Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ 699 paMcAstikAyanuM svarUpa saMkSepamAM kahyuM che muMbaI, zrAvaNa, 1952 paMcAstikAyanuM svarUpa saMkSepamAM kahyuM che : jIva, pudagala, dharma, adharma ane AkAza e pAMca astikAya kahevAya che. astikAya eTale pradezasamUhAtmaka vastu. eka paramANu pramANe amUrta vastunA bhAgane 'pradeza' evI saMjJA che. aneka pradezAtmaka je vastu hoya te astikAya' kahevAya. eka jIva asaMkhyAtapradezapramANa che. pugala paramANu joke ekapradezAtmaka che, paNa be paramANuthI mAMDIne asaMkhyAta, anaMta paramANuo ekatra thaI zake che. ema arasaparasa maLavAnI zakti temAM rahelI hovAthI aneka pradezAtmakapaNe te pAmI zake che, jethI te paNa astikAya kahevA yogya che. "dharmadravya' asaMkhyAtapradezapramANa, 'adharmadravya' asaMkhyAtapradezapramANa, 'AkAzadravya' anaMtapradezapramANa hovAthI te paNa 'astikAya' che. ema pAMca astikAya che. je pAMca astikAyanA ekamekAtmakapaNAthI A 'loka'nI utpatti che, arthAta "loka' e pAMca astikAyamaya che. pratyeke pratyeka jIva asaMkhyAtapradezapramANa che. te jIvo anaMta che. eka paramANu evA anaMta paramANuo che. be paramANuo ekatra maLelA evA dviaNukaDhaMdha anaMtA che. ema traNa paramANuo ekatra maLelA evA triaNukarUMdha anaMtA che. cAra paramANuo ekatra maLelA evA catuHaNukaDhaMdha anaMtA che. pAMca paramANuo ekatra maLelA evA paMcANukarUMdha anaMtA che. ema cha paramANu, sAta paramANu, ATha paramANu, nava paramANu, daza paramANu ekatra maLelA evA anaMtA skaMdha che. tema ja agiyAra paramANu, yAvat so paramANu, saMkhyAta paramANu, asaMkhyAta paramANu tathA anaMta paramANu maLelA evA anaMtA skaMdha che. dharmadravya' eka che. te asaMkhyAtapradezapramANa lokavyApaka che. 'adharmadravya' eka che. te paNa asaMkhyAtapradezapramANa lokavyApaka che. 'AkAzadravya' eka che. te anaMtapradezapramANa che, lokAlokavyApaka che. lokapramANa AkAza asaMkhyAtapradezAtmaka che. 'kALadravya' e pAMca astikAyano vartanArUpa paryAya che, eTale upacArika dravya che, vastutAe to paryAya ja che, ane paLa, vipaLathI mAMDI varSAdi paryata je kALa sUryanI gati parathI samajAya che, te 'vyAvahArika kALa' che, ema zvetAMbarAcAryo kahe che. digaMbarAcAryo paNa ema kahe che, paNa vizeSamAM eTaluM kahe che, ke lokAkAzanA ekeka pradeze ekeka kAlANa rahelo che, je avarNa, gaMdha, arasa, asparza che; agurulaghu svabhAvavAna che. te kAlANuo vartanAparyAya ane vyAvahArika kALane nimittopakArI che. te kAlANuo 'dravya' kahevA yogya che, paNa 'astikAya' kahevA yogya nathI, kemake ekabIjA te aNuo maLIne kriyAnI pravRtti karatA nathI, jethI bahupradezAtmaka nahIM hovAthI 'kALadravya' astikAya kahevA yogya nathI; ane vivecanamAM paNa paMcAstikAyamAM tenuM gauNarUpe svarUpa kahIe chIe.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'AkAza' anaMtapradezapramANa che. temAM asaMkhyAtapradezapramANamAM dharma, adharma, dravya vyApaka che. dharma, adharma dravyano evo svabhAva che ke, jIva ane pudagala tenI sahAyatAnA nimittathI gati ane sthiti karI zake che; jethI dharma, adharma dravyanA vyApakapaNA paryata ja jIva ane pugalanI gati, sthiti che; ane tethI lokamaryAdA utpanna thAya che. jIva, pugala, ane dharma, adharma dravyapramANa AkAza e pAMca jyAM vyApaka che te 'loka' kahevAya che.