Book Title: Vachanamrut 0703
Author(s): Shrimad Rajchandra
Publisher: Jaysinhbhai Devalali
Catalog link: https://jainqq.org/explore/330825/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 703 keTalAka praznonuM samAdhAna jANavA rALaja, bhAdaravA suda 8, 1952 keTalAka praznonuM samAdhAna jANavAnI jijJAsA rahe e svAbhAvika che. 'ghaNuM karIne badhA mArgomAM manuSyapaNAne mokSanuM eka sAdhana jANI bahu vakhANyuM che, ane jIvane jema te prApta thAya eTale tenI vRddhi thAya tema keTalAka mArgomAM upadeza karyo dekhAya che. cinokta mArgane viSe tevo upadeza karyo dekhAto nathI. vedokta mArgamAM aputrane gati nathI, e Adi kAraNathI tathA cAra Azramane kramAdithI karIne vicAratAM manuSyanI vRddhi thAya tevo upadeza karyo draSTigocara thAya che. cinokta mArgamAM tethI UlaTuM jovAmAM Ave che, arthAta tema nahIM karatAM game tyAre jIva vairAgya pAme to saMsAra tyAga karI devo evo upadeza jovAmAM Ave che, tethI ghaNA gRhasthAzramane pAmyA vinA tyAgI thAya, ane manuSyanI vRddhi aTake, kemake temanA atyAgathI je kaMI temane saMtAnotpattino saMbhava raheta te na thAya ane tethI vaMzano nAza thavA jevuM thAya, jethI durlabha evuM manuSyapaNuM je mokSasAdhanarUpa gayuM che, tenI vRddhi aTake che, mATe tevo abhiprAya jinano kema hoya ?' te jANavA Adi vicAranuM prazna lakhyuM che, tenuM samAdhAna vicAravA arthe atre lakhyuM che. laukika draSTi ane alaukika (lokottara) draSTimAM moTo bheda che, athavA ekabIjI draSTi paraspara viruddha svabhAvavALI che. laukika draSTimAM vyavahAra (sAMsArika kAraNo)nuM mukhyapaNuM che, ane alaukika draSTimAM paramArthanuM mukhyapaNuM che. mATe alaukika draSTine laukika draSTinA phaLanI sAthe prAye (ghaNuM karIne) meLavavI yogya nahIM. jaina ane bIjA badhA mArgamAM ghaNuM karIne manuSyadehanuM vizeSa mAhAmya kahyuM che. eTale mokSasAdhananA kAraNarUpa hovAthI tene ciMtAmaNi jevo kahyo che, te satya che. paNa jo tethI mokSasAdhana karyuM to ja tenuM e mAhAbhya che, nahIM to pazunA deha jeTalIye vAstavika draSTithI tenI kiMmata dekhAtI nathI. manuSyAdi vaMzanI vRddhi karavI e vicAra mukhyapaNe laukika draSTino che, paNa te deha pAmIne avazya mokSasAdhana karavuM, athavA te sAdhanano nizcaya karavo, e vicAra mukhyapaNe alaukika draSTino che. alaukika draSTimAM manuSyAdi vaMzanI vRddhi karavI ema kahyuM nathI, tethI manuSyAdino nAza karavo ema temAM Azaya rahe che, ema samajavuM na joIe. laukika draSTimAM to yuddhAdi ghaNA prasaMgamAM hajAro manuSyo nAza pAmavAno vakhata Ave che, ane temAM ghaNA vaMzarahita thAya che, paNa paramArtha eTale alaukika draSTinAM tevAM kArya nathI, ke jethI tema thavAno ghaNuM karIne vakhata Ave, arthAt e sthaLe alaukika draSTithI nivairatA, avirodha, manuSyAdi prANInI rakSA ane temanA vaMzanuM rahevuM e saheja bane che; ane manuSyAdi vaMzanI vRddhi karavAno jeno hetu che, evI laukika draSTi UlaTI te sthaLe vaira, virodha, manuSyAdi prANIno nAza ane vaMzarahitapaNuM karanArI thAya Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ alaukika draSTi pAmIne athavA alaukika draSTinI asarathI koI paNa manuSya nAnI vayamAM tyAgI thAya to tethI je gRhasthAzramapaNuM pAmyA na hoya tenA vaMzano athavA gRhasthAzramapaNuM pAmyA hoya ane putrotpatti na thaI hoya tenA vaMzano nAza thavAno vakhata Ave, ane teTalAM manuSyo ochAM janmavAnuM thAya, jethI mokSasAdhananA hetubhUta evA manuSyadehanI prApti aTakAvavA jevuM bane, ema laukika draSTithI yogya lAge. paNa paramArtha draSTithI te ghaNuM karIne kalpanAmAtra lAge che. koI paNa pUrve paramArthamArgane ArAdhIne atre manuSyapaNuM pAmyA hoya, tene nAnI vayathI ja tyAgavairAgya tIvrapaNe udayamAM Ave che, tevA manuSyane saMtAnanI utpatti thayA pachI tyAga karavAno upadeza karavo, athavA AzramanA anukramamAM mUkavA te yathArtha dekhAtuM nathI, kemake manuSyadeha to bAhya draSTithI athavA apekSApaNe mokSasAdhanarUpa che, ane yathArtha tyAgavairAgya to mULapaNe mokSasAdhanarUpa che, ane tenAM kAraNo prApta karavAthI manuSyadehanuM mokSasAdhanapaNuM TharatuM hatuM, te kAraNo prApta thaye te dehathI bhogAdimAM paDavAnuM kahevuM, e manuSyadehane mokSasAdhanarUpa karavA barAbara kahevAya ke saMsArasAdhanarUpa karavA barAbara kahevAya, te vicAravA yogya che. vedokta mArgamAM cAra Azrama bAMdhyA che te ekAMte nathI. vAmadeva, zukadeva, jaDabharatajI e Adi AzramanA krama vagara tyAgapaNe vicaryA che. jethI tema thavuM azakya hoya, teo pariNAme yathArtha tyAga karavAno lakSa rAkhI AzramapUrvaka pravarte to te sAmAnya rIte ThIka che, ema kahI zakAya. AyuSyanuM evuM kSaNabhaMgurapaNuM che ke, tevo krama paNa viralAne ja prApta thavAno vakhata Ave. kadApi tevuM AyuSya prApta thayuM hoya topaNa tevI vRttie eTale pariNAme yathArtha tyAga thAya evo lakSa rAkhIne pravartavAnuM to koIkathI ja bane tevuM che. jinokta mArgano paNa evo ekAMta siddhAMta nathI ke game te vayamAM game teve mANase tyAga karavo. tathArUpa satsaMga, sagurUno yoga thaye, te Azraye koI pUrvanA saMskAravALo eTale vizeSa vairAgyavAna puruSa gRhasthAzrama pAmyA pahelAM tyAga kare to teNe yogya karyuM che, ema jinasiddhAMta prAye kahe che, kemake apUrva evAM sAdhano prApta thaye bhogAdi bhogavavAnA vicAramAM paDavuM, ane tenI prApti arthe prayatna karI potAnuM prApta AtmasAdhana gumAvavA jevuM karavuM, ane potAthI saMtati thaze te manuSyadeha pAmaze te mokSa sAdhanarUpa thaze, evI manorathamAtra kalpanAmAM paDavuM te manuSyapaNAnuM uttamapaNuM TALIne pazuvata karavA jevuM thAya. iMdriyAdi zAMta thayAM nathI, jJAnI puruSanI draSTimAM hajI je tyAga karavAne yogya nathI, evA koI maMda ke mohavairAgyavAna jIvane tyAga levo prazasta ja che, ema kaMI jinasiddhAMta ekAMte nathI. prathamathI ja jene uttama saMskAravALo vairAgya na hoya te puruSa kadApi tyAgano pariNAme lakSa rAkhI AzramapUrvaka pravarte to teNe ekAMte bhUla ja karI che, ane tyAga ja karyo hota to uttama hatuM. ema paNa jinasiddhAMta nathI. mAtra mokSasAdhanano prasaMga prApta thaye te prasaMga jato karavo na joIe, ema jinano upadeza che. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttama saMskAravALA puruSo gRhasthAzrama karyA sivAya tyAga kare tethI manuSyanI vRddhi aTake tethI mokSasAdhananAM kAraNa aTake e vicAravuM alpa draSTithI yogya dekhAya, paNa tathArUpa tyAga vairAgyano yoga prApta thaye, manuSyadehanuM saphaLapaNuM thavA arthe, te yogano apramattapaNe vilaMba vagara lAbha prApta karavo, te vicAra to pUrvApara aviruddha ane paramArthadraSTithI siddha kahevAya. AyuSya saMpUrNa che tathA ApaNe saMtati thAya to teo mokSasAdhana karaze evo nizcaya karI, saMtati thaze ja evuM mAnya rAkhI, pAcho Avo ne Avo tyAga prakAzita thaze, evuM bhaviSya kalpIne AzramapUrvaka pravartavAnuM kayo vicAravAna ekAMte yogya gaNe ? potAnA vairAgyamAM maMdapaNuM na hoya, ane jJAnI puruSa jene tyAga karavA yogya gaNatA hoya, teNe bIjAM manorathamAtra kAraNono athavA anizcita kAraNono vicAra choDI daI nizcita ane prApta uttama kAraNano Azraya karavo e ja uttama che, ane e ja manuSyapaNAnuM sArthaka che; bAkI vRddhi AdinI to kalpanA che; kharekharo mokSamArga nAza karI mAtra manuSyanI vRddhi karavAnI kalpanA karyA jevuM karIe to bane. e Adi ghaNAM kAraNothI paramArthadraSTithI je bodhyuM che te ja yogya jovAmAM Ave che. upayoga AvA praznottaramAM vizeSa karI preravo kaThaNa paDe che, topaNa saMkSepamAM je kaMI lakhavAnuM banyuM te udIraNAvata karIne lakhyuM che. jyAM sudhI bane tyAM sudhI jJAnIpuruSanAM vacanane laukika AzayamAM na utAravAM, athavA alaukika draSTie vicAravA yogya che, ane jyAM sudhI bane tyAM sudhI laukika praznottaramAM paNa vizeSa upakAra vinA paDavuM na ghaTe; tevA prasaMgothI keTalIka vAra paramArthadraSTi kSobha pamADavA jevuM pariNAma Ave che. vaDanA TeTA ke pIpaLanAM pIpAMnuM rakSaNa paNa kaMI tenA vaMzavRddhine arthe karavAnA hetuthI abhakSya kahyAM che, ema samajavuM yogya nathI. temAM komaLapaNuM hoya che tyAre anaMtakAyano saMbhava che, tathA tene badale bIjI ghaNI cIjothI niSpApapaNe rahI zakAya che, chatAM te ja aMgIkAra karavAnI icchA rAkhavI te vRttinuM ghaNuM tucchapaNuM thAya che, tethI te abhakSya kahyAM che, te yathArtha lAgavA yogya che. pANInA TIpAmAM asaMkhyAta jIva che e vAta kharI che, paNa upara darzAvyAM je vaDanA TeTA vagerenAM kAraNo tevAM kAraNo temAM rahyAM nathI, tethI te abhakSya kahyuM nathI, jo ke tenuM pANI vAparavAnI paNa AjJA che, ema kahyuM nathI, ane tethI paNa amuka pApa thAya evo upadeza che. AgaLanA kAgaLamAM bIjanA sacita-acita saMbaMdhI samAdhAna lakhyuM che te koI eka vizeSa hetuthI saMkSepyuM che. paraMparA rUDhi pramANe lakhyuM che, tathApi temAM kaMIka vizeSa bheda samajAya che, te lakhyo nathI, lakhavA yogya nahIM lAgavAthI lakhyo nathI. kemake te bheda vicAramAtra che, ane temAM kAMI tevo upakAra samAyo dekhAto nathI. 1 patrAM 701-4. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAnA prakAranA praznottarano lakSa ekamAtra AtmArtha pratye thAya to AtmAne ghaNo upakAra thavAno saMbhava rahe.