Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ tamilanADu meM jaina dharma kAlacakra jaina dharma vizvadharma hai / yaha anAdi hai aisI bAta hai to bhagavAn RSabhadeva ke pahale bhI jaina dharma thA / isa bAta ko svIkAra karanA pdd'egaa| jaba vizva hai to usake sAtha-sAtha dharma bhI hai / mleccha khaNDa meM dharma nahIM rahatA paraMtu Arya khaMDa meM dharma niraMtara rahatA hI hai / vahA~ to tIrthaMkara bhagavanta janma lete haiM / bhUtakAla ke bhI caubIsa tIrthaMkara mAne gaye haiM / ve saba pahale ho cuke haiN| isa taraha anAdi dharma paramparA calatI A rahI hai / kAlacakra niraMtara ghUmatA rahatA hai / prAcInakAla meM tamilanADu pradeza meM jaina dharma kA vyApaka pracAra thaa| aneka jainAcAryoM yathA- kuMdakuMda, akalaMka, samantabhadra, pUjyapAda, jinasena, malliSeNa Adi dhuraMdhara vidvAnoM ke dharma pracAra kI yaha pAvana bhUmi rahI hai| yahA~ ke zramaNoM ne aneka nIti granthoM va anya viSayoM kI racanAeM kii| tirukkurala, nAlaDiyAra, aranerighAraM Adi granthoM kA praNayana kiyA / aneka rAjAoM ne isa dharma ko protsAhana diyA / zramaNoM evaM zramaNiyoM ne jana-jana meM sadAcaraNa, ahiMsA, vrataniSThA Adi kA vyApaka pracAra karake isa dharma ko jana dharma banA diyaa| tamilanADu meM jaina dharma ke pravAha ke itihAsa ko pravAhita kara rahe hai dakSiNa ke suprasiddha vidvAn zrI mallinAthajI jaina 'zAstrI' / 1 - sampAdaka vidvAn loga kAla ko 'cakra' ke sAtha samAveza karate haiM / arthAt cakra jaise ghUma kara sthAna parivartana karatA hai - vaise kAla bhI parivartana karatA rahatA hai / hamezA eka hI sthiti para nahIM rahatA yaha usakA svabhAva hai / ise hama apane jIvana kAla meM bhI dekhate haiM / hama svayaM kahate haiM ki apanA jIvana-kAla nikalatA jA rahA hai| arthAt yaha kAla parivartanazIla hai| isase hama isa niSkarSa para pahu~cate hai ki kAla eka vastu hai aura usakA parivartana hotA rahatA hai / isa taraha ke parivartanazIla kAla ko hI duniyA saMsAra ke nAma se pukAratI hai| saMsaraNaM saMsAraH arthAt parivartana honA saMsAra hai / yaha parivartana hamezA hotA rahatA hai| tamilanADu meM jaina dharma jaina saMskRti kA Aloka paNDitaratna mallinAtha jaina 'zAstrI ' saMsAra kA vizeSataH artha yaha hai ki parivartana hote rahanA / yaha parivartana nayA nahIM hai| ise hama apane jIvana kAla meM bhI dekhate haiN| arthAt jIvana kAla meM utthAna-patana honA, isa parivartana kA AdhAra hai / utthAna - patana (U~cA- nIcA) Apasa meM sambandha rakhatA hai / jahA~ para utthAna hai vahA~ patana bhI maujUda hai| isake udAharaNa meM hama kaha sakate haiM ki khela meM jo vyakti giratA hai phira vaha uThatA hI hai / tathA cakra kA adhobhAga Upara AnA aura Upara kA bhAga nIce jAnA svAbhAvika hai / isI taraha utthAna - patana kA svarUpa bhI dekha sakate haiN| isakA niSkarSa yaha hai ki utthAna-patana vAlA hI saMsAra hai| yaha saMsAra jaba patana se utthAna kI ora jAtA hai taba use utsarpiNI kAla kahate haiM / aura utthAna se patana kI ora jaba AtA hai taba use avatsarpiNI kAla kahate haiM / utsarpiNI kAla meM manuSyoM kI Ayu, zakti aura U~cAI Adi abhivRddhi kI ora bar3hatI jAtI hai / avasarpiNI kAla meM Upara kI sabhI bAteM kama hotI jAtI hai / isake udAharaNa meM candramA ke pUrva pakSa aura apara pakSa kalA kI upamA de sakate haiN| isa taraha utsarpiNI ke bAda avatsarpiNI aura avatsarpiNI ke bAda utsarpiNI badalatI rahatI hai / yaha kAla parivartana kA svabhAva hai / 115
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhanA kA mahAyAtrI: zrI sumana muni isake pratyeka meM chaha-chaha bheda haiN| utsarpiNI ke chaha roga nahIM hotA thaa| bhojana kI kamI na hone ke kAraNa bheda yaha haiM - (1) duSama-duSamA (2) duSamA (3) duSama- kisI bhI taraha kA mana caMcala nahIM hotA thaa| akAla suSamA (4) suSama-duSamA (5) suSamA (6) ati suSamA / maraNa evaM bur3hApA na hone ke kAraNa kisI bhI taraha kI avatsarpiNI ke lie ise ulTA samajhanA caahie| dikkata ke binA bhoga bhoga kara sAnaMda kAla yApana karate saMskRta bhASA meM "su' mAne zreSTha hai| 'dura' mAne ghaniSTha the| dasa prakAra ke kalpavRkSa hone ke kAraNa unako AjIvikA hai| isa taraha samA ke sAtha (sa) aura (dara) milane se kI sArI cIjeM barAbara milatI rahatI thii| kisI taraha kA 'suSamA' aura 'duSamA' kI utpatti hotI hai| 'suSamA' khe| kaSTa nahIM hotA thaa| vahA~ kI jamIna aura utpanna hone to bar3hiyA aura 'duSamA' kahe to 'ghttiyaa'| vAlI sArI cIjeM eka vyakti ke adhIna na hokara samAja kI hone se sabhI loga samAna rUpa se arthAta ucca-nIcatA __ isa taraha avatsarpiNI kAla kA pahalA jo bheda hai ke binA samAna rUpa se jIvikA calAte the| hara cIjeM hara usakA kAla parimANa cAra kor3a-koDI sAgara parimANa hai| vakta mila jAne ke kAraNa bhaviSya ke lie vastuoM ko dUsare kA tIna kor3a-kor3I sAgara hai| tIsare kA do kor3A saMgraha karane kI jarUrata nahIM par3atI thii| inheM aparigrahI kor3I sAgara hai| cauthe kA bayAlIsa hajAra varSa kama eka kahe to Azcarya kI bAta nahIM hai| vastuoM kI kamAI kor3A-kor3I sAgara hai| pA~cave kA sirpha ikkIsa hajAra varSa hai| chaTTe kA bhI ikkIsa hajAra varSa hai| evaM rakSA se hone vAle kasUroM se mukta rahate the| isa kAla ko bhogabhUmi kAla kahA jAtA thaa| yaha uttama, madhyama ___ isa taraha avatsarpiNI kA kula dasa kor3AkoDI sAgara aura jaghanya ke bheda se vimukta thaa| sama mAnava samudAya kAla parimANa hai vaise hI utsarpiNI kA kAla parimANa kaheM to yukti yukta kahA jA sakatA hai| Ajakala bhI samajhanA caahie| sAgara kahe to bar3A laMbA hai| vaha apane aisA AnaMdamaya jIvana bitAne kA saubhAgya milatA to samajha ke bAhara hai| kitanA acchA hotaa| ___ eka jamAne meM bharata kSetra ke aMdara avatsarpiNI kA isa taraha kA pahalA, dUsarA, tIsarA bhogabhUmi kAla jo pahalA ati suSamA ArA cala rahA thA usa jamAne ke bIta gyaa| cauthA karma bhUmi kA kAla aayaa| usI samaya loga vajra ke samAna dRr3ha zarIra aura sone ke samAna tIrthakara Adi mahApuruSoM kA janma hotA hai| ukta kAla kAntivAle the tathA ve acche balazAlI, zUravIra tejasvI meM caubIsa tIrthaMkara mahApuruSoM ne janma liyA ve saba ke saba evaM puNyazAlI hote the| unakI AyuSya tIna palya kI / karuNA ke sAgara hone ke nAte sArI jIva rAziyoM ke thii| usI taraha nAriyAM bhI rUpa-lAvaNya evaM Ayu Adi / utthAna ke lie ahiMsA pradhAna jaina dharma kA pracAra karate se ota-prota thii| usa samaya ke strI-puruSa Apasa meM bar3e the| unakA upadeza yaha thA ki samyagdarzana, samyajJAna aura prema bhAva ke sAtha rahate the| una logoM kI icchApUrti samyag cAritra kI ArAdhanA se mokSa kI prApti hai| hara kalpavRkSoM se hotI thii| ve loga bhUkha, pyAsa, bur3hApA, eka vyakti kA kartavya yaha hai ki unakI ArAdhanA roga, apamRtyu, duHkha Adi kaSToM se dUra hokara bar3e AnaMda avazya karanI caahie| isa mahAmaMtra kA upadeza dUsaroM ko ke sAtha apanA jIvana bitAte the| dene ke sAtha-sAtha khuda bhI unakA AcaraNa kara mArgadarzI zarIra majabUta hone ke kAraNa unheM kisI taraha kA hote hue mokSa sidhaare| tamilanADu meM jaina dharma |
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina saMskRti kA Aloka jaina dharma kI mukhya zikSA yahI hai ki sadAcaraNa ke binA AtmA kA kalyANa kadApi nahIM ho sktaa| "paropadezepANDityaM" isa taraha dUsaroM ko upadeza dene mAtra se apanA AtmakalyANa honA asaMbhava hai| ataH khuda ko bhI AcaraNa karane kI bar3I AvazyakatA hai| yaha suMdara zikSA hai| ___isa taraha kA mahatvapUrNa jaina dharma anAdi kAla se calA A rahA hai| paraMtu aba paMcama kAla cala rahA hai| isa kAla-doSa ke kAraNa saddharma kA patana aura adharma kA utthAna najara A rahA hai| ise kAla kA doSa hI kahanA caahie| tamilanADU aura jaina dharma aba hama tamilanADu meM jaina dharma, usakI paristhiti para vicAra kreNge| sabase pahale samajhane kI bAta yaha hai ki Ajakala tamilanADu jitanA dikhatA hai, pahale isase kaI guNA vistRta thA arthAt tamilanADu, karnATaka, kerala aura AMdhra sammilita hokara vizAla thaa| ise drAviDanADu ke nAma se pukArate the aura vaha jaina dharmAvalaMbiyoM kA gar3ha thaa| yaha jaina aura ajaina sAre itihAsakAroM kI sunizcita vAta hai| vahA~ para jaina dharma aura jaina saMskRti kA acchA prabhAva thaa| kyoMki yahA~ mahAn AcArya kuMdakuMda, samantabhadra aura bhaTTAkalaMka Adi vistRta vidvad ziromaNiyoM kA janmasthAna evaM pracAra sthalI hone ke nAte jaina dharma jagamagAtA rhaa| ve AcArya gaNa jJAnasiMdhu aura garimA ke pratIka the| isa bAta ko kevala jaina hI nahIM ajaina bhI tahedila se mAnate haiN| bhagavAn mahAvIra tIrthaMkara kA samavazaraNa yahA~ Ane ke pUrva tamilanADu meM jaina dharma maujUda thA aura vahA~ jaina zrAvaka loga nivAsa karate the| isase Apa loga jAna sakate haiM ki IsA ke 600 varSa pUrva vahA~ jaina zrAvaka the tamilanADu meM jaina dharma kiMtu ve kaba se the yaha vicAra karane kI bAta hai| siMdhughATI ke AdhAra se bhI isakA nirNaya ho sakatA hai paraMtu yaha vistRta viSaya hone ke kAraNa saMkSepa meM kahA jA sakatA hai ki ahiMsA pradhAna AryoM kA yahA~ AnA huA saMbhavataH jaina dharma kA prAraMbha tabhI se huA ho| isa taraha kA abhiprAya bhI pracalita hai| cAhe kucha bhI ho isa prAMta meM bahuta samaya se jaina dharma kA pracAra rahA aura jaina zrAvaka loga rahA karate the| yaha bAta eka taraha se sunizcita hai| pro. e. cakravartI kA kahanA bhI yahI hai| ve suvikhyAta itihAsakAra the| tamilanADu jaina siddhAMta aura jainatva ke ati prAcInatama bhagnAvazeSa kA sthAnabhUta prAcIna deza hai| yahA~ kA sthAna jinabiMba, jinAlaya, zilAlekha, vijJAna kalA Adi se otaprota hai| yahAM para jainatva ke anamola javAharAta bikhare par3e haiN| ina ratnoM kA paricaya honA jaina samAja ke lie atyaMta Avazyaka hai| yadi uttarabhArata kI jainI janatA yahA~ ke khaMDaharoM kA avalokana kareMge to spaSTa vidita hogA ki eka samaya meM jaina saMpradAya ke loga kitanI tAdAda meM yahA~ rahe hoMge aura una logoM se jaina dharma kI ArAdhanA kisa taraha se kI gaI hogii| yahA~ (tamilaprAMta) ke jaina dharma tIrtha aura una sthAnoM ko jAne kA mArga Adi jAnanA Avazyaka samajhA jaayegaa| yahA~ kI parama pavitra tamobhUmiyAM tyAgI mahAtmAoM ke tyAga ke rajakaNoM se bharI par3I haiN| jisa prakAra hamAre tIrthaMkara parama devoM ne uttara bhArata ko apane divya caraNoM se pavitra kiyA hai| tadanusAra atyaMta udbhaTa mahatI prabhAvanA se otaprota AcAryoM ne tamila prAMta ko ekadama pavitra banAyA hai| isa pradeza meM digaMbara jainAcAryoM ke saMcAra ne jaina saMskRti ko atyaMta pragatizIla banAyA hai| magara kAlavaza usakA utthAna-patana huA hai| zrutakevalI bhadrabAhu mahArAja ke sAtha 12 hajAra 117
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhanA kA mahAyAtrI : zrI sumana muni munirAjoM kA vihAra dakSiNa bhArata meM huA thaa| unameM se 8000 sAdhu gaNa ne tamilanADu meM vicaraNa kiyA thaa| unake vihAra se pavitrita yaha bhUmi bhagnAvazeSoM ke dvArA Aja bhI unakI pavitra gAthAoM kI yAda dilAtI huI zobhita ho rahI hai| kAza ! jaina dharma jyoM kA tyoM rahatA to kitanA acchA hotaa| ahiMsA, satya, acaurya, brahmacarya / aura parimita parigraha Adi paMcazIloM kA kaisA pracAra rahatA ? bhagavAn mahAvIra ke mokSa cale jAne ke bAda unake padAnugAmI kuMdakuMda mahArAja kI tapobhUmi isI prAMta meM hai| usakA nAma 'jonnUramalai' hai| vaha pavitra sthAna unake mahatva kI yAda dilAtA huA zobhAyamAna ho rahA hai| akalaMka bastI AhvAna karatA huA batA rahA hai ki Ao aura mahAtmAoM ke caraNa-cihnoM se AtmasaMzodhana kara preraNA prApta kara lo ! dakSiNa mathurA Adi jiloM meM jaina dharmAnuyAyI miTa cuke haiN| paraMtu yahA~ ke suramya parvatoM kI vizAla caTTAnoM para utkIrNa jineMdra bhagavAn ke biMba aura guphAoM meM banI huI vastikAe~ tathA citrakArI Adi saba ke saba apanI amara kahAnI sunAtI rahatI hai| yahA~ saiMkar3oM sAdhu sAdhviyoM ke nivAsa, adhyayanaadhyApana ke sthAna Azrama Adi ke cihna pAye jAte haiN| siddhannavAsala yAnaimalai kalugumalai samaNarmalai Adi pahAr3a hai| ve darzanIya hone ke sAtha-sAtha Atmatattva ke pratibodha / ke rUpa meM mAne jA sakate haiN| __vartamAna samaya meM yaha prAMta upekSA kA pAtra banA huA hai| karnATaka prAMta bhagavAn bAhubali ke kAraNa prakhyAta hai| paraMtu yaha prAMta vizeSa AkarSaNazIla vasta ke abhAva hone ke kAraNa isa prAMta kI tarapha logoM kA dhyAna nahIM ke barAbara hai| paraMtu yahA~ kI tapobhUmi kA avalokana kareMge to adhyAtmatattva se amaratva prApta tapodhanoM ke rajakaNoM kA mahatva avazya dhyAna meM A sakatA hai| jainatva kI apekSA se dekhA jAya to koI bhI prAMta upekSaNIya nahIM hai| satya kI bAta yaha hai ki tyAgI mahAtmAoM se dharma kA pracAra hotA hai aura vaha TikA rahatA hai| saikar3oM varSoM se digaMvara jaina sAdhuoM kA samAgama evaM saMcAra kA abhAva hone se jaina dharma kA pracAra nahIM ke barAbara hai| paraMtu khadyota ke samAna TimaTimAtA huA jiMdA hI hai arthAt sarvathA naSTa nahIM huA hai| yahA~ kI janatA sarasa evaM bholI-bhAlI hai| dharma ke prati acchI zraddhA hai| vyavasAyI hone ke nAte apane dhArmika kRtya ko pUrNa rUpa se karane meM asamartha hai| yahA~ ke jainI loga saMpanna nahIM hai| dharma pracAra ke lie bhI dhana kI bar3I AvazyakatA par3atI hai| nIti hai ki "dhanena vinA na labhyate kvApi" arthAt dhana ke abhAva meM koI bhI kArya sAdhA nahIM jA sktaa| yahA~ para phira se dharma pracAra kI bar3I AvazyakatA hai| isa para uttara hiMdustAna ke saMpanna vyakti athavA saMpanna saMsthA yadi dhyAna deMge to saba kucha ho sakatA hai| anyathA jyoM kA tyoM hI rhegaa| prAcIna kAla meM tamilanADu ke aMdara jaina dharma rAjAoM ke Azraya se panapatA thaa| cera, cola, pANDaya aura pallava narezoM meM kucha to jaina dharmAnuyAyI the aura kucha jaina dharma ko Azraya dene vAle the| isakA pramANa yahA~ ke bhagnAvazeSa, aura bar3e bar3e mandira haiN| cAroM dizAoM ke praveza dvAra vAle ajainoM ke jo bhI mandira hai, ve saba eka jamAne meM jaina mandira the| ve saba samavazaraNa kI paddhati se banAye hue the| bAda meM jainoM kA hrAsa kara le liye the aba bhI bahuta se ajaina mandiroM meM jainatva cihna pAye jAte hai| 1. una ajainoM ke stutipadya meM jinaMkara (jinagRha) pugundu yAne praveza kara AtA hai| isase jAna sakate haiM ki eka jamAne meM vaha jina mandira thaa| 2. nAgara koyil| tamilanADu meM jaina dharma |
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina saMskRti kA Aloka isa pavitra bhUmi meM jagat prasiddha samantabhadra, pUjyapAda, akalaMka,siMhanaMdI, jinasena, vIrasena aura malliSeNa Adi dhuraMdhara mahAn RSiyoM ne janma liyA thaa| yaha pAvana sthAna una tapodhanoM kA janma sthAna hone ke sAtha-sAtha unakA kArya kSetra bhI rahA thaa| yahA~ kA koI bhI pahAr3a aisA nahIM hai jo jaina saMtoM ke zilAlekha, zayyAyeM, vasatikAyeM Adi cihnoM se rikta ho| vartamAna meM yahA~ ke mandiroM ke jIrNoddhAra ke lie akhila bhAratavarSIya di. jaina mahAsabhA evaM di. jaina tIrtha kSetra kameTI ina donoM saMsthAoM kI ora se kAphI sahAyatA mila rahI hai| unakI sahAyatA se kaI mandiroM kA jIrNoddhAra huaa| karIba pandraha sAla pahale san 1677 meM AcArya zrI nirmalasAgarajI mahArAja padhAre the| ve yahA~ chaH sAla taka pracAra karate rhe| unhoMne sAre tamilanADu meM vihAra kiyaa| unake kAraNa jaina dharma kA kAphI pracAra huA thaa| usake bAda AryikA gaNinI 105 zrI vijayAmatI mAtAjI kA Agamana huA thaa| unhoMne bhI chaH sAla taka sArI jagaha vihAra kara kAphI pracAra kiyA thaa| isa taraha sAdhu-sAdhviyoM ke kAraNa pracAra hotA hai| samajhane kI bAta yaha hai ki dharma kA pracAra tyAgiyoM se ho rahA hai aura hotA rhegaa| kyoMki tyAgI logoM ko AhAra, japa-tapa anuSThAna aura dharma pracAra ke sivAya aura koI kAma nahIM hai| loga bhI unakI vANI kA Adara karate haiN| gRhasthI meM basane vAle zrAvakoM ko saikar3oM kAma rahate haiN| nitya prati devadarzana karane ke lie bhI unheM avakAza nahIM miltaa| Ajakala naujavAnoM meM kAladoSa evaM vAtAvaraNa ke kAraNa dharma ke prati zraddhA kama hotI jA rahI hai| sinemA, DrAmA, reDiyo, vIDiyo, TIvI Adi ke viSaya meM dilacaspI jyAdA dikhAI de rahI hai| viralA hI ghara aisA hogA jahA~ para reDiyo aura TIvI nahIM rahate hoN| logoM ke dila meM kAmavAsanA kI jAgRti jyAdA dikhAI detI hai| AcAra-vicAra dUra hotA jA rahA hai| bhaviSya aMdhakAra sA dikhatA hai| pAzcAtya dezoM kI zikSA bhI isakA eka mukhya kAraNa hai| thor3e dinoM meM sadAcAra kA nAmonizAM rahanA bhI muzkila-sA dikha rahA hai| pAzcAtya zikSA ke kAraNa yuvaka aura yuvatiyAM svataMtra ho gaye haiN| mAtA-pitA ke AdhIna nahIM rahate, aise jamAne meM dharmadhAraNA kahA~ taka rhegii| yaha bAta samajha meM nahIM aatii| phira bhI tyAgI mahAtmAoM kA saMparka bAra-bAra milatA rahegA to thor3A bahuta sudhAra hone kI saMbhAvanA hai| tamilanADu meM jainAcAryoM dvArA viracita nItigraMtha bahuta haiM, jaise-tirukkarula, nAlaDiyAra, aranericcAraM aadi| aise mahatvapUrNa nItigraMtha hote hue bhI logoM ke dila meM sadhAra nahIM ho paataa| hiMsAkAMDa kI bharamAra hai| sAdhAraNa jainetara loga to choTe-choTe devatAoM kI pUjA meM tathA bhakti meM lage hue haiN| ve loga manautI karate haiM ki amuka kArya pUrA ho jAya to bakare aura murgiyoM kI bali deNge| sarakAra kI tarapha se kAlI Adi deviyoM ke sAmane bali dene ko manA hai| phira bhI kucha dUra jAkara chipa-chipAte . hue bali dete hI rahate haiN| loga ajJAnavaza anAcAra karate haiN| unheM rokanA asaMbhava sA dikha rahA hai| yahA~ bhaTTArakoM kI mAnyatA hai| yaha prathA eka jamAne meM sAre bhArata meM thii| uttara bhArata meM dhIre dhIre miTa cakI hai| dakSiNa meM aba taka maujUda hai| vartamAna meM melacittAmura ke aMdara lakSmisena bhaTTAraka jI haiN| tamilanADu, karnATaka, mahArASTra meM bhaTTArakoM kI mAnyatA aba bhI maujUda hai| maiM samajhatA hU~ ki jainadharma ke rakSArtha yaha mAnyatA AdizaMkarAcArya ke jamAne meM huI hogii| Adi zaMkarAcArya jaina dharma ke kaTTara virodhI the| unhoMne zaiva maTha kI sthApanA kara kanyAkumArI se lekara himAlaya taka hindU dharma kA pracAra kiyaa| jaina dharma kA hrAsa hote dekhakara jainI logoM ne dillI, kolhApura, jinakAMci, penugopaDA Adi sthAnoM | tamilanADu meM jaina dharma 116
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhanA kA mahAyAtrI : zrI sumana muni meM maTha kI sthApanA kara jaina dharma kI kAphI rakSA kI thii| dharma ke graMtha uttamottama hai| aise mahatvapUrNa graMtha anya dharma na jAne uttara bhArata meM bhaTTAraka paraMparA kyoM khatma kara dii| meM nahIM hai| isakA udAharaNa nIlakezI, jIvakaciMtAmaNi, gaI? yaha samajha meM nahIM aataa| kucha na kucha kAraNa merumaMdara purANa Adi haiN| jaina logoM kI apekSA ajaina avazya honA caahie| loga inheM cAva se par3hate haiN| isameM saba taraha kA mahatva tamilaprAMta kI prathA yaha hai ki jainiyoM ke lar3ake bharA par3A hai| lar3akiyoM ko pahale-pahale bhaTTArakoM se hI paMca namaskAra yahA~ kA mausama bar3A anukUla hai| yahA~ na to garmI mahAmaMtra kA upadeza liyA jAtA hai| lar3akoM ko paMca hai, na srdii| sama zItoSNa hai| Azvina-kArtika barasAta namaskAra maMtropadeza dete samaya janeU pahanAyA jAtA hai| kA mausama hai| yahA~ para adhikatara dhAna aura mUMgaphalI janeU kA pracAra yahA~ aba taka calatA A rahA hai| kucha paidA hotI hai| gannA bhI paidA kiyA jAtA hai| yahAM ke naujavAna loga isase dUra hote jA rahe haiN| dubAlakRSNappa logoM kA mukhya khAnA cAvala hai| kabhI-kabhI gehU~ kA nAyakana ke jamAne meM sAre ke sAre jaina ajaina ho gye| upayoga kiyA jAtA hai| halkA khAnA hone se cAvala unameM se vartamAna ke jaina loga janeU pahanakara jaina ke rUpa supAcya hai| jaina aura brAhmaNoM ko chor3akara anya loga meM dIkSita kiye gye| bace bAkI loga zaivadharmAnuyAyI bana jyAdAtara mAMsAhArI haiN| gAMvoM meM jainiyoM kA nivAsa sthAna kara rahe gye| aba ve loga maujUda haiN| isakA matalaba yaha alaga rahatA hai| vahA~ mAMsa becanevAle jAte hI nhiiN| isa hai ki eka jamAne meM jaina dharma kI rakSA janeU se huI thI, taraha jaina loga gAMvoM meM pRthak rahakara apanA AcaraNa ise kabhI nahIM bhUla skte| karate haiN| anya mata vAle jainiyoM kA Adara karate haiN| vartamAna meM yahA~ rahanevAle jaina loga jyAdAtara kRSaka paraMtu Ajakala kama hotA jA rahA hai| hai, arthAt khetI karane vAle haiN| ve loga gAMvoM meM rahate yahA~ kI jaina saMskRti kA hrAsa adhikatara zaivavAloM haiN| jainiyoM ke saikar3oM gAMva haiN| jainiyoM ke lar3ake aba se huA hai| eka jamAne meM tamilanADu jaina vAGmaya se par3hane lage haiN| aMgrejI kA pracAra jyAdA hai| apane jaina aura kalA kauzala se samRddha thaa| yaha aitihAsika tathya yuvaka naukarI bhI karate haiN| vakIla, iMjIniyara, DaoNkTara hai| aisA kalA keMdra deza isa taraha avanati kI hAlata meM oNDiTara aura adhyApaka Adi padavIdhara haiN| dhanADhya / Ane kA kAraNa kyA thA ? kevala mata-dveSa, dharma ke nAma nahIM ke barAbara haiN| hara gAMva meM jaina maMdira hai| kucha se jo saMgharSa huA thA, usI kAraNa yaha hAlata huii| durAvasthA meM hai| dhanAbhAva ke kAraNa kucha maMdiroM kA asatya ke dvArA satya chipAyA gayA thaa| ahiMsAvAdI jIrNoddhAra nahIM ho pA rahA hai| puruSoM kI apekSA nAriyoM dharmAtmA logoM ko khatma kara diyA gayA thaa| anya logoM ko dharma ke prati zraddhA jyAdA hai| kacha loga devadarzana kA yaha vicAra rahatA thA ki ahiMsAvAdI raheMge to apanA Adi nityakarma karate haiN| phira bhI zithilatA pAI jAtI hiMsAtmaka kAMDa nahIM clegaa| ataH ina logoM ko kisI na kisI taraha se khatma kara denA hai| isa taraha kaMkaNa (rAkhI) hai| paraMtu sarvathA abhAva nahIM hai| bAMdhakara nAza kiyA gayA thaa| prajA anabhijJa thii| use yahA~ kI tamila bhASA meM graMtha bahuta hai| dhanAbhAva ke / satyAsatya kA vicAra nahIM thaa| anabhijJatA ke kAraNa jhUThe kAraNa kucha aprakAzita bhI hai| jaina graMthoM ko jainiyoM kI cAla-bAjiyoM ke jAla meM prajA pha~sa jAtI thI tathA akRtya apekSA ajaina loga prakAzana meM lAte haiN| kyoM ki jaina bhI kara DAlatI thii| 120 tamilanADu meM jaina dharma
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina saMskRti kA Aloka kauTuMbika, jAtIya, dhArmika koI bhI vaiSamya yAne vidveSa hotA ho to usase hone vAlI bhavitavyatA para mAnava kI dRSTi nahIM jaatii| cAhe sage-saMbaMdhI kyoM na ho? kisI na kisI taraha se vipakSa vAloM ko harA denA hI eka mAtra praNa liyA jAtA thaa| yaha caritra prasiddha prAmANika bAta hai| itihAsa para jarA dRSTi ddaalie| pRthvIrAja ko harAne ke lie jayacaMda ne muhammada gorI ko bulAyA thaa| jayacaMda ko mAlUma nahIM thA ki pRthvArAja kI jo hAlata hogii| eka dina vahI hAlata mujhe bhI bhugatane pdd'egii| krodha se aMdhA vyakti isa bAta ko kahA~ socatA hai ? phira jayacaMda kI kyA hAlata huI thI duniyA jAnatI hai| isI taraha ibrAhima lodI ne apane riztedAra ko harAne ke lie bAbara ko bulAyA thaa| paraMtu bAda meM ibrAhima lodI kI kyA dazA huI thI? isakA itihAsa sAkSI hai| isI taraha 8vIM sadI meM ApasI vaimanasya ke kaarnn| tamilanADu meM bhI do sAmrAjya samApta hue| kAMjIpura ke pallavanareza kA rAjya evaM dakSiNa mathurA ke pANDaya nareza kA rAjya - ina donoM kI hAlata bhI yahI rhii| ___pahale ke jamAne meM koI bhI dharma ho vaha panapane evaM surakSita hone ke lie rAjyasattA kI jarUrata par3atI thii| "yathA rAjA tathA prajA" rAjA jisa dharma ko apanAtA hai yA Adara karatA hai usakI unnati hotI thii| prajA ke aMdara nyAya aura anyAya ke viSaya meM vicAra karane kI na to zakti thI, na kara sakatI thii| rAjA kisI bhI dharma ko yA dharmavAloM ko khatama karanA cAhe to vaha AsAnI se kara sakatA thaa| na to prajA pUcha sakatI aura na koI dUsarA pUcha sakatA thaa| rAjA sarvesarvA thA aura usakI hukUmata prajA para sarvopari thii| AThavIM sadI taka tamilanADu meM jaina dharma panapatA rhaa| jaina dharma kA pracAra prasAra hotA rhaa| logoM meM ahiMsA kA astitva pUrvavat rhaa| sabhI ahiMsA ke pujArI rhe| sAtha hI sAtha janatA ke AcaraNa meM satya aura sadAcAra kA paripAlana hotA rhaa| kiMtu kucha hiMsAvAdI logoM ko yaha pasaMda nahIM aayaa| ve loga virodha karane lge| basa, yahI bAta satya hai| tamilanADu ke aMdara zurU se jaina, bauddha, zaiva, vaiSNava dharma ke loga apane-apane AcaraNa karate A rahe the rAjya sattA jisa ora jhukatI vaha dharma bar3hatA aura jisa ora na jhukatI vaha dharma ghaTatA rahatA thaa| prajA isa prakAra kucha na kara sakatI thii| use na adhikAra thA aura na vicArazIlatA thii| lekina ye cAroM dharmavAle premabhAva se milajula kara nahIM rahate the arthAt Apasa meM lar3ate rahate the| ___ jaina, bauddha donoM ahiMsAvAdI the| jaina loga ahiMsAvAdI hone ke sAtha-sAtha mAMsAhAra ke viSaya meM tIvra virodhI the| bauddha loga mAMsAhAra ke virodha meM kucha bhI kahe binA sirpha ahiMsA pracAra kiyA karate the| isa viSaya meM jaina loga sahamata nahIM the| jainoM ke graMtha mAMsa khAne para khUba khaMDana karate the| udAharaNa ke lie dekhie tamilanADu ke nIti pradhAna karala kAvya meM batAyA gayA hai ki "kollAna pulAlai maruttAne ke kUppi-ellA uyirUM tolu" - isakA matalaba yaha hai ki jo mAnava hiMsA nahIM karatA hai, vaha sAtha-sAtha mAMsa kA bhI tyAgI rahegA to use saMsAra ke sAre jIva hAtha jor3a namaskAra kreNge| dekhie kitanI madhura bAta hai zAyada, bauddhoM kA ra khaNDana karane ke lie hI tirukkurala ke kartA ne ahiMsA ke sAtha-sAtha mAMsa tyAga para bhI jora diyA ho| isa taraha jaina dharma kA dRSTikoNa logoM ke AcAra-vicAra para kendrita thA isalie jainAcAryoM ne tirukkarala, nAlaDiyAra, aranericcAraM Adi nIti graMthoM kI sRSTi kI thii| isa taraha bharamAra nIti graMthoM kI racanA kisI bhI anya bhASA meM yA kisI bhI prAMta meM nahIM dekhI jA sakatI hai| isa taraha nIti pradhAna AcaraNa bhI kucha hiMsAmaya kriyAkAMDa vAloM ko pasaMda nahIM AtA thaa| | tamilanADu meM jaina dharma 121 |
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhanA kA mahAyAtrI : zrI sumana muni hama dekhate haiM ki duniyA~ ke aMdara dharma ke nAma para nIti pradhAna sadAcAra kA pracAra hove to use bhI anya dharma vAle sahana nahIM karate cAhe nyAya ho athavA anyAya ho, kisI na kisI taraha se usa dharma kA samUla naSTa karane ke lie utArU ho jaaeNge| usake lie rAjyasattA kI jarUrata par3e to use bhI apanI tarapha khIMcane ke lie taiyAra ho jaaeNge| basa, yahI hAlAta tamilanADu meM jaina dharma kI huI thI / jaina dharmonnati ke samaya meM zaiva-vaiSNava dharma utanI unnati para nahIM the| tamilanADu meM jaina dharma ko girAne meM zaiva dharma vAle Age rhe| vaise hI karnATaka meM vaiSNava dharma vAle Age rhe| pahale zaiva dharma meM bhI hiMsA kA jora nahIM thA bAda meM kApAlika vAmamArga ke loga Akara ghuse / ve loga hiMsAmaya kriyAkAMDa para jora dene lge| jaina loga hiMsA ke virodhI the hii| isalie jaina logoM ko alaga karane evaM nIcA dikhAne kI dRSTi se veda ko AdhAra zilA banAkara jaina logoM ko avirata, anyavirata, ayajJa, atAMtrika Adi zabdoM ke dvArA khaNDana karane sAtha mAMsAhAra kI puSTi karate rahe / sAtha una logoM kA vicAra yaha thA ki sAdhAraNa janatA ko apanI tarapha khIMcanA hai / vaha sadAcAra ko bojha sA samajhatI hai| mAMsa khAnA, madirA pInA, bhoga bhoganA aura manamAnI calAnA yaha saba ke lie iSTa hai / isa para niyaMtraNa rakhanA sAdhAraNa logoM ke lie eka taraha bojha (Burden) hai / isa tAMtrikavAda ko ve loga acchI taraha samajhate the ataH una logoM kA pracAra isa taraha hone lagA ki devatAoM ke nAma para bali denA / dharmazAstra ke anusAra anucita nahIM hai balki ucita hI hai / zivajI ne narabali cAhI / dekho, isakA AdhAra tirutoNDa nAyanAra purANa hai / mAMsa khAnA anucita nahIM hai kyoMki zivajI ne kaNNappa 1 tamilaravIcci peja naM 10 122 nAyanAra se diye hue mAMsa ko khAyA / ' kApAlika logoM ke saMbaMdha hone ke bAda hI zaiva dharma meM kamiyA~ Ane lagI / kApAlika logoM ko madirA pInA, mAMsa khAnA, bhoga bhoganA sarvasAdhAraNa thA / ataH kucha loga prajA ko apanI ora khIMcane kA prayAsa kara rahe the / usa samaya jainadharma kA jora thA / tirukkurala, nAlaDiyAra, aranericcAraM Adi AcAra graMthoM kA pracAra hone se kApAlika unheM apane mArga para khIMcane meM asamartha ho rahe the / usake bAda una logoM ne eka nATaka khelaa| eka vyakti ke do bacce the eka lar3akA eka lar3akI / lar3ake kA nAma thA tirunAvukkara aura lar3akI kA nAma thA tilakavatI / tirunAvukkara bar3A huA, usakA kApAlika mArga para Adara bhAva thA / saMbaMdhana nAma kA eka vyakti thA / usako bhI kApAlika mArga meM Adara bhAva thA isalie saMbaMdhana aura tirunAvukkarasu donoM milakara SaDyaMtra racane lge| una logoM kI yojanA yaha thI ki tirunAvukkarasu ko kapaTI jaina saMnyAsI banAyA jAya tathA use pATalIputra ( tiruSApuliyura) jaina maTha meM zAmila karA diyA jaay| usakA jaina sAdhu ke barAbara sArA AcaraNa rhe| phira kyA karanA hai ? use pIche se batAyA jAyegA / isa kUTanIti ke anusAra tirunAbukkara ko kapaTI jaina saMnyAsI banavAkara pATalIputra ke jaina maTha meM praveza kraayaa| jaina sAdhu hone ke bAda usakA nAma "dharmasena " rakhA gyaa| jaina sAdhugaNa mAyAcAra se dUra rahane vAle the / unako ina logoM kA kapaTa vyavahAra mAlUma nahIM thA / ve loga dharmasena ko saccA sAdhu samajhate the / kucha dina aisA calatA rhaa| saMbaMdhana aura tilakavatI ( tirunAvukkarasu kI bahana ) donoM isa para nigarAnI rakhate the / tamilanADu meM jaina dharma
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina saMskRti kA Aloka usake bAda eka dina 'dharmasena' nAma kA kapaTa saMnyAsI peTa darda kA bahAnA banAkara ekadama cillAne lgaa| jaina sAdhu gaNa vAstava meM darda samajhakara maNi-maMtra-auSadhi ke dvArA cikitsA karane lage, darda zAMta nahIM huA, bar3hatA hI gyaa| vaha jora-jora se cillAkara rotA thaa| vAstava meM peTa darda hotA to cikitsA se ThIka ho jaataa| yaha to mAyAcAra thaa| kaise zAMta hotA? jaina sAdhugaNa asamaMjasa meM par3a gye| kyA kiyA jAya ? itane meM yaha samAcAra sunakara dharmasena kI bahana tilakavatI aayii| bhAI ko tasallI dI aura kahane lagI ki zaiva dharma ko chor3ane se hI yaha hAlata huii| tuma para bhagavAn zivajI kA kopa hai| yaha saba unakI mAyA hai| ghabarAo mt| maiM zivajI kI vibhUti (rAkha) lAyI huuN| use zivajI kA nAma lekara peTa para lgaao| saba ThIka ho jaayegaa| aisA hI lagAyA gyaa| phaurana darda ThIka ho gyaa| arthAta ThIka ho jAne ke bAda yaha nATaka kA pahalA dRzya thaa| phira logoM meM yaha pracAra za kara diyA ki jo peTa darda jainoM ke maNi-maMtra auSadhi Adi se ThIka nahIM ho sakA aisA bhayaMkara darda zivamahArAja kI rAkha se eka kSaNa meM ThIka ho gyaa| dekho, zivajI kI mahimA / isa taraha ziva kI mahimA ke bAre meM khUba pracAra karane lge| kapaTa saMnyAsI ke rUpa meM jo 'dharmasena' thA vaha jaina dharma ko chor3akara phira se zaiva dharma meM A gayA aura 'appara' ke nAma se zaiva bhaktoM meM pradhAna bana gyaa| isa taraha yaha pahalA nATaka thaa| una logoM kA pracAra yaha thA ki jo kucha bhI kara lo paravAha nahIM paraMtu zivajI kI bhakti avazya krnaa| zivajI sabako kSamA kara deNge| loga apanI dikkata se mukta ho jaaeNge| jainoM ke jJAnamArga meM kucha nahIM hai| kevala AcaraNa para jora dete rahate haiN| DhoMgI haiM aura mAyAcArI haiN| una logoM kI bAta para vizvAsa karanA nhiiN| isa taraha una logoM kA pracAra hotA thaa| ___kApAlikoM kA yahA~ taka hada se jyAdA pracAra thA ki "jitanA bhI bhoga kara lo paravAha nahIM zaiva bhakta hokara zivajI kI bhakti karane laga jAya to bhagavAn zivajI kSamA kara deNge|"2 "lalATa para rAkha lagAo aura rudrAkSa (eka phala kI mAlA) gale meM rahe to kAphI hai| anya koI AcAravicAra ke Upara dhyAna dete phirane kI jarUrata nhiiN|" isa . taraha bhaktimArga para jora dete hue pracAra karane lge| sAdhAraNa prajA kacha nahIM samajhatI thii| jo mArga AsAna rahatA hai jisameM kaThinAI nahIM hai use apanAne laga jAtI thii| isa taraha bhaktimArga kA pracAra karane ke sAtha-sAtha jaina mandiroM ke jineMdra bhagavAn ko haTAkara balAtkAra ke sAtha zivaliMgajI kI sthApanA karate jAte the| jahA~ kahIM isa taraha jabaradastI se mandirI ko parivartita kiyA gayA thA, ukta gAMva ke nAma Aja bhI jainatva ko jatA rahe haiN| jaise arahantanallUra jinappallira Adi / appara (tirunAvukkarasu) ke sAtha saMbaMdhana nAma kA vyakti milA huA to thA hii| ina donoM kA vicAra yaha thA ki kisI na kisI taraha se AcArya vasunandi dvArA sthApita mUlasaMgha ko khatama karanA hai| ukta saMgha kI zAkhA tamilanADa bhara meM phailI huI thii| jaina dharmAvalambiyoM para unakA prabhutva thaa| ve (jaina loga) marate dama taka tarkavAda karate the| ve tarkazAstra meM nipuNa the isalie una zaiva bhaktoM kA vicAra yaha thA ki unheM (jaina tarkavAdiyoM ko) jItanA hai to kapaTa vyavahAra se jIta sakate haiM na ki tarkavAda se / isakA rAstA kyA hai ? ise DhU~DhanA Avazyaka hai| yaha kApAlika zaivoM kA vicAra thaa| 1. tamilaravIcci peja naM 16, 2. tamilaravIci peja naM 25 3. tamilavIci peja naM 34, 2 | tamilanADu meM jaina dharma 123
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhanA kA mahAyAtrI: zrI samana mani saMbaMdhana ko daivI zaktimAna evaM zivajI ke dUta ke rAjA peTa darda ThIka ho jAne se vaha rAkha kI mahimA samajha rUpa meM pracalita kiyA jAtA thaa| yaha bAta rAjA paannddy| kara svayaM zaiva bhakta bana gayA, nahIM-nahIM, banA diyA gayA kA AmAtya "kulaccirai" ko mAlUma huI / vaha pakkA zaiva / thaa| dekhie kaisI viDaMbanA hai ? bhakta thaa| pANDya nareza jaina dharmAvalaMbI thaa| amAtya ne rAjA ko apanI icchA ke anusAra zaiva banA liyA rAnI "maMgaiyarkarasI" ko yena kena prakAreNa zaiva dharmAnuyAyinI gayA, una logoM ke nATaka kA dUsarA maMca bhI pUrA ho gayA banA liyA thaa| phira kyA thA ? ye donoM milakara jaina thaa| phira kyA thA? rAjA ko vaza meM rakhakara zramaNoM dharma ko khatma karane ke kArya meM SaDayantra karane lge| (jainoM) ko khatama karane kA kAma bAkI thaa| usake lie ina donoM meM saMbaMdhana (zivadUta) ko mathurA (dakSiNa) / bhI jo karanA thA vaha bhI zurU kara diyA gyaa| vaha yaha bulA liyaa| vahA~ eka maTha meM use ThaharAyA gayA thaa| thA ki zramaNoM (jainoM) ke sAtha zAstrArtha kiyA jAya usameM saMbaMdhana ke dvArA zramaNa (jaina) dharma ke viruddha khUba pracAra jo hAra jAte haiM, una sabako zUlI para car3hAkara mAra diyA kiyA gyaa| bAda meM unhIM logoM ne usa zaivamaTha para Aga jaay| isake lie zivajI se siphAriza mAMgI gaI thii| lagA dI ulTA pracAra isa taraha kiyA gayA thA ki jaina hara eka kArya meM zramaNoM ko khatama kara denA - isakA bhAra logoM ne hI zaiva maTha para Aga lagA dii| usa samaya jainoN| zivajI ke Upara DAla diyA jAtA thaa| ye sArI bAteM para jitanA upadrava karA sakate the utanA kiyA gayA thaa| saMbaMdhana tevAraM meM AtI haiN| paraMtu yahA~ samajhane kI bAta yaha usake bAda dUsarA nATaka taiyAra kiyA gayA thA ki hai ki saMbaMdhana ne apane tevAraM graMtha meM yaha bAta nahIM likhI zivadUta nAma kA jo saMbaMdhana thA, usake mu~ha se zApa thI, arthAt zramaNa logoM ke dvArA zaiva maTha ko Aga lagA dilAyA gayA thA ki zaiva maTha para jo Aga lagA dI gii| dI gaI thii| isa bAta se jAna sakate haiM ki jainoM para thI usake daMDasvarUpa rAjA pAMDya ke peTa meM bhayaMkara darda ho zaivamaTha ke Upara Aga lagAne kA Aropa bilkula kalpita jaay| rAnI zaiva dharmAnuyAyinI to thI hI usane chipa chipAkara rAjA ke bhojana meM peTadarda hone kI davAI de dI phira zramaNoM ke sAtha (jainoM) zAstrArtha (vAda) karane thI rAjA peTa ke darda ke mAre tar3apatA thA / zramaNa (jaina) kA nizcaya kiyA gayA thaa| zAstrArtha vaha kahalAtA hai ki logoM ne bar3hiyA davAIyA~ dI thii| rAnI bahAnA banAkara svapakSI prazna pUchegA, usakA vipakSI javAba degaa| javAba use nahIM khilAtI thii| usakA vicAra yaha thA ki kisI na dene para use hArA huA samajhA jAtA hai| magara yahA~ para na kisI taraha se rAjA ko zaiva banAnA hai| phira saMbaMdhana vicitra zAstrArtha thaa| vaha yaha thA ki apane pakSa ke ko bulA liyA gyaa| usane Akara "zivAyanamaH' kahate tAr3apatra ko likhakara pAnI meM DAlA jAya, unameM jisakA hue peTa ke Upara vibhUti lgaayii| peTa darda phaurana ThIka patra pAnI ke pravAha meM baha jAya vaha hAra gayA hai| jisakA ho gyaa| vicAra karane kI bAta yaha hai ki koI bhI ulTA vApasa Ave vaha jItA huA samajhA jaayegaa| yaha bImArI ho davAI se hI ThIka ho sakatI hai| vahA~ davAI hai kaisA zAstrArtha thA patA nahIM ? una zaiva logoM vAlI gAlI nahIM sirpha rAkha se ho jAtI hai| kyA yaha bAta vizvAsa meM likhate haiM ki "sAvAyuM vAduseya samaNara ThAla" arthAt karane lAyaka hai ? bilakula nhiiN| yaha nATaka to sirpha jaina loga marate dama taka vAda (zAstrArtha) karane vAle haiN| mata (dharma) pracAra ke sivAya aura kucha nahIM hai| anabhijJa isalie chala-kapaTa ke dvArA jainoM para hAra kI chApa lagA 3 tamilaravIcci 4 saMbaMdhana tevAraM vedavelviyai / tamilanADu meM jaina dharma | | 124
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina saMskRti kA Aloka dI gaI thii| una logoM ne niraparAdha zramaNa (jaina) sAdhuoM ko sUlI para car3hA kara mAra diyA thaa| isa prasaMga ko purANa meM bhI likha rakhA hai aura dakSiNa meM mathurA meM Aja taka usakA utsava bhI mInAkSI maMdira meM manAte haiN| dekhie kaisI mAnasikatA hai ? samajhane kI vAta yaha hai ki khAsa kara jaina sAdhuoM ko khatma karane kA kAraNa yaha thA ki una sAdhuoM ke kAraNa se hI zramaNa (jaina ) dharma kA pracAra hotA thaa| ataH una sAdhuoM ko khatma kara deM to apane Apa jaina dharma khatma ho jaaegaa| isI kAraNa se zramaNa sAdhuoM ko khatma kara diyA gayA thaa| tathA jaina dharma ke anuyAyioM ko mArapITa kara bhagA diyA gayA thaa| unakI jamIna jAyadAda chIna lI gaI, mahilAoM kA zIlabhaMga kiyA gyaa| isa taraha jaina logoM para bhayaMkara atyAcAra kiyA gayA thaa| jaise pAkistAna meM hiMduoM para huA thaa| isakA AdhAra unhIM logoM ke zaivaperiya purANaM tevAraM Adi hai| khaira huA so huaa| hameM to mata dveSa kitanA bhayaMkara hai, isa para dhyAna denA hai| yaha sArI bAteM sAtavIM sadI evaM Age pIche kI hai| jaina dharma para kramazaH Apatti para Apatti AtI rhiiN| dUsarA upadrava yaha thA karIba tIna sau sAla ke pahale jiMjI pradeza ko veMkaTappa (kRSNappa) nAyaka nAma kA choTA rAjA rAjya karatA thA, vaha vijayanagara sAmrAjya ke adhIna thaa| usase bhI dharma kI bar3I hAni huI thI? ___ isa taraha jainoM aura jaina sAdhuoM para kaI ApattiyA~ AI / jaina sAdhu loga kIr3e-makor3e se lekara manuSya taka ke kisI bhI jIva ko kisI taraha kA dukha yA kaSTa dene vAle nahIM the, "jio aura jIne do" - isa siddhAMta (mahAmaMtra) ko pAlane vAle the| aise saMtoM para bhI atyAcAra evaM anAcAra hotA hai, huA thaa| isakA hI nahIM, nirdayatA ke sAtha hajAroM sAdhuoM ko katla kiyA gayA thaa| khAsa kara sAdhuoM ke prati vidroha karate the| aphasosa! kaisA bhayaMkara mata dveSa rhaa| kAza! hara dharmavAle AnaMda ke sAtha apane-apane dharma kA AcaraNa kara sakate ! na jAne anya dharma ke vinAza meM kyoM khazI manAte the? yahI bAta samajha meM nahIM AtI hai| khaira, kyA kare ? manuSya kA svabhAva hai| use miTAyA nahIM jA sktaa| saba dharmoM meM aisA hotA hai| jo huA so huA aba kahanA-karanA kyA hai ? kucha . nahIM kevala pachatAnA hai| isake sivAya aura kucha nhiiN| 1 zrI mallinAtha jI jaina 'zAstrI' tamila, saMskRta, hindI, prAkRta bhASA ke prakANDa vidvAn haiN| Apane zAstrI, nyAyatIrtha, pravINa pracAraka kI parIkSAeM uttIrNa kii| tyAgarAya kaoNleja-madrAsa meM 30 sAla taka hindI ke prAdhyApaka rhe| tamila meM 25 granthoM ke prakAzaka tathA prasiddha jaina graMthoM ke smiikssk| hindI bhASA meM bhI Apake pA~ca graMtha prakAzita hue haiN| saMprati : lekhana -saMpAdana evaM anuvAdaka, 'jaina gajaTa' ke saha saMpAdaka, madrAsa samyagdarzana jaina saMgha tathA karnATaka jaina vidvad saMgha ke adhykss| -sampAdaka ARE 1 samaNamuttaM tamilu peja -81 2 samaNasuttaM tamilu peja -83 | tamilanADu meM jaina dharma 125