Book Title: Umaswati
Author(s): Nandlal B Devluk
Publisher: Z_Shramana_Bhagwanto_Part_1_004596.pdf and Shramana_Bhagwanto_Part_2_004597.pdf
Catalog link: https://jainqq.org/explore/249067/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zamaNubhagavaMto 173 karI hatI. naMdIsatra sthavirAvalImAM devadvigaNi zrI nAgArjunanI stuti karatAM kahe che? mRdutAdi guNothI sampanna, paraMparAe vAcakapadane pAmelA, oghazrata sAmAcArImAM kuzaLa AcArya nAgArjunane vaMdana karuM chuM." - AcArya kaMdila ane AcArya nAgArjunanA sAnidhyamAM A rIte upakAraka, upayogI ane mahatvapUrNa evI jethI AgamavAcanA thaI temAM agiyAra aMgazAstro ane pUrvonuM je rIte saMkalana thayuM che temAM A baMne anuyogadhara AcAryonI zAsanadAjha, katabhakti ane dIrdhadaSTinA darzana thAya che. AcArya skedila, zrI himavaMta kSamAzramaNa ane AcArya nAgArjuna-e traNe samakAlIna hatA. A cothI AgamavAcanA vIranirvANa saM. 820 thI 800 daramiyAna thaI che. e jotAM vIranirvANanI navamI zatAbdImAM A traNe vAcanAcAryo thayA tema spaSTa anumAna thAya che. jainatonA saMgrAhaka, pAMcaso graMthanA racayitA, tattvAdhigamagraMthapraNetA daza pUrvadhara AcAryazrI umAsvAtijI mahArAja prabhAvaka AcAryonI paraMparAmAM zrI umAsvAti vAcakanuM ativiziSTa sthAna che. teo saMskRta bhASAnA prakAMDa paMDita hatA. temane AgamagraMthanuM UMDuM jJAna hatuM. jene sAhityamAM suprasiddha tatvArthasUtra" temanI bahuzrutatAnuM ghAtaka che. umAsvAtinI guruparaMparA vetAMbara ane digaMbara baMnenA graMthamAM bhinna bhinna prApta thAya che. vetAMbara vidvAnoe zrI umAsvAtinI guruparaMparAne tAMbarasaMta gurnAvalI sAthe saMbaddha mAnI che. zrI umAsvAti vAcaka dvArA racita tatvArthasUtra' bhASyanI prazasti mujaba umAsvAtinA dIkSAguru AcArya zeSanadi hatA. zrI ghoSanaMdi 11 aMgazAstranA dhAraka hatA ane vAcanAcArya zivazrInA ziSya hatA. zrI umAsvAtinA vidyAguru "mUla" nAmanA vAcanAcArya hatA. vAcanAcArya zrI "mUla" mahAvAcanAcArya zrI muMDapAdanA paTTadhara hatA. ucca nAgara zAkhAmAM zrI umAsvAtine vAcakapada maLyuM hatuM. zrI tattvArthAdhigama bhASyane zvetAMbara vidvAnoe ekI avAje umAsvAtinI racanA mAnI che. A bhAganI prazastimAM umAsvAtinI guruparaMparA sAthe ucca nAgara zAkhAne ullekha che. kalpasthavirAvalI mujaba Arya suhastinA ziSya surita, supratibaddha, temanA ziSya Indradina, temanA ziSya Aryadina ane AryadinanA ziSya zAMtizreNika hatA. zAMtizreNikathI ucca nAgara zAkhAne udbhava thaye. bhASyaprazastimAMnA ucca nAgara zAkhAnA ullekhathI AcArya umAsvAtinI guruparaMparA AcArya suhastisUrinI paraMparA siddha thAya che. prabhAvaka AcAryonI paraMparAmAM zrI umAsvAti eka evA viziSTa kakSAnA AcArya che ke jemane digaMbara ane vetAMbara baMne samAnabhAve sanmAna Ape che ane pitApitAnI paraMparAnA mAnavAmAM gaurava anubhave che. digaMbara, 2010_04 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 paraMparAmAM umAsvAti ane umAsvAmI ane nAma pracalita che. zvetAMbara para parAmAM phakta ja prasiddha che. digabara prathAmAM gRdhrapiccha umAsvAtine tattvArthInA kartA umAsvAti nAma batAvyA che. zAsanaprabhAvaka nyagreodhikA gAmamAM kaubhISaNa gAtriya brAhmaNa parivAramAM zrI umAsvAtino janma thayA hateA. temanAM mAtAnu nAma umA ane pitAnuM nAma svAti hatuM ane baMne nAmane joDatu 'umAsvAti 'temanu peAtAnuM nAma hatu. teoe janmasa skAranA baLe veda-vedAMga-purANanA UMDA abhyAsa karyo hatA. veda sAhityanA te samatha vidvAna hatA. eka vAra Akasmika temane jinapratimAjInA darzana thatAM apAra bhAvAllAsa jAgyA ane jijJAsApUrvaka jainadhama ne paricaya prApta karI, zraddhAvata banI, jainadharmanA tyAgamAge javA tatpara thaI dIkSA aMgIkAra karI hatI. zrI umAsvAti evA yugamAM janmyA ke jyAre saMskRta bhASAnuM mUlya vadhI rahyuM hatuM. jainazAsanamAM paNa jaina saMskRta graMthAnuM nirmANa thai rahyuM hatuM. jainazAsanamAM paNa diggaja jaina saMskRta vidvAnonI apekSA hatI. A AvazyakatAnI pUrtimAM umAsvAti jevA ucca koTinA vidvAnanI prApti jaina saMdhane thaI. zrI umAsvAtinA jIvanamAM ghaNI vizeSatAo hatI. brAhmaNava'zamAM utpanna thavAne kAraNe zarUAtathI ja temanAmAM saMskRta bhASAnu vizada jJAna hatuM. jaina Agamano pratinidhi graMtha tattvArtha sUtra temanA AgamasaMbaMdhI jJAnanA talasparzIpaNAne pragaTa kare che ane temanA bhAratIya danAnA gabhIra adhyayananI jhAMkhI karAve che. zrI umAsvAtinA vAcakapadane jotAM zvetAMbara para parA temane pUrvadhara mAne che ane digaMbara paraMparA temane zrutakevalItulya sanmAna Ape che. vAcaka umAsvAti samartha saMgrahakAra hatA. jaina tattvAnA sagrAhaka AcArcamAM zrI umAsvAtinuM nAma AgaLa paDatuM che. temanA ' tattvArthasUtra 'mAM jainadarzana saba'dhI sa` viSayAnA anupama saMgraha prApta thAya che. AgamavANInA A apUrva sArasa'grAhaka graMtha che. AcAya umAsvAti saMgrAhaka buddhithI prabhAvita thaI kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcAye kahyuM che ke-- 'jIvomAsvAti saMgrahItAH '~~~jainatattvanA sa'grAhaka AcAryamAM umAsvAti agraNI che, ... 7 samasta jainasamAjamAM zrI umAsvAtinuM nAma AdarabhAve levAmAM Ave che tenuM mukhya kAraNa ' tattvArthasUtra' jevA ucca koTinA graMthanuM nirmANu che. zrI umAsvAtie A ' tattvA - sUtra'mAM jIvavijJAna, jaDavijJAna, jananavedyA, zarIrivajJAna, mAnavijJAna, leAkivajJAna, bhUstaravidyA, bhUgoLa, khagoLa, sthitisthApakatA, kavijJAna, parAdhInatA, svAtaMtrya, parama zAnti, mekSa ityAdi aneka viSayAne saMgraha karyAM che. AvA viSayane saMskRtamAM A eka ja graMtha che ane tethI ja zvetAMbara-hiMgabara samAjemAM atya5 pAleda sAthe samAnarUpe Adara pAmyA che. meAkSamAga rUpe samyagdarzana, samyajJAna ane samyacAritranuM yuktipUrvaka nirUpaNa, dravyo ane tattvanuM vivecana, jJAna ane reyanI samucita vyavasthA tathA jainadarzana sammata bIjI aneka mAnyatAenuM pratipAdana A graMthamAM hovAthI A graMthanI ghaNI upayeAgitA siddha thai che. AtmA, badha ane mekSanuM sAMgopAMga vana pAThakanA manane vizeSa prabhAvita kare che. sUtragraMthAmAM 'tattvArtha sUtra' jainasAhityanA prathama sUtragraMtha che. temAM dasa adhyAya che. A dasa adhyAyAmAM sUtrasa`khyA 357 2010-04 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zramaNabhagavate 175 che. prathama cAra adhyAyamAM lagabhaga 158 sUtro che, jemAM jJAna, jIvAdi bheda, narakabhUmi, devabhUmi ane bhaugolika jJAnane khajAne che. pAMcamA adhyAyamAM 42 sUtra che, jemAM dharmAstikAyaadharmAstikAya Adi dravyavibhAganuM pratipAdana che. chaThThA adhyAyamAM 27 sUtra che, jemAM AsavatattvanuM nirUpaNa che. sAtamA adhyAyamAM 39 sUtra che, jemAM saMvaranuM varNana che. AThamA adhyAyamAM 26 sUtra che, jemAM karmabaMdhanI vyAkhyA che. navamAM adhyAyamAM 47 sUtra che, jemAM nirjaranuM svarUpa che. dasamA adhyAyamAM mokSamArganuM vivecana che. A graMthanuM mAhAtmya jotAM, kharekhara, jenadarzananuM ke dArzanika sAhityanuM vAstavika nirmANa AcArya umAsvAtijInA "tattvArthasUtrathI thayuM tema kahI zakAya. anya dharmomAM jema gItA, bAIbala ane kurAna che tevI ja gaNanA jenadharmamAM "tattvArthasUtra'nI kahI zakAya. tattvArthanA vyAkhyAgraMthomAM tattvArthAdhigamabhAgya e zrI umAsvAti vAcakanI pajJa racanA che. tattvArthAdhigamabhAgyanI prazastimAM AcAryazrI umAsvAtinA jIvanane Treka paricaya maLe che. A kArikAo darzAve che tema, A tatvArthasUtra upara digaMbara AcAryoe sarvArthasiddhi, zratasAgara, rajavArtika, lekavArtika vagere TIkAnI racanA karI che. tattvArthabhASya para AvetAMbaracAe je TIkAo racI che temAM sarvathI maTI TIkA siddhasenagaNanI che. TIkAkAra siddhasena tatvArthabhASyavRttinI prazastimAM bhAsvAmInA ziSya tarIke pitAne darzAve che. bhAsvAmI AyaMdittasUrinA praziSya ane siMhagirisUrinA ziSya hatA. AcArya zrI haribhadrasUrie tattvArthabhASya para ladhuvRttinI racanA karI che. temanI A vRtti lagabhaga pAMca adhyAye para che. bAkInI vRttinI racanA zrI yazobhadrasUri ane temanA ziSya pUrNa karI che. tattvArthasUtra ane bhASya uparAMta jaMbudvIpa samAsa, pUjA prakaraNa, zrAvaka prapti , kSetrasamAsa, prazamarati prakaraNa AdinI racanAo zrI umAsvAtinI batAvavAmAM Ave che. zrI umAsvAtie 500 graMtha racyA hatA, tevI mAnyatA zvetAMbara saMpradAyamAM pravarte che. pUrvenA che ane vartamAna saMzodhana lekhone AdhAre zrI umAsvAti vIranirvANa saM. 770 lagabhagamAM thayAnuM pratipAdita thAya che. prAkRta bhASAnAM prAcIna, prasiddha ane prathama cAritrakAvya "paumacariya" (jaina rAmAyaNa)nA raciyatA AcAryazrI vimalasUrIzvarajI mahArAja AcArya zrI vimalasUrIzvarajI uccakeTinA vidvAna ane kavi hatA. prAkRta sAhityamAM caritrakAvyanA zreSTha racanAkAra hatA. sAhityika bhASAmAM gRti "paumacariya" (jena rAmAyaNa) AcArya vimalasUrinI uttama padyamaya racanA che, je temanI kuzaLa kavitvazaktine paricaya Ape che. 2010_04