Book Title: Thodak Apbhramsa Paramparana Bhasha Prayogo
Author(s): Balwant Jani, H C Bhayani
Publisher: ZZ_Anusandhan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/249552/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thoDAka apabhraMza paraMparAnA bhASAprayogo madhyakAlIna gujarAtI sAhityanA AraMbha kALanI I. sa. 1185 mAM racAyelI kRti zAlibhadrasUrikRta bharatezvara-bAhubali-rAsanA bhASAprayoge tapAsatAM emAM apabhraMzane prabhAva vipula mAtrAmAM daSTigocara thAya che. vyAkaraNagata ane zadigata be-cAra udAharaNo atre prastuta karavAne upakrama che. De. harivallabha bhAyANI saMpAdita "siddhahemata apabhraMza vyAkaraNa" (I.sa. 1961) anusAra saMbaMdhaka bhUtakRdaMta mATenA pratya viva, ti, dhvibhu vagere vyaMjanathI zarU thatA pratye pUrve saM jaka svara 3, ke 75 (pRSTha 39)nI noMdha che. e mujaba "bharatezvara bAhubali-rAsanI nIce ApelI AraMbhanI kaDImAM ja enAM darzana thAya che. risaha-jiNesara-paya pazumevI, sarasati-samiNi maNi samarevI namavi niraMtara guru-calaNi (1). apabhraMzanuM bhaviSyakALanuM "danuM pratyayavALuM pamuM eka va.nuM rUpa paNa paMdaramI kaDImAM jovA maLe che ? pahilu tAya-pAya paNamese, rAja-siddhi rANiyaphala lese caka-Nu tava aNusaravuM. (15) A praNAma karIza," meLavIza, evA arthanA apabhraMzanAM bhaviSyakALanAM rUpanuM ahIM darzana thAya che. (aMya varNamAM rU ne badale ? tathA 3 ne badale zo chaMda jALavavA karAve che.) | vibhaktirUponI jema zabdaprayogomAM paNa apabhraMzanA anuvartananA be udAharaNe noMdhIe. bharatezvara-bAhubalirAsa'nI 84 mI kaDInI bIjI paMktinA pUrvAdhamAM maLatI eka sIha anaI pAkharIu" ("eka to siMha ane vaLI bakhtari'' evI kahevata sIho anya 5khario' sumatisUrikRta apabhraMzakRti "jinadattAkhyAnamAM paNa maLe che. (siMdhI sirIjha kramAMka 20, I. sa. 1953, saMpAdaka amRtalAla bhojaka; pRSTha 28, gAthA 250). 179mI kaDInI prathama paMktinA uttarArdhamAM maLa bIjo eka zabdaprayoga sUnAsanA taraMgama tulAI' arthAta asavAra vagaranA, khAlI Asana (jIna) Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vALA ghaDAo rakhaDe che temAMye apabhraMza kAvyomAM maLatI yuddhavarNananI paraMparA sacavAI che. NumacariphamAM A zabdaprayuga e sthaLe 1. "keriu cavahu vaya suNaNasaNu" (42, 12, 8) (tame arthazUnya phogaTa vacana keTalAM bolaze). 2. dhita tahi suNAsaNa bhasaNa raNuM jahi (68, 11, 2) ( jyAM bhISaNa sUnuM araNya hatuM tyAM tene phekI.) [ "anusaMdhAna', pRSTha 96] apatrizanA AvA baMne prakAranA pravege "bharatezvara bAhubalirAsaramAM sacavAyela che. e dRSTie samagra kRti svataMtra abhyAsano viSaya banI zake tema che. baLavaMta jAnI pati : apabhraMza sAhityamAM sunreLane prayoga be arthamAM thayele che. 1. yuddhavarNanamAM, mahAvata, savAra ke sArathinA vadhane lIdhe sUnI ke khAlI paDelI beThakavALA (gaja, azva ke rathanuM vizeSaNuM). (1) varu -hu-nAsAruM hRti samare suigAi | keTaleka sthaLe ratha, azva ane gaja raNabhUmimAM sUnI beThakavALAM thaIne bhamatA hatA (navamI zatAbdImAM svayaMbhUdevaracita apabhraMza mahAkAvya paumariya', saM. 43, kaDa. 1, 5ti 8). (2) aoLA-daMtAkru-vika-rmiTha-sujAtA-ciMta-vatta-mALa ! "jemAM parasparane joIne roSe bharAIne mahAvatane mArI nAkhatAM jemanI aMbADIo sUnI thaI gaI che tevA mA gajo bhIDI rahyA che.' (I. sa. 1919mAM (vIrakaviracita apabhraMza kAvya "jabUsAmi cariya", pR. 136, saMdhi che, kaDavaka 6, pati 2-3). 2. suzAsana "sanuM (arthazUnya, janazUnya). upara che. jAnIe noMdhelA be prayoge. ha. bhAyANuM