Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ 837 AtmajJAna samadarzitA, vicare udayaprayoga saM. 1954 AtmajJAna samadarzitA, vicare udayaprayoga; apUrvavANI paramazruta, sagurU lakSaNa yogya. - AtmasiddhizAstra pada 10 muM (1) sadagurU yogya A lakSaNo mukhyapaNe kayA guNasthAnake saMbhave ? ane (2) samadarzitA eTale zuM ? uttara :- (1) sadagarU yogya e lakSaNo darzAvyAM te mukhyapaNe vizeSapaNe upadezaka arthAta mArgaprakAzaka sadagurUnAM lakSaNa kahyAM che. upadezaka guNasthAna chachuM ane teramuM che; vacalAM sAtamAthI bAramA sudhInAM guNasthAna alpakALavartI che eTale upadezakapravRtti temAM na saMbhave. mArgaupadezaka pravRtti chaThThathI zarU thAya. chaThTha guNasthAnake saMpUrNa vItarAgadazA ane kevaLajJAna nathI. te to terame che, ane yathAvata mArgaupadezakapaNuM terame guNasthAne vartatA saMpUrNa vItarAga ane kaivalyasaMpanna parama sadagurU zrI jina tIrthaMkarAdine viSe ghaTe. tathApi chaTTa guNasthAnake vartatA muni, je saMpUrNa vItarAgatA ane kaivalyadazAnA upAsaka che, te dazAarthe jenAM pravartana puruSArtha che, te dazAne saMpUrNapaNe je pAmyA nathI tathApi te saMpUrNa dazA pAmavAnA mArgasAdhana pote parama sagurU zrI tIrthaMkarAdi AptapuruSanAM AzrayavacanathI jaNe jANyAM che, pratItyAM che, anubhavyAM che ane e mArgasAdhananI upAsanAe jenI te dazA uttarottara vizeSa vizeSa pragaTa thatI jAya che, tathA zrI jina tIrthaMkarAdi parama sadgaranuM, tenA svarUpanuM oLakhANa jenA nimitte thAya che, te sagurUne viSe paNa mArganuM upadezakapaNuM avirodharUpa che. tethI nIcenA pAMcamA cothA guNasthAnake mArganuM upadezakapaNuM ghaNuM karI na ghaTe, kemake tyAM bAhya (gRhastha) vyavahArano pratibaMdha che, ane bAhya aviratirUpa gRhastha vyavahAra chatAM viratirUpa mArganuM prakAzavuM e mArgane virodharUpa che. cothAthI nIcenA guNasthAnake to mArganuM upadezakapaNuM ghaTe ja nahIM, kemake tyAM mArganI, AtmAnI, tatvanI, jJAnInI oLakhANa pratIti nathI, tema ja samyaga virati nathI; ane e oLakhANa pratIti ane samyaga virati nahIM chatAM tenI prarUpaNA karavI, upadezaka thavuM e pragaTa mithyAtva, kugurupaNuM ane mArganuM virodhapaNuM che. cothe pAMcame guNasthAne e oLakhANa pratIti che ane AtmajJAnAdi guNo aMze varte che ane pAMcamAmAM dezaviratipaNAne lai cothAthI vizeSatA che, tathApi sarvaviratinA jeTalI tyAM vizuddhi nathI. AtmajJAna, samadarzitA Adi je lakSaNo darzAvyAM te saMyatidharme sthita vItarAgadazAsAdhaka upadezaka
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNasthAne vartatA sagurUnA lakSe mukhyatAe darzAvyAM che, ane temanA viSe te guNo ghaNA aMze varte che. tathApi te lakSaNo sarvAze saMpUrNapaNe to teramA guNasthAnake vartatA saMpUrNa vItarAga ane kaivalyasaMpanna jIvanmukta sayogIkevalI parama sadagurU zrI jina arihaMta tIrthakarane viSe varte che. temanA viSe AtmajJAna arthAta svarUpasthiti saMpUrNapaNe varte che, te temanI jJAnadazA arthAta jJAnAtizaya sUcavyo. teone viSe samadarzitA arthAta icchArahitapaNuM saMpUrNapaNe varte che, te temanI vItarAga cAritradazA arthAta apAyApagamAtizaya sUcavyo. saMpUrNapaNe icchA rahita hovAthI vicaravA AdinI teonI daihikAdi yogakriyA pUrvaprArabdhodaya vedI levA pUratI ja che, mATe vicare udayaprayogakahyuM. saMpUrNa nija anubhavarUpa temanI vANI ajJAnInI vANIthI vilakSaNa ane ekAMta AtmArthabodhaka hoi temane viSe vANInuM apUrvapaNuM kahyuM te temano 'vacanAtizaya sUcavyo. vANIdharme vartatuM zruta paNa teone viSe koi paNa naya na dubhAya evuM sApekSapaNe varte che, te temano paramakRta guNa sUcavyo ane paramazruta jene viSe varte te pUjavA yogya hoi temano tethI pUjAtizaya sUcavyo. A zrI jina arihaMta tIrthakara parama sagarane paNa oLakhAvanArA vidyamAna sarvavirati sadagarU che eTale e sadagurUnA lakSe e lakSaNo mukhyatAe darzAvyAM che. (2) samadarzitA eTale padArthane viSe iSTaaniSTabuddhirahitapaNuM, icchArahitapaNuM, mamatvarahitapaNuM. samadarzitA cAritradazA sUcave che. rAgadveSarahita thavuM te cAritradazA che. ianiSTabuddhi, mamatva, bhAvAbhAvanuM UpajavuM e rAgadveSa che. A mane priya che, A game che, A mane apriya che, gamatuM nathI evo bhAva samadarzIne viSe na hoya. samadarzI bAhya padArthane, tenA paryAyane, te padArtha tathA paryAya jevA bhAve varte tevA bhAve dekhe, jANe, jaNAve, paNa te padArtha ke tenA paryAyane viSe mamatva ke iSTaaniSTapaNuM na kare. AtmAno svAbhAvika gaNa dekhavA jANavAno hovAthI te Neya padArthane sevAkAre dekhe, jANe; paNa je AtmAne samadarzIpaNuM pragaTa thayuM che, te AtmA te padArthane dekhatAM, jANatAM chatAM temAM mamatvabuddhi, tAdAbhyapaNuM, iSTaaniSTabuddhi na kare. viSamadraSTi AtmAne padArthane viSe tAdAmyavRtti thAya; samadraSTi AtmAne na thAya. koi padArtha kALo hoya to samadarzI tene kALo dekhe, jANe, jaNAve. koi zveta hoya to tene tevo dekhe, jANe, jaNAve. koi surabhi (sugaMdhI) hoya to tene tevo dekhe, jANe, jaNAve. koi durabhi (durgadhI) hoya to tene tevo dekhe, jANe, jaNAve. koi UMco hoya, koi nIco hoya to tene tevo tevo dekhe, jANe, jaNAve. sarpane sarpanI prakRtirUpe dekhe, jANe. jaNAve. vAghane vAghanI prakRtirUpa dekhe, jANe, jaNAve. ityAdi prakAre vastumAtrane je rUpe, je bhAve te hoya te rUpe, te bhAve samadarzI dekhe, jANe, jaNAve. heya(chAMDavA yogya)ne heyarUpe dekhe, jANe, jaNAve. upAdeya(AdaravAyogya)ne upAdeyarUpe dekhe, jANe, jaNAve. paNa samadarzI AtmA te badhAmAM mArApaNuM, iSTaaniSTabuddhi, rAgadveSa na kare. sugaMdha dekhI priyapaNuM na kare; durgadha dekhI apriyatA, durgAchA na ANe. (vyavahArathI) sAruM gaNAtuM dekhI A mane hoya to ThIka evI icchAbuddhi (rAga, rati) na kare. (vyavahArathI) mAThuM gaNAtuM dekhI A mane na hoya to ThIka evI anicchAbuddhi (dveSa, arati) na kare. prApta
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ sthiti-saMjogamAM sAruM-mAThuM, anukULa-pratikULa, iSTAniSTapaNuM, AkuLavyAkuLapaNuM, na karatAM temAM samavRttie arthAt potAnA svabhAve, rAgadveSarahitapaNe rahevuM e samadarzitA. zAtA-azAtA, jIvana-mRtyu, sugaMdha-durgadha, susvara-dusvara, rUpa-kurUpa, zIta-uSNa AdimAM harSa-zoka, rati-arati, iSTa-aniSTapaNe, ArtadhyAna na varte te samadarzitA. hiMsA, asatya, adattAdAna, maithuna ane parigrahano parihAra samadarzIne viSe avazya hoya. ahiMsAdi vrata na hoya to samadarzIpaNuM na saMbhave. samadarzitA ane ahiMsAdi vratone kAryakAraNa, avinAbhAvI ane anyonyAzraya saMbaMdha che. eka na hoya to bIju na hoya, ane bIju na hoya to paheluM na hoya. samadarzitA hoya to ahiMsAdi vrata hoya. samadarzitA na hoya to ahiMsAdi vrata na hoya. ahiMsAdi vrata na hoya to samadarzitA na hoya. ahiMsAdi vrata hoya to samadarzitA hoya. jeTale aMze samadarzitA teTale aMze ahiMsAdi vrata ane jeTale aMze ahiMsAdi vrata teTale aMze samadarzitA. sadagurUyogya lakSaNarUpa samadarzitA, mukhyatAe sarvavirati guNasthAnake hoya; pachInAM guNasthAnake te uttarottara vRddhi pAmatI jAya, vizeSa pragaTa thatI jAya, kSINamohasthAne tenI parAkASThA ane pachI saMpUrNa vItarAgatA. samadarzIpaNuM eTale laukika bhAvano samAna bhAva, abhedabhAva, ekasarakhI buddhi, nirvizeSapaNuM nahIM; arthAta kAca ane hIro e be samAna gaNavA, athavA sadbhuta ane asatyutamAM samapaNuM gaNavuM, athavA sadharma ane asadharmamAM abheda mAnavo, athavA sagurU ane asagurUne viSe ekasarakhI buddhi rAkhavI, athavA sadadeva ane asadadevane viSe nirvizeSapaNe dAkhavavuM arthAta bannene eka sarakhA gaNavA, ityAdi samAna vRtti e samadarzitA nahIM, e to AtmAnI mUDhatA, vivekazUnyatA, vivekanikaLatA. samadarzI satna sata jANe, bodhe; ane asat jANe, niSedhe; sadbhutane sadbhuta jANe, bodhe; kuzrutane kuzruta jANe, niSedhe; saddharmane sadharma jANe, bodhe; asaddharmane asaddharma jANe, niSedhe; sagurUne sadgara jANe, bodhe; asadagarane asadagarU jANe. niSedhe. sadadevane madadeva jANe. bodhe. amadadevane amadadeva jANe, niSedha. ityAdi je jema hoya tene tema dekhe, jANe, prarUpe, temAM rAgadveSa, iSTaaniSTabuddhi na kare, e prakAre samadarzIpaNuM samajavuM. OM