeka siddhAtmAnI jJAyaka sattA lokAlokapramANa, lokane jANanAra chatAM lokathI bhinna che. judA judA pratyeka dIvAno prakAza eka thaI gayA chatAM dIvA jema judA judA che, e nyAye pratyeka siddha AtmA judA judA che. A muktAgiri Adi tIrthonI chabIo che. A gomaTezvara nAmathI prasiddha zrI bAhabaLasvAmInI pratimAnI chabI che. beMgalora pAse ekAMta jaMgalamAM DuMgaramAMthI kotarI kADhelI sittera phUTa UMcI A bhavya pratimA che. AThamA saikAmAM zrI cAmuMDarAye enI pratiSThA karI che. aDola dhyAne kAusagamudrAe zrI bAhubaLajI animeSanetre UbhA che. hAthapage vRkSanI velIo vIMTAI chatAM dehabhAnarahita dhyAnastha zrI bAhubaLajIne tenI khabara nathI. kaivalya pragaTa thavA yogya dazA chatAM jarA mAnano aMkuro naDyo che. "vIrA mArA gaja thakI Utaro." e mAnarUpI gajathI UtaravAnA potAnI baheno brAhmI ane suMdarInA zabdo karNagocara thatAM suvicAre sajja thaI, mAna moDavA taiyAra thatAM kaivalya pragaTyuM. te A zrI bAhabaLajInI dhyAnastha mudrA che. (darzana karI zrI maMdiranI jJAnazALAmAM) zrI 'gomaTasAra' laI teno svAdhyAya karyo. zrI 'pAMDavapurANa'mAMno pradyumna adhikAra varNavyo. pradyumnano vairAgya gAyo. vasudeve pUrvabhavamAM surUpa saMpanna thavAnA niyANApUrvaka ugra tapazcaryA karI. bhAvanArUpa tapazcaryA phaLI. surUpasaMpanna deha pAmyA. te surUpa ghaNA vikSepanuM kAraNa thayuM. strIo vyAmoha pAmI pAchaLa pharavA lAgI. niyANAno doSa vasudevane pratyakSa thayo. vikSepathI chUTavA bhAgI javuM paDyuM. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'mane A tapazcaryAthI Rddhi maLo ke vaibhava maLo ke amuka icchita thAo' evI icchAne niyANuM, nidAna doSa kahe che. tevuM niyANuM na bAMdhavuM ghaTe. 13 muMbaI, tA. vada 9, 1956 'avagAhanA" eTale avagAhanA. avagAhanA eTale kada AkAra ema nahIM. keTalAka tattvanA pAribhASika zabdo evA hoya che ke jeno artha bIjA zabdothI vyakata na karI zakAya, jene anurUpa bIjA zabda na maLe, je samajyA jAya paNa vyakata na karI zakAya. avagAhanA evo zabda che. ghaNA bodhe, vizeSa vicAre, e samajI zakAya. avagAhanA kSetraAzrayI che. juduM chatAM ekameka thaI bhaLI javuM, chatAM juduM rahevuM. Ama siddha AtmAnuM jeTalA kSetrapramANa vyApakapaNe te tenI avagAhanA kahI che. 14 muMbaI, kArtika vada 9, 1956 je bahu bhogavAya che te bahu kSINa thAya che. samatAe karma bhogavatAM te nirbhare che; kSINa thAya che. zArIrika viSaya bhogavatAM zArIrika zakti kSINa thAya che. jJAnIno mArga sulabha che, paNa te pAmavo durlabha che, e mArga vikaTa nathI, sIdho che, paNa te pAmavo vikaTa che. prathama sAcA jJAnI joIe. te oLakhAvA joIe. tenI pratIti AvavI joIe. pachI tenA vacana para zraddhA rAkhI niHzaMkapaNe cAlatAM mArga sulabha che, paNa jJAnI maLavA ane oLakhAvA e vikaTa che, durlabha che. gIca jhADImAM bhUlA paDelA mANasane vanopakaMThe javAno mArga koI dekhADe ke "jA, nIce nIce cAlyo jA. rasto sulabha che, A rasto sulabha che." paNa e bhUlA paDelA mANasane javuM vikaTa che; e mArge jatAM pahoMcazuM ke nahIM e zaMkA naDe che. zaMkA karyA vinA jJAnIono mArga ArAdhe to te pAmavo sulabha che. 15 muMbaI, kArataka vada 11, 1956 zrI sadbhuta, zrI pAMDava purANe pradyumna caritra. 11. | zrI kSapaNAsAra. zrI puruSArthasiddhi upAya. 3. | zrI padmanaMdi paMcaviMzati. 12. | zrI labdhisAra. 13. zrI trilokasAra. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gomaTasAra. zrI tattvasAra. | zrI ratnakaraMDa zrAvakAcAra. | zrI pravacanasAra. zrI AtmAnuzAsana. | zrI samayasAra. | zrI mokSamArgaprakAza. 17. zrI paMcAstikAya. zrI kArtikeyAnuprekSA. 18. | zrI aSTaprAbhRta. 9. | zrI yogadraSTi samuccaya. 19. zrI paramAtmaprakAza. 10. | zrI kriyAkoSa. 20. zrI ramaNasAra. Adi aneka che. iMdriyanigrahanA abhyAsapUrvaka e sadbhuta sevavA yogya che. e phaLa alaukika che, amRta che. 16 muMbaI, kArtika vada 11, 1956 jJAnIne oLakho; oLakhIne eonI AjJA ArAdho. jJAnInI eka AjJA ArAdhatAM anekavidha kalyANa che. jJAnIo jagatane tRNavat gaNe che, e eonA jJAnano mahimA samajavo. koI mithyAbhinivezI jJAnano DoLa karI jagatano bhAra mithyA zira vaheto hoya to te hAMsIpAtra che. 17 muMbaI, kArataka vada 11, 1956 vastutaH be vastuo che. jIva ane ajIva. suvarNanAma lokoe kalpita ApyuM. tenI bhasma thaIne peTamAM gayuM. viSTA pariNamI khAtara thayuM; kSetramAM UcuM, dhAnya thayuM; lokoe khAdhuM; kALAMtare loDhuM thayuM. vastutaH eka dravyanA judA judA paryAyone kalpanA rUpe judAM judAM nAma apAyAM. eka dravyanA bhinna bhinna paryAyo vaDe loka bhrAMtimAM paDI gayuM. e bhrAMtie mamatAne janma Apyo. rUpiyA vastutaH che, chatAM leNadAra deNadArane mithyA jhaghaDA thAya che. leNadAranI adhIrAIthI ene mana rUpiyA gayA jANe che. vastutaH rUpiyA che, temaja judI judI kalpanAe bhramajALa pAtharI dIdhI che, temAMthI jIvaajIvano, jaDa-caitanyano bheda karavo e vikaTa thaI paDyuM che. bhramajALa yathArtha lakSamAM Utare, to jaDa-caitanya kSIra-nIravata bhinna spaSTa bhAse. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 muMbaI, kA. vada 12, 1956 'inaoNkyulezana'- marakInI rasI. rasInA nAme dAkataroe A dhatiMga UbhuM karyuM che. bicArAM niraparAdhI azva Adine rasInA bahAne ribAvI mArI nAkhe che, hiMsA karI pApane poSe che, pApa upArje che. pUrve pApAnubaMdhI putha upAryuM che, te yoge vartamAnamAM te puNya bhogave che, paNa pariNAme pApa vahore che; te bicArA dAktarone khabara nathI. rasIthI darada dUra thAya tyAranI vAta tyAre, paNa atyAre hiMsA to pragaTa che. rasIthI eka kADhatAM bIju darada paNa UbhuM thAya. 19 muMbaI, kArtika vada 12, 1956 prArabdha ane puruSArtha e zabda samajavA jevA che. puruSArtha karyA vinA prArabdhanI khabara na paDI zake. prArabdhamAM haze te thaze ema kahI besI rahyuM kAma na Ave. niSkAma puruSArtha karavo. prArabdhane samapariNAme vedavuM, bhogavI levuM e moTo puruSArtha che. sAmAnya jIva samapariNAme vikalparahitapaNe prArabdha vedI na zake, viSama pariNAma thAya ja. mATe te na thavA devA, ochA thavA udyama sevavo. samapaNuM ane vikalparahitapaNuM satsaMgathI Ave ane vadhe. 20 morabI, vai. suda 8, 1956 'bhagavadagItA'mAM pUrvApara virodha che, te avalokavA te Apela che. pUrvApara zuM virodha che te avalokanathI jaNAI Avaze. pUrvApara avirodha evuM darzana, evAM vacana, te vItarAganAM che. bhagavadgItA para ghaNAM bhASya, TIkA racAyAM che - 'vidyAraNyasvAmI'nI 'jJAnezvarI' Adi. dareka potapotAnI mAnInatA upara utArI gayA che. 'thiyaoNsaoNphI'vALI tamane ApelI ghaNe bhAge spaSTa che. maNilAla nabhubhAIe gItA para vivecanarUpa TIkA karatAM mizratA bahu ANI dIdhI che, seLabheLa khIcaDo karyo che. vidvattA ane jJAna e eka samajavAnuM nathI, eka nathI. vidvattA hoya chatAM jJAna na hoya. sAcI vidvattA te ke je AtmArthe hoya, jethI AtmArtha sare, Atmatva samajAya, pamAya. AtmArtha hoya tyAM jJAna hoya, vidvattA hoya vA na paNa hoya. maNibhAI kahe che (SadarzanasamuccayanI prastAvanAmAM) ke haribhadrasUrine vedAMtanI khabara na hatI, vedAMtanI khabara hota to evI kuzAgrabuddhinA haribhadrasUri jaina taraphathI potAnuM valaNa pheravI vedAMtamAM bhaLata. gADha matAbhinivezathI maNibhAInuM A vacana nIkaLyuM che. haribhadrasUrine vedAMtanI khabara hatI ke nahIM e maNibhAIe haribhadrasUrino 'dharmasaMgrahaNI' joyo hota to khabara paData. haribhadrasUrine vedAMtAdi badhAM darzanonI khabara hatI. te badhAM darzanonI paryAlocanApUrvaka temaNe jainadarzanane pUrvApara avirodha pratIta karyuM hatuM. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avalokanathI jaNAze. 'Sadarzanasamuccaya'nA bhASAMtaramAM doSa chatAM maNibhAIe bhASAMtara ThIka karyuM che. bIjA evuM paNa na karI zake. e sudhArI zakAze. 21 zrI morabI, vai. suda 9, 1956 vartamAnakALamAM kSayaroga vizeSa vRddhi pAmyo che, ane pAmato jAya che. enuM mukhya kAraNa brahmacaryanI khAmI, ALasa ane viSayAdinI Asakti che. kSayarogano mukhya upAya brahmacaryasevana, zuddha sAttvika AhAra-pAna ane niyamita vartana che. morabI, asADa suda, 1956 'prazamarasanimagnaM dRSTiyugmaM prasannaM, vadanakamalamaMkaH kAminIsaMgazUnyaH; karayugamapi yatte zastrasaMbaMdhavaMdhyaM, tadasi jagati devo vItarAgastvameva.' 'tArAM be cakSu prazamarasamAM DUbelAM che, paramazAMta rasane jhIlI rahyAM che. tAruM mukhakamaLa prasanna che; temAM prasannatA vyApI rahI che. tAro khoLo strInA saMgathI rahita che. tArA be hAtha zastra saMbaMdha vinAnA che, tArA hAthamAM zastra nathI. Ama tuM ja vItarAga jagatamAM deva chuM.' deva koNa ? vItarAga. darzanayogya mudrA kaI ? vItarAgatA sUcave che. 'svAmI kArtikeyAnuprekSA' vairAgyano uttama graMtha che. dravyane, vastune yathAvata lakSamAM rAkhI vairAgyanuM emAM nirUpaNa karyuM che. dravyanuM svarUpa batAvanAra cAra sloka adbhuta che. ene mATe A graMthanI rAha jotA hatA. gaI sAla jeTha mAsamAM madrAsa bhaNI javuM thayuM hatuM. kArtikasvAmI e bhUmimAM bahu vicaryA che. e taraphanA nagna, bhavya, UMcA, aDola vRttithI UbhelA pahADa nIrakhI svAmI kArtikeyAdinI aDola, vairAgyamaya digaMbaravRtti yAda AvatI hatI. namaskAra te svAmI kArtikeyAdine. 23 morabI, zrAvaNa vada 8, 1956 'Sadarzanasamuccaya' ne 'yogadraSTisamuccaya'nAM bhASAMtara gujarAtImAM karavA yogya che. 'SadRrzanasamuccaya'nuM bhASAMtara thayela che paNa te sudhArI pharI karavA yogya che. dhIme dhIme thaze, karazo. AnaMdaghanajI covIzInA artha paNa vivecana sAthe lakhazo. namo durvArarAgAdivairivAranivAriNe, Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arhate yoginAthAya mahAvIrAya tAyine. zrI hemacaMdrAcArya 'yogazAstranI racanA karatAM maMgalAcaraNamAM vItarAga sarvajJa arihaMta yogInAtha mahAvIrane stutirUpe namaskAra kare che. 'vAryA vArI na zakAya, vAravA bahu bahu muzkela evA rAga, dveSa, ajJAnarUpI zatrunA samUhane jeNe vAryA, jItyA; je vItarAga sarvajJa thayA; vItarAga sarvajJa thatAM ja ahaMta pUjavA yogya thayA; ane vItarAga ahaMta thatAM mokSa arthe pravartana che jenuM evA judA judA yogIonA je nAtha thayA; netA thayA, ane ema nAtha thatAM je jagatanA nAtha, tAta, trAtA thayA; evA je mahAvIra tene namaskAra ho." ahIM sadevanA apAyaapagama atizaya, jJAna atizaya, vacana atizaya ane pUjA atizaya sUcavyA. A maMgala stutimAM samagra 'yogazAstra'no sAra samAvI dIdho che. sadevanuM nirUpaNa karyuM che. samagra vastusvarUpa, tattvajJAna samAvI dIdhuM che. ukelanAra khojaka joIe. laukika meLAmAM vRttine caMcaLa kare evA prasaMga vizeSa hoya. sAco meLo satsaMgano. evA meLAmAM vRttinI caMcaLatA ochI thAya, dUra thAya. mATe satsaMgameLAne jJAnIoe vakhANyo che, upadezyo che. 24 vaDhavANa kaeNmpa, bhAdrapada vada, 1956 "mokSamALA'nA pATha ame mApI mApIne lakhyA che. pharI AvRtti aMge sukha Upaje tema pravarte. keTalAMka vAkya nIce lITI dorI che tema karavA jarUra nathI. zrotA vAMcakane banatAM sudhI ApaNA abhiprAye na doravA lakSa rAkhavuM. zrotA vAMcakamAM potAnI meLe abhiprAya UgavA devo. sArAsAra tola karavAnuM vAMcanAra zrotAnA para choDI devuM. ApaNe temane dorI temane potAne UgI zake evA abhiprAyane thaMbhI na devo. prajJAvabodha' bhAga "mokSamALA'nA 108 maNakA atre lakhAvazuM. parama satkRtanA pracArarUpa eka yojanA dhArI che. te pracAra thaI paramArthamArga prakAza pAme tema thaze. 25 muMbaI, mATuMgA, mAgazara, 1957 zrI 'zAMtasudhArasanuM paNa pharI vivecanarUpa bhASAMtara karavA yogya che, te karazo. 6 juo patrAMka 946. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 muMbaI, ziva, mAgazara, 1957 'devAgamanabhoyAnacAmarAdivibhUtayaH, mAyAviSvapi dRzyaMte, nAtastvamasi no mahAn.' stutikAra zrI samaMtabhadrasUrine vItarAga deva jANe kahetA hoya, he samaMtabhadra ! A amArAM aSTaprAtihArya Adi vibhUti tuM jo; amAruM mahatva jo. tyAre siMha guphAmAMthI gaMbhIra pade bahAra nIkaLatAM trADa pADe tema zrI samaMtabhadrasUri trADa pADatAM kahe cheH- 'devatAonuM AvavuM, AkAzamAM vicaravuM, cAmarAdi vibhUtinuM bhogavavuM, cAmarAdi vaibhavathI vIMjhAvuM, e to mAyAvI evA iMdrajALiyA paNa batAvI zake che. tArA pAse devonuM AvavuM thAya che, vA AkAzamAM vicaravuM vA cAmara chatra Adi vibhUti bhogave che mATe tuM amArA manane mahAna ! nA, nA. e mATe tuM amArA manane mahAna nahIM. teTalAthI tAruM mahattva nahIM. evuM mahattva to mAyAvI iMdrajALiyA paNa dekhADI zake. tyAre sadevanuM mahatva vAstavika zuM? to ke vItarAgapaNuM ema AgaLa batAve che. A zrI samaMtabhadrasUri vi. saM0 bIjA saikAmAM thayA. teo zvetAMbara digaMbara bannemAM eka sarakhA sanmAnita che. teoe devAgamastotra (upara jaNAvela stuti A stotranuM prathama pada ) athavA AptamImAMsA racela che. tattvArthasUtranA maMgalAcaraNanI TIkA karatAM A devAgamastotra lakhAyo che. ane te para aSTasahasI TIkA tathA corAzI hajAra slokapura 'gaMdhahastI mahAbhASya' TIkA racAyAM che. mokSamArgasya netAraM bhettAraM karmabhabhatAM jJAtAraM vizvatattvAnAM vande tadguNalabdhaye. A enuM prathama maMgala stotra che :mokSamArganA netA, karmarUpI parvatanA bherA, bhedanAra, vizva eTale samagra tatvanA jJAtA, jANanAra tene te guNonI prApti arthe vaMduM chuM. 'AptamImAMsA', 'yogabiMdu'nuM ane 'upamitibhavaprapaMcakathA'nuM gujarAtI bhASAMtara karazo. 'yogabiMdu'nuM bhASAMtara thayela che, 'upamitibhavaprapaMca'nuM thAya che, paNa te banne pharI karavA yogya che, te karazo, dhIme dhIme thaze. lokakalyANa hitarUpa che ane te kartavya che. potAnI yogyatAnI nyUnatAnI ane jokhamadArI na samajAI zakAvAthI apakAra na thAya e paNa lakSa rAkhavAno che. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 mana:paryavajJAna kevI rIte pragaTe ? sAdhAraNapaNe dareka jIvane matijJAna hoya che. tene Azraye rahelA zrutajJAnamAM vadhAro thavAthI te matijJAnanuM baLa vadhAre che, ema anukrame matijJAna nirmaLa thavAthI AtmAnuM asaMyamapaNuM TaLI saMyamapaNuM thAya che, ne tethI mana:paryavajJAna pragaTe che. tene yoge AtmA bIjAno abhiprAya jANI zake che. abhAve je bhAva jANI zakAya te mana:paryavajJAnano viSaya che. 28 pAMca iMdriyonA viSaya saMbaMdhI je jIvane mohanIya karmarUpI kaSAyano tyAga karavo hoya, te teno ekadama tyAga karavA dhAraze tyAre karI zakaze tevA vizvAsa upara rahI teno krame tyAga karavAno abhyAsa nathI karato, te ekadama tyAga karavAno prasaMga Avye mohanIyakarmanA baLa AgaLa TakI zakato nathI, kAraNa karmarUpa zatrune dhIre dhIre nirbaLa karyA vinA kADhI mUkavAne te ekadama asamartha bane che. AtmAnA nirbaLapaNAne laIne tenA upara mohanuM baLavAnapaNuM che. tenuM jora ochuM karavAne AtmA prayatna kare, to ekI vakhate tenA upara jaya meLavavAnI dhAraNAmAM te ThagAya che. jyAM sudhI mohavRtti laDavA sAmI nathI AvI tyAM sudhI mohavaza AtmA potAnuM baLavAnapaNuM dhAre che, paraMtu tevI kasoTIno prasaMga Avye AtmAne potAnuM kAyarapaNuM samajAya che, mATe jema bane tema pAMca iMdriyonA viSaya moLA karavA. temAM mukhyatve upastha iMdriya amalamAM lAvavI; ema anukrame bIjI iMdriyonA viSayo. iMdriyanA viSayarUpI kSetranI be tasu jamIna jItavAne AtmA asamarthapaNuM batAve che ane AkhI pRthvI jItavAmAM samarthapaNuM dhAre che, e kevuM AzcaryarUpa che ? pravRttine ADe AtmA nivRttino vicAra karI zakato nathI, ema kahevuM e mAtra bahAnuM che. jo thoDo samaya paNa AtmA pravRtti choDI pramAdarahita hamezAM nivRttino vicAra kare, to tenuM baLa pravRttimAM paNa potAnuM kArya karI zake che. kAraNa dareka vastuno potAnA vadhatA ochA baLavAnapaNAnA pramANamAM potAnuM kArya karavAno svabhAva che. mAdaka cIja bIjA khorAka sAthe potAnA asalanA svabhAva pramANe pariNamavAne bhUlI jatI nathI, tema jJAna paNa potAno svabhAva bhUlatuM nathI. mATe dareka jIve pramAdarahita, yoga, kALa, nivRtti, ne mArgano vicAra niraMtara karavo joIe. 7 AMka 27 thI AMka 31 khaMbhAtanA zrI tribhuvanabhAInA utArAmAMthI lIdhA che. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 vrata saMbaMdhI dareka jIve vrata levuM hoya to spaSTAInI sAthe bIjAnI sAkSIe levuM. temAM svecchAe vartavuM nahIM. vratamAM rahI zakato AgAra rAkhyo hoya ane kAraNavizeSane laIne vastuno upayoga karavo paDe to tema karavAmAM adhikArI pote na banavuM. jJAnInI AjJA pramANe vartavuM. nahIM to temAM moLA paDI javAya che; ane vratano bhaMga thAya che. 30 moha-kaSAya saMbaMdhI dareka jIvanI apekSAe jJAnIe krodha, mAna, mAyA ane lobha ema anukrama rAkhyo che, te kSaya thavAnI apekSAe che. pahelo kaSAya javAthI anukrame bIjA kaSAyo jAya che, ane amuka amuka jIvonI apekSAe mAna, mAyA, lobha ane krodha ema krama rAkhela che, te deza, kALa, kSetra joIne. prathama jIvane bIjAthI UMco manAvA mAna thAya che, te arthe chaLakapaTa kare che, ane tethI paisA meLave che, ane tema karavAmAM vighna karanAra upara krodha kare che. evI rIte kaSAyanI prakRtio anukrame baMdhAya che, jemAM lobhanI eTalI baLavattara mIThAza che, ke temAM jIva mAna paNa bhUlI jAya che, ne tenI darakAra nathI karato; mATe mAnarUpI kaSAya ocho karavAthI anukrame bIjA enI meLe ochA thaI jAya che. 31 AsthA tathA zraddhA :dareka jIve jIvanA astitvathI te mokSa sudhInI pUrNapaNe zraddhA rAkhavI. emAM jarA paNa zaMkA rAkhavI nahIM. A jagyAe azraddhA rAkhavI te jIvane patita thavAnuM kAraNa che, ane te evuM sthAnaka che ke tyAMthI paDavAthI kAMI sthiti rahetI nathI. sittera koTAkoTi sAgaropama sthiti aMtarmuhUrtamAM baMdhAya che, jene laIne jIvane asaMkhyAtA bhava bhramaNa karavA paDe che. cAritramohano laTakyo te ThekANe Ave che, paNa darzanamohano paDyo ThekANe Avato nathI. kAraNa, samajavA phera thavAthI karavA phera thAya che. vItarAgarUpa jJAnInAM vacanamAM anyathApaNuM hovAno saMbhava ja nathI. tenA avalaMbane rahI sIsuM reDyuM hoya evI rIte zraddhAne oghe paNa majabUta karavI. jyAre jyAre zaMkA thavAno prasaMga Ave tyAre jIve vicAravuM ke temAM potAnI bhUla ja thAya che. vItarAga puruSoe jJAna je matithI kahyuM che, te mati A jIvamAM che nahIM, ane A jIvanI mati to zAkamAM mIThuM ochuM paDyuM hoya to teTalAmAM ja Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rokAI jAya che. to pachI vItarAganA jJAnanI matino mukAbalo kyAMthI karI zake ? tethI bAramA guNasthAnakanA aMta sudhI paNa jIve jJAnInuM avalaMbana levuM ema kahyuM che. adhikArI nahIM chatAM paNa UMcA jJAnano upadeza karavAmAM Ave che te mAtra A jIve potAne jJAnI tathA DAhyo mAnI lIdhelo hovAthI tenuM mAna gALavAnA hetuthI ane nIcenA sthAnakethI vAto kahevAmAM Ave che te mAtra tevo prasaMga prApta thaye nIce ne nIce ja rahe. 32 muMbaI, Azvina, 1949 je abuddhA mahAbhAgA vIrA asmttdNsinno| asuddhaM tesiM parakkaMtaM saphalaM hoi savvaso ||22|| je ya buddhA mahAbhAgA vIrA smmttdNsinno| suddha tesiM parata ma<< Tor3a savvaso aa2aaaa zrI sUyagaDAMga, sUtra, vIryAdhyayana 8 muM 22-23 upara jyAM 'saphaLa' che tyAM "aphaLa' ThIka lAge che, ane 'aphaLa' che tyAM 'saphaLa' ThIka lAge che, mATe temAM lakhita doSa che ke barAbara che ? tenuM samAdhAna ke: lakhita doSa nathI; saphaLa che tyAM saphaLa ane aphaLa che tyAM aphaLa banne barAbara che. mithyAdraSTinI kriyA saphaLa che, phaLe karIne sahita che, arthAta tene puNya pApa phaLanuM besavApaNuM che; samyaphadraSTinI kriyA aphaLa che, phaLa rahita che, tene phaLa besavApaNuM nathI, arthAt nirjarA che. ekanI, mithyAdraSTinI kriyAnuM saMsArahetuka saphaLapaNuM ane bIjAnI, samyaphadraSTinI kriyAnuM saMsArahetuka aphaLapaNuM ema paramArtha samajavA yogya che. 33 vaizAkha, 1950 nityaniyama8 OM zrImatparamagurubhyo namaH savAramAM UThI IryApathikI pratikramI rAtri-divasa je kaMI aDhAra pApasthAnakamAM pravRtti thaI hoya, samyaga jJAna-darzana-cAritra saMbaMdhI tathA paMcaparamapada saMbaMdhI je kaMI aparAdha thayo hoya, koI paNa jIva 18 A je nityaniyama jaNAvela che te "zrIma' nA upadezAmRtamAMthI jhIlI zrI khaMbhAtanA eka mumukSu bhAIe yojela che. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prati kiMcitmAtra paNa aparAdha karyo hoya, te jANatAM ajANatAM thayo hoya, te sarva kSamAvavA, tene niMdavA, vizeSa niMdavA, AtmAmAMthI te aparAdha visarjana karI niHzalya thavuM. rAtrie zayana karatI vakhate paNa e ja pramANe karavuM. zrI satparuSanAM darzana karI cAra ghaDI mATe sarva sAvadya vyApArathI nivartI eka Asana para sthiti karavI. te samayamAM 'paramagurU' e zabdanI pAMca mALAo gaNI be ghaDI sudhI satuzAstranuM adhyayana karavuM. tyAra pachI eka ghaDI kAyotsarga karI zrI sapuruSonAM vacanonuM te kAyotsargamAM raTaNa karI savRttinuM anusaMdhAna karavuM. tyAra pachI aradhI ghaDImAM bhaktinI vRtti ujamALa karanArAM evAM pado (AjJAnusAra) uccAravAM. aradhI ghaDImAM 'paramaguru' zabdanuM kAyotsargarUpe raTaNa karavuM, ane 'sarvajJadeva' e nAmanI pAMca mALA gaNavI. hAla adhyayana karavA yogya zAstroH- vairAgyazataka, iMdriyaparAjayazataka, zAMtasudhArasa, adhyAtmakalpadruma, yogadraSTisamuccaya, navatattva, mULapaddhati karmagraMtha, dharmabiMdu, AtmAnuzAsana, bhAvanAbodha, mokSamArgaprakAza, mokSamALA, upamitibhavaprapaMca, adhyAtmasAra, zrI AnaMdaghanajI-covIzImAMthI nIcenA stavanoH- 1, 3, 5, 7, 8, 9, 10, 13, 15, 16, 17, 19, 22. sAta vyasana(jUgaTuM, mAMsa, madirA, vezayAgamana, zikAra, corI, parastrI)no tyAga. (atha saptavyasana nAma copAI). jUvA,1 AmiSa, madirA, dArI, AheTaka,5 corI, paranArI, 7 ehi saptavyasana duHkhadAI, duritamULa durgatike jAI." e saptavyasanano tyAga. rAtribhojanano tyAga. amuka sivAya sarva vanaspatino tyAga. amuka tithie atyAga vanaspatino paNa pratibaMdha. amuka rasano tyAga. abrahmacaryano tyAga. parigraha parimANa. zarIramAM vizeSa rogAdi upadravathI, bebhAnapaNAthI, rAjA athavA devAdinA baLAtkArathI atre vidita karela niyamamAM pravartavA azakta thavAya to te mATe pazcAttApanuM sthAnaka samajavuM. svecchAe karIne te niyamamAM nyUnAdhikatA kaMI paNa karavAnI pratijJA. sapuruSanI AjJAe te niyamamAM pheraphAra karavAthI niyama bhaMga nahIM. 34 zrI khaMbhAta, Aso suda, 1951 satya vastunuM yathArtha svarUpa jevuM jANavuM, anubhavavuM, tevuM ja kahevuM te satya be prakAre che. "paramArthasatya ane vyavahArasatya.' 9 khaMbhAtanA eka mumukSubhAIe yathAzakti smRtimAM rAkhI karela noMdha. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'paramArthasatya' eTale AtmA sivAya bIjo koI padArtha AtmAno thaI zakato nathI, ema nizcaya jANI, bhASA bolavAmAM vyavahArathI deha, strI, putra, mitra, dhana, dhAnya, gRha Adi vastuonA prasaMgamAM bolatAM pahelAM eka AtmA sivAya bIju kAMI mAruM nathI, e upayoga rahevo joIe. anya AtmAnA saMbaMdhI bolatAM AtmAmAM jAti, liMga ane tevA aupacArika bhedavALo te AtmA na chatAM mAtra vyavahAranayathI kAryane mATe bolAvavAmAM Ave che; evA upayogapUrvaka bolAya to te pAramArthika satya bhASA che ema samajavAnuM che. 1. draSTAMtaH- eka mANasa potAnA Aropita dehanI, gharanI, strInI, putranI ke anya padArthanI vAta karato hoya te vakhata spaSTapaNe te te padArthathI vaktA huM bhinna chuM, ane te mArAM nathI, ema spaSTapaNe bolanArane bhAna hoya to te satya kahevAya. 2. draSTAMta :- jema koI graMthakAra zreNikarAjA ane calaNArANInuM varNana karatA hoya, to teo banne AtmA hatA ane mAtra zreNikanA bhava AzrayI temano saMbaMdha, agara strI, putra, dhana, rAjya vagereno saMbaMdha hato; te vAta lakSamAM rAkhyA pachI bolavAnI pravRtti kare e ja paramArthasatya. vyavahArasatya AvyA vinA paramArthasatya vacana bolavAnuM bane tema na hovAthI vyavahArasatya nIce pramANe jANavAnuM che. jevA prakAre vastunuM svarUpa jovAthI, anubhavavAthI, zravaNathI athavA vAMcavAthI ApaNane anubhavavAmAM AvyuM hoya tevA ja prakAre yathAtathyapaNe vastunuM svarUpa kahevuM ane te prasaMge vacana bolavuM tenuM nAma vyavahArasatya. draSTAMta :- jema ke amuka mANasano lAla azva jaMgalamAM divase bAra vAgye dITho hoya, ane koInA pUchavAthI te ja pramANe yathAtathya vacana bolavuM te vyavahArasatya. AmAM paNa koI prANInA prANano nAza thato hoya, agara unmattatAthI vacana bolAyuM hoya, yadyapi kharuM hoya topaNa asatyatulya ja che ema jANI pravartavuM. satyathI viparIta tene asatya kahevAya che. krodha, mAna, mAyA, lobha, hAsya, rati, arati, zoka, bhaya, dugaMchA, ajJAnAdithI bolAya che; krodhAdi mohanIyanAM aMgabhUta che. tenI sthiti bIjAM badhAM karmathI vadhAre eTale (77) sittera koDAkoDI sAgaropamanI che. A karma kSaya thayA vinA jJAnAvaraNAdi karma saMpUrNapaNe kSaya thaI zakatAM nathI; joke gaNitamAM prathama jJAnAvaraNAdi karmo kahyAM che, paNa A karmanI ghaNI mahattvatA che, kemake saMsAranA mULabhUta rAgadveSanuM A mULasthAna hovAthI bhavabhramaNa karavAmAM A karmanI mukhyatA che; AvuM mohanIyakarmanuM baLavAnapaNuM che, chatAM paNa teno kSaya karavo sahela che, eTale ke jema vedanIyakarma vedyA vinA niSphaLa thatuM nathI tema A karmane mATe nathI. mohanIyakarmanI prakRtirUpa krodha, mAna, mAyA, ane lobhAdi kaSAya tathA nokaSAyanA anukrame kSamA, namratA, nirabhimAnapaNuM, saraLapaNuM, nirdabhatA ane saMtoSAdinI vipakSa bhAvanAthI eTale mAtra vicAra karavAthI upara darzAvelA kaSAyo niSphaLa karI zakAya che. nokaSAya paNa vicArathI kSaya pamADI zakAya che; eTale ke tene sAruM bAhya kAMI karavuM paDatuM nathI. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ munie nAma paNa A pUrvokta rIte vicArIne vacana bolavAthI satya che. ghaNuM karIne prayojana vinA bolavuM ja nahIM tenuM nAma munipaNuM. rAgadveSa ne ajJAna vinA yathAsthita vastunuM svarUpa kahetAM bolatAM chatAM paNa munipaNuM maunapaNuM jANavuM. pUrva tIrthaMkarAdi mahAtmAoe Ama ja vicAra karI maunapaNuM dhAraNa kareluM; ane sADAbAra varSa lagabhaga maunapaNuM dhAraNa karanAra bhagavAna vIraprabhue AvA utkRSTa vicAre karI AtmAmAMthI pheravI pheravIne mohanIyakarmano saMbaMdha kADhI nAkhI kevaLajJAnadarzana pragaTa karyuM hatuM. AtmA dhAre to satya bolavuM kaMI kaThaNa nathI. vyavahArasatyabhASA ghaNI vAra bolavAmAM Ave che, paNa paramArthasatya bolavAmAM AvyuM nathI, mATe A jIvanuM bhavabhramaNa maTatuM nathI. samyakatva thayA bAda abhyAsathI paramArthasatya bolavAnuM thaI zake che, ane pachI vizeSa abhyAse sahaja upayoga rahyA kare che. asatya bolyA vinA mAyA thaI zakatI nathI. vizvAsaghAta karavo teno paNa asatyamAM samAveza thAya che. khoTA dastAvejo karavA te paNa asatya jANavuM. anubhavavA yogya padArthanuM svarUpa anubhavyA vinA ane iMdriyathI jANavA yogya padArthanuM svarUpa jANyA vinA upadeza karavo te paNa asatya jANavuM. to pachI tapapramukha mAnAdinI bhAvanAthI karI, AtmahitArtha karavA jevo dekhAva, te asatya hoya ja ema jANavuM. akhaMDa samyakdarzana Ave to ja saMpUrNapaNe paramArthasatya vacana bolI zakAya; eTale ke to ja AtmAmAMthI anya padArtha bhinnapaNe upayogamAM laI vacananI pravRtti thaI zake. koI pUche ke loka zAzvata ke azAzvata to upayogapUrvaka na bolatAM, 'loka zAzvata', kahe to asatya vacana bolAyuM ema thAya. te vacana bolatAM loka zAzvata kema kahevAmAM Avyo, tenuM kAraNa dhyAnamAM rAkhI te bole to te satya gaNAya. A vyavahArasatyanA paNa be vibhAga thaI zake che, eka sarvathA prakAre ane bIjo dezathI. nizcayasatya para upayoga rAkhI, priya eTale je vacana anyane athavA jenA saMbaMdhamAM bolAyuM hoya tene prItikArI hoya; ane pathya, guNakArI hoya evuM ja satya vacana bolanAra sarvavirati munirAja prAye hoI zake saMsAra upara abhAva rAkhanAra hovA chatAM pUrvakarmathI, athavA bIjA kAraNathI saMsAramAM rahenAra gRhastha dezathI satya vacana bolavAno niyama rAkhavA yogya che. te mukhya A pramANe : kanyAlIka, manuSya saMbaMdhI asatya, govAlIka, pazusaMbaMdhI asatya, bhaumAlIka, bhUmisaMbaMdhI asatya, khoTI sAkSI, ane thApaNamRSA eTale vizvAsathI rAkhavA ApelA dravyAdi padArtha te pAchA mAgatAM, te saMbaMdhI inakAra javuM che. A pAMca sthULa prakAra che. A saMbaMdhamAM vacana bolatAM paramArtha satya upara dhyAna rAkhI, yathAsthita eTale jevA prakAre vastuonAM samyaka svarUpa hoya tevA prakAre ja kahevAno niyama tene dezathI vrata dhAraNa karanAre avaya karavA yogya che. A kahelA satya viSe upadeza vicArI te kramamAM avazya AvavuM e ja phaLadAyaka che. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 sapuruSa anyAya kare nahIM. sapuruSa anyAya karaze to A jagatamAM varasAda konA mATe varasaze ? sUrya konA mATe prakAzaze ? vAyu konA mATe vAze ? AtmA kevI apUrva vastu che! jyAM sudhI zarIramAM hoya, bhalene hajAro varasa, tyAM sudhI zarIra saDatuM nathI, pArAnI jema AtmA, cetana cAlyuM jAya ane zarIra zaba thaI paDe ane saDavA mAMDe ! jIvamAM jAgRti ane puruSArtha joIe. karmabaMdha paDyA pachI paNa temAMthI (sattAmAMthI udaya AvyA pahelAM) chUTavuM hoya to abAdhAkALa pUrNa thatAM sudhImAM chUTI zakAya. puNya, pApa ane AyuSya e koI bIjAne na ApI zake. te dareka pote ja bhogave. svacchede, svamatikalpanAe, sagarunI AjJA vinA dhyAna karavuM e taraMgarUpa che ane upadeza, vyAkhyAna karavuM e abhimAnarUpa che. dehadhArI AtmA paMthI che ane deha e jhADa che. A deharUpI jhADamAM (nIce) jIvarUpI paMthI vaTemArgu thAka levA beTho che. te paMthI jhADane ja potAnuM karI mAne e kema cAle ? suMdaravilAsa' suMdara, sAro graMtha che. temAM kyAM UNapa, bhUla che te ame jANIe chIe; te UNapa, bIjAne samajAvI muzkela che. upadezaarthe e graMtha upakArI che. cha darzana upara draSTAMtaH- cha judA judA vaidyonI dukAna che. temAM eka vaidya saMpUrNa sAco che. te tamAma rogone, tenAM kAraNane ane te TALavAnA upAyane jANe che. tenAM nidAna, cikitsA sAcAM hovAthI rogIno roga nirmaLa thAya che. vaidya kamAya che paNa sAruM. A joI bIjA pAMca kUTavaidyo paNa potapotAnI dukAna khole che. temAM sAcA vaidyanA gharanI davA potA pAse hoya che, teTalA pUrato to rogIno roga dUra kare che, ane bIjI potAnI kalpanAthI potAnA gharanI davA Ape che, tethI UlaTo roga vadhe che; paNa davA sastI Ape che eTale lobhanA mAryA loka levA bahu lalacAya che, ane UlaTA nukasAna pAme che. Ano upanaya e ke, sAco vaidya te vItarAga darzana che; je saMpUrNa satya svarUpa che. te moha viSayAdine, rAgadveSane, hiMsA Adine saMpUrNa dUra karavA kahe che, je viSayavivaza rogIne moMghAM paDe che, bhAvatAM nathI, ane bIjA pAMca phUTavaidyo che, te kudarzano che; te jeTalA pUratI vItarAganA gharanI vAto kare che, teTalA pUratI to roga dUra karavAnI vAta che, paNa sAthe sAthe mohanI, saMsAravRddhinI, mithyAtvanI, hiMsA AdinI dharmanA bahAne vAta kare che te potAnI kalpanAnI che, ane te saMsArarUpa roga TALavAne badale vRddhinuM kAraNa thAya che. viSayamAM rAcI rahela pAmara saMsArIne mohanI vAto to mIThI lAge che, arthAta sastI paDe che, eTale phUTavaidya tarapha kheMcAya che, paNa pariNAme vadhAre rogI thAya che. vItarAga darzana trivaidya jevuM che. arthAt (1) rogIno roga TALe che, (2) nIrogIne roga thavA detuM nathI, ane (3) ArogyanI puSTi kare che. arthAta (1) jIvano samyagdarzana vaDe mithyAtvaroga TALe che, (2) samyajJAna Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaDe jIvane rogano bhoga thatAM bacAve che ane (3) samyaphacAritra vaDe saMpUrNa zuddha cetanArUpa ArogyanI puSTi kare che. 36 saM. 1954 sarva vAsanAno kSaya kare te saMnyAsI. indriyone kAbumAM rAkhe te gosAMI. saMsArano pAra pAme te yati (jati). samakitIne ATha madamAMno ekke mada na hoya. (1) avinaya, (2) ahaMkAra, (3) ardhadagdhapaNuM, potAne jJAna nahIM chatAM potAne jJAnI mAnI besavApaNuM ane (4) rasalubdhapaNuM, e cAramAMthI eka paNa doSa hoya to jIvane samakita na thAya. Ama zrI 'ThANAMgasUtra'mAM kahyuM che. munine vyAkhyAna karavuM paDatuM hoya to pote svAdhyAya kare che evo bhAva rAkhI vyAkhyAna karavuM. munine savAre svAdhyAyanI AjJA che, te manamAM karavAmAM Ave che, tenA badale vyAkhyAnarUpa svAdhyAya UMcA svare mAna, pUjA, satkAra, AhArAdinI apekSA vinA kevaLa niSkAmabuddhithI AtmArthe karavo. krodhAdi kaSAyano udaya thAya tyAre tenI sAmA thaI tene jaNAvavuM ke teM anAdi kALathI mane herAna karela che. have huM ema tAruM baLa nahIM cAlavA dauM. jo, huM have tArA sAme yuddha karavA beTho chuM. nidrAdi prakRti, (krodhAdi anAdi vairI,) te prati kSatriyabhAve vartavuM, tene apamAna devuM, te chatAM na mAne to tene krUra thaI upazamAvavI, te chatAM na mAne to khyAlamAM rAkhI vakhata Avye tene mArI nAMkhavI. Ama zUra kSatriyasvabhAve vartavuM, jethI vairIno parAbhava thaI samAdhisukha thAya. prabhupUjAmAM puSpa caDAvavAmAM Ave che, temAM je gRhasthane lIlotarIno niyama nathI te potAnA hetue teno vaparAza kama karI phUla prabhune caDAve. tyAgI munine to puSpa caDAvavAno che tenA upadezano sarvathA niSedha che. Ama pUrvAcAryonuM pravacana che. koI sAmAnya mumukSu bhAIbahena sAdhana mATe pUche to A sAdhana batAvavuM - (1) | sAta vyasanano tyAga (6)| 'sarvajJadeva' ane 'paramaguru'nI pAMca pAMca mALAno japa. (2) lIlotarIno tyAga (7) bhaktirahasya duhAnuM paThana manana. 10 AMka 264 nA vIza doharA. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) kSamApanAno pATha.11 (3) | kaMdamULano tyAga (4) abhakSyano tyAga' (9) | satsamAgama ane zAstranuM sevana. (5) | rAtribhojanano tyAga 'sijhaMti,' pachI 'bujhaMti,' pachI 'mueNti,' pachI 'pariNiglAyaMti,' pachI 'salvadukhaNamaMtaMkavaMti,' e zabdonA rahasyArthI vicAravA yogya che. ' sijheti' arthAt siddha thAya, te pachI 'bujhaMti' bodhasahita, jJAnasahita hoya ema sUcavyuM. siddha thayA pachI zUnya (jJAnarahita) dazA AtmAnI koI mAne che teno niSedha 'bujhaMtithI sUcavyo. ema siddha thAya, buddha thAya, te pAchA mueNti eTale sarva karmathI rahita thAya ane tethI pAchA 'pariNidhvAyaMti' arthAta nirvANa pAme, karmarahita thayA hovAthI pharI janma avatAra dhAraNa na kare. mukta jIva kAraNavizeSe avatAra dhAraNa kare te matano 'pariNibAyaMti' karI niSedha sUcavyo. bhavanuM kAraNa karma, tethI sarvathA je mukAyA che te pharI bhava dhAraNa na kare. kAraNa vinA kArya na nIpaje. Ama nirvANa pAmelA 'salvadukhANamaMtaMkaraMti arthAta sarva duHkhano aMta kare, temane duHkhano sarvathA abhAva thAya, te sahaja svAbhAvika sukha AnaMda anubhave. Ama kahI mukta AtmAone zUnyatA che, AnaMda nathI e matano niSedha sUcavyo. 37 'ajJAnatimirAMdhAnAM jJAnAMjanazalAkayA; netramunmIlitaM yena tasmai zrIgurave namaH' ajJAnarUpI timira, aMdhakArathI je aMdha tenAM netra jeNe jJAnarUpI aMjanazalAkA, AMjavAnI saLIthI kholyAM te zrI sadagurune namaskAra. 'mokSamArgasya netAraM bhettAraM karmabhUbhatAma, jJAtAraM vizvatattvAnAM vaMde tadguNalabdhaye.' mokSamArganA netA, mokSamArge laI janAra, karmarUpa parvatanA bherA, bhedanAra, samagra tatvanA jJAtA, jANanAra, tene te guNonI prApti arthe huM vaMduM chuM. atre mokSamArganA netA ema kahI AtmAnA astitvathI mAMDI tenA mokSa ane mokSanA upAyasahita badhAM pado tathA mokSa pAmelAno svIkAra karyo, tema ja jIva, ajIva Adi badhAM tattvono svIkAra karyo. mokSa, 11 mokSamALA zikSApATha 56 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhanI apekSA rAkhe che; baMdha, baMdhanAM kAraNo Asava, puNya pApa karma, ane baMdhAnAra evA nitya avinAzI AtmAnI apekSA rAkhe che. jeNe mArga joyo, jANyo, anubhavyo hoya te netA thaI zake. eTale mokSamArganA netA ema kahI tene pAmelA evA sarvajJa sarvadarzI vItarAgano svIkAra karyo. Ama mokSamArganA netA e vizeSaNathI jIvaajIvAdi nava tattva, chaye dravya, AtmAnA hovApaNA Adi chaye pada ane mukta AtmAno svIkAra karyo. mokSamArga upadezavAnuM. te mArge laI javAnuM kArya dehadhArI sAkAra mukta puruSa karI zake, deharahita nirAkAra na karI zake. Ama kahI AtmA pote paramAtmA thaI zake che, mukta thaI zake che, evA dehadhArI mukta puruSa ja bodha karI zake che ema sUcavyuM. deharahita apauruSeya bodhano niSedha karyo. karmarUpa parvatanA bhedanAra ema kahI kamarUpa parvato toDavAthI mokSa thAya ema sUcavyuM; arthAt karmarUpa parvato svavIyaeN karI dehadhArIpaNe toDyA, ane tethI jIvanmukta thaI mokSamArganA netA, mokSamArganA batAvanAra thayA. pharI pharI deha dhAraNa karavAnuM, janmavA maravArUpa saMsAranuM kAraNa karma che; tene samULAM chedyothI, nAza karyAthI, temane pharI deha dhAraNa karavApaNuM nathI ema sUcavyuM. mukta AtmA pharI avatAra na le ema sUcavyuM. vizvatatvanA jJAtA, samasta dravyaparyAyAtmaka lokAlokanA, vizvanA jANanAra ema kahI mukta AtmAnuM akhaMDa svaparajJAyakapaNuM sUcavyuM. mukta AtmA sadA jJAnarUpa ja che ema sUcavyuM. AvA je guNavALA tene te guNanI prApti arthe vaMduM chuM; ema kahI parama Apta, mokSamArga arthe vizvAsa karavA yogya, vaMdana karavA yogya, bhakti karavA yogya, jenI AjJAe cAlavAthI niHsaMzaya mokSa prApta thAya, temane pragaTela guNonI prApti thAya, te guNo pragaTe, evA koNa hoya te sUcavyuM. upara jaNAvela guNavALA mukta parama Apta, vaMdana yogya hoya, temaNe batAvela te mokSamArga, ane temanI bhaktithI mokSanI prApti hoya, temane pragaTa thayelA guNo temanI AjJAe cAlanAra bhaktimAnane pragaTe ema sUcavyuM. 3812 zrI kheDA, dviA0 vada, 1954 pra0 _ AtmA che? zrI u0 hA, AtmA che. Vo_ anubhavathI kaho cho ke AtmA che ? u0 hA, anubhavathI kahIe chIe ke AtmA che. sAkaranA svAdanuM varNana na thaI zake. te to anubhavagocara che, tema ja AtmAnuM varNana na thaI zake. te paNa anubhavagocara che, paNa te che ja. 12 zrI kheDAnA eka vedAMtavi vidvAna vakIla paMcadazInA lekhaka bhaTTa pUMjAbhAI somezvarano prasaMga che. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pra0 jIva eka che ke aneka che ? ApanA anubhavano uttara icchuM chuM. u0_jIvo aneka che. pra0- jaDa, karma e vastutaH che ke mAyika che ? u0- jaDa, karma e vastutaH che. mAyika nathI. pra0- punarjanma che ? u0- hA, punarjanma che. pra0- vedAMtane mAnya mAyika IzvaranuM astitva Apa mAno cho ? u0- nA. pra0- darpaNamAM paDatuM pratibiMba te mAtra khAlI dekhAya che ke koI tattvanuM baneluM che ? u0- darpaNamAM paDatuM pratibiMba mAtra khAlI dekhAva nathI, te amuka tattvanuM baneluM che. 39 morabI, mahA vada 9, soma, 1955 (rAtre). karmanI mULa prakRti ATha, temAM cAra ghAtinI ane cAra aghAtinI kahevAya che. cAra ghAtinIno dharma AtmAnA guNanI ghAta karavAno, arthAt (1) te guNane AvaraNa karavAno, athavA (2) te gaNanuM baLavIrya rodhavAno, athavA (3) tene vikaLa karavAno che ane te mATe ghAtinI evI saMjJA te prakRtine ApI che. AtmAnA guNa jJAna, darzana tene AvaraNa kare tene anukrame (1) jJAnAvaraNIya ane (2) darzanAvaraNIya evuM nAma ApyuM. aMtarAya prakRti e guNane AvaratI nathI, paNa tenA bhoga-upabhoga Adine, tenAM vIryabaLane roke che. A ThekANe AtmA bhogAdine samaje che, jANe dekhe che eTale AvaraNa nathI, paNa samajatAM chatAM bhogAdimAM vipna, aMtarAya kare che mATe tene AvaraNa nahIM paNa aMtarAya prakRti kahI. Ama traNa AtmaghAtinI prakRti thaI. cothI ghAtinI prakRti mohanIya che. A prakRti AvaratI nathI, paNa AtmAne mUrzita karI, mohita karI vikaLa kare che. jJAna, darzana chatAM, aMtarAya nahIM chatAM paNa AtmAne vakhate vikaLa kare che, UMdhA pATA baMdhAve che, mujhave che mATe ene mohanIya kahI. Ama A cAre sarvaghAtinI prakRti kahI. bIjI cAra prakRti joke AtmAnA pradeza sAthe joDAyelI che tathA tenuM kAma karyA kare che, ane udaya anusAra vedAya che, tathApi te AtmAnA guNane AvaraNa karavArUpe ke aMtarAya karavArUpe ke tene vikaLa karavArUpe ghAtaka nathI mATe tene aghAtinI kahI che. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 strI, parigrahAdine viSe jeTalo mUrvAbhAva rahe che teTaluM jJAnanuM tAratamya nyUna che, ema zrI tIrthakare nirUpaNa karyuM che. saMpUrNajJAnamAM te mUcha hotI nathI. zrI jJAnIpuruSa saMsAramAM kevA prakAre varte che ? AMkhamAM jema raja khaTaka khaTaka thAya che tema jJAnIne viSe kAMI kAraNa upAdhi prasaMgathI kAMI thayuM hoya to te magajamAM pAMca zera daza zera jeTalo bojo thaI paDe che. ane te kSaya thAya tyAre ja zAMti thAya che. strI Adika prasaMgamAM AtmAnuM atizaya atizaya najIkapaNuM pragaTa pragaTapaNe bhAse che. sAmAnyapaNe strI, caMdana, ArogyatA, AdithI zAtA, ane jvarAdithI azAtA varte che, te jJAnI ane ajJAnI bannene samAna che. jJAnIne te te prasaMgamAM harSaviSAdano hetu thato nathI. 4113 cAra goLAnA draSTAMte cAra prakAre jIvanA bheda thaI zake che. 1. mINano goLo. 2. lAkhano goLo. 3. lAkaDAno goLo. 4. mATIno goLo. 1. prathama prakAre mINanA goLA jevA jIva kahyA. mINano goLo tApa lAgavAthI jema gaLI jAya, pAcho ThaMDI lAgavAthI tevo ne tevo thaI rahe tema saMsArI jIvane sapuruSano bodha sAMbhaLI saMsArathI vairAgya thayo, asAra saMsAranI nivRtti ciMtavavA lAgyo, kuTuMba pAse AvI kahe che ke A asAra saMsArathI huM nivartavA icchuM chuM. e vAta sAMbhaLI kuTuMbI kopayukta thayA. havethI tAre e tarapha javuM nahIM. havethI jaIza to tArA upara sakhtAI karIzuM, e vagere kahI saMtanA avarNavAda bolI tyAM javAnuM rokAve. e prakAre kuTuMbanA bhayathI, lAjathI jIva saMpuruSa pAse jatAM aTake, pAchA saMsAra kAryamAM pravarte te prathama prakAranA jIva kahyA. 2. bIjA prakAre lAkhanA goLA jevA jIva kahyA. 13 khaMbhAtanA zrI aMbAlAlabhAInI lakhelI noTamAMthI. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAkhano goLo tApathI ogaLI jAya nahIM paNa agnithI ogaLI jAya. te jIva saMtano bodha sAMbhaLI saMsArathI udAsIna thaI ema ciMtave ke A duHkharUpa saMsArathI nivartavuM. ema ciMtavI kuTuMba pAse jaI kahe ke huM saMsArathI nivartavA icchuM chuM. mAre A jUThuM bolI vepAra karavo phAvaze nahIM ityAdi kahyA pachI kuTuMbIo tene sakhtAI tathA snehanAM vacano kahe tathA strInAM vacana tene ekAMtanA vakhatamAM bhogamAM tadAkAra karI nAMkhe. strInuM anirUpa zarIra joIne bIjA prakAranA jIva tadAkAra thaI jAya. saMtanA caraNathI dUra thaI jAya. 3. trIjA prakAranA jIva kASThanA goLA jevA kahyA. te jIva saMtano bodha sAMbhaLI saMsArathI udAsa thaI gayo. A saMsAra asAra che, ema vicArato kuTuMbAdika samIpa AvI kahe ke A saMsAra asArathI huM kheda pAmyo chuM. mAre A kAryo karavAM ThIka lAgatAM nathI. A vacano sAMbhaLI kuTuMbI tene naramAzathI kahe, bhAI, ApaNe to nivRtti jevuM che. tyAra pachI strI AvIne kahe ke prANapati, huM to tamArA vinA paLa paNa rahI zakuM nahIM. tamo mArA jIvananA AdhAra cho. ema aneka prakAre bhogamAM Asakta karavAnA aneka padArthanI vRddhi kare. temAM tadAkAra thaI jaI saMtanAM vacana vIsarI jAya. eTale jema kASThano goLo agnimAM nAkhyA pachI bhasma thaI jAya tema strIrUpI agnimAM paDelA jIva temAM bhasma thaI jAya che. tethI saMtanA bodhano vicAra bhUlI jAya che. strI AdikanA bhayathI satsamAgama karI zakato nathI. tethI te jIva dAvAnalarUpa strI Adi agnimAM phasAI jaI, vizeSa vizeSa viTaMbaNA bhogave che. te trIjA prakAranA jIva kahyA. 4. cothA prakAranA jIva mATInA goLA jevA kahyA che. te puruSa sapuruSano bodha sAMbhaLI iMdriyanA viSayanI upekSA kare che. saMsArathI mahA bhaya pAmI tethI nivarse che. tevA prakAranA jIva kuTuMbAdinA pariSahathI calAyamAna thatA nathI. strI AvI kahe ke pyArA prANanAtha, A bhogamAM jevo svAda che tevo teno tyAgamAM svAda nathI. ityAdika vacano sAMbhaLatAM mahA udAsa thAya che, vicAre ke A anaphaLa bhogathI A jIva bahu vakhata bhUlyo che. jema tenAM vacana sAMbhaLe che tema tema ? vairAgya utpanna thAya che. ane tethI sarva prakAre saMsArathI nivarte che. mATIno goLo agnimAM paDavAthI vizeSa vizeSa kaThaNa thAya che, tema tevA puruSo saMtano bodha sAMbhaLI saMsAramAM paDatA nathI. te cothA prakAranA jIva kahyA. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- _ Page #31 -------------------------------------------------------------------------- _