Book Title: Shubh Punasya Ashubhh Papasya
Author(s): Mahendrashreeji
Publisher: Z_Yatindrasuri_Diksha_Shatabdi_Smarak_Granth_012036.pdf
Catalog link: https://jainqq.org/explore/212021/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yatIndrasUri smAraka granya : jaina-dharma zubha:punyasya azubha: pApasya - sA.zrI mahendrazrI jI ma.sA. zubhasya puNyam 'jo jIva paramArtha se brahma hai, paramArtha bhUtajJAnasvarUpa AtmA tatvArtha sUtrakAra kahate haiM - zubhaH pumyarasa, azubhaH pApasya kA anubhava nahIM karate ve jIva ajJAna se puNya cAhate haiM va puNya ! zubhabhAva se puNya baMdha aura abhrama bhAva se pApa baMdha hotA hai| saMsAra ke gamana kA kAraNa hai to bhI ve jIva mokSa kA kAraNa jJAnasvarUpa AtmA ko nahIM jaante| puNya ko hI mokSa kA kAraNa kammamasuhaM kusIlaM suhakammaM cAvi jAha susalAM kaha ta hodi mAnate haiN| samayasAra 154 susalIlaM jaM saMsAraM pave se di. 11145 kudakundAcArya kA kathana hai aisA jagata jAnatA hai| parantu paramArtha dRSTi se kahate haiM ki jo prANI 'jIvAdika padArthoM kA zraddhAna to samyaktva hai aura una / ko saMsAra meM hI praveza karAtA hai vaha karma zubha acchA kaise ho / jIvAdika padArthoM kA adhigama, vaha jJAna haiM tathA rAgAdi kA tyAga vaha cAritra hai - yahI mokSa kA mArga hai|' samayasAra 155 sakatA hai ? TIkAkAra amRtandrAcArya kahate haiM - jo zubha athavA azubha TIkAkAra kahate haiM - 'mokSa ke kAraNa nizcaya se samyaka jIva kA pariNAma hai, vaha kevala ajJAna se eka hI hai, usake eka darzana, jJAna aura cAritra hai| jIvAdika padArthoM ke yathArtha zraddhAna hone para kAraNa kA abheda hai isalie karma eka hI hai tathA zubha svAbhAva se jJAna kA pariNAma samyaka darzaka hai, jIvAdika padArthoM athavA azubha pradUgala kA pariNAma kevala pradugalamaya hai, isalie ke jJAna svabhAva se jJAna kA honA samyaka jJAna hai, tathA rAgAdi ke eka hI hai| zubha athavA azubha mokSa kA aura bandha kA mArga ye donoM tyAga svabhAva se jJAna kA honA samyak cAritra hai| isa kAraNa jJAna pRthaka haiM, kevala jIvamaya to mokSa kA mArga hai aura kevala pradgalamaya hI paramArtha rUpa se mokSa kA kAraNa hai|' bandha kA mArga hai| ve aneka hai, eka nahIM hai| unake eka na hone para _ 'samyaktva mokSa kA kAraNa hai| usake svabhAva kA rokane bhI kevala pradgalamaya bandhamArga kI AzritatA ke kAraNa Azraya vAle mithyAtva hai, vaha svayaM karma hI haiM, usake udaya se hI jJAna ko ke abheda se karma eka hI hai| mithyAdRSTitva hai; jJAna bhI mokSa kA kAraNa hai, usake svabhAva ko hankandAcArya Age kahate haiM - jaise lohe kI beDI pRSpa ko rokane vAlA prakaTa ajJAna hai, vaha svayaM karma hI, usake udaya se bAMdhatI hai aura suvarNa ko bhI bAMdhatI hai, isI prakAra zubha athavA / jJAna ko ajJAna hai; aura cAritra mokSa kA kAraNa hai, usake svabhAva azubha kiyA huA karma jIva ko bAMdhatA hI hai| isalie donoM kA pratibaMdhaka prakaTa kaSAya hai, vaha svayaM karma hai, usake udaya se kuzIloM se rAga yA saMsarga kA niSedha karate haiN| nizcaya se paramArtha rUpa hI acaritrya hai| kyoMki karma ke svayaMmeva mokSa ke kAraNa samyakadarzana jIva nAma padArtha kA svarUpa yaha hai| jo zuddha hai, kevalI hai, muni hai, jJAna cAritra kA tiroyAyitva hai, isI kAraNa karma kA prativedha kiyA jJAnI hai - ye jinake jJAna hai usa svabhAva meM sthita muni mokSa ko gayA hai|' 161 se 163 prApta hote haiN| 'mokSa ke cAhanevAloM ko yaha samasta karma hI tyAga ne yogya TIkAkAra kahate haiM jJAna hI mokSa kA kAraNa hai kyoMki zubha haiN| isa taraha ina samasta hI karma ko chor3ane se puNya-pApa kI to azubha karmarUpa hai, vaha bandhaka kA kAraNa hai| ata: mokSa kI hetratA bAta kyA hai, karma sAmAnya meM donoM hI A jAte haiM....'kalaza 109 asiddha hai| pazcAMtavartI sabha TIkAkAraaiM, sabhI AcAryoM aura AdhyAtma mokSa kA upAdAna kAraNa AtmA hI hai. so AtmA kA paramArtha grAtha lekhakoM ne isI mata kI puSTi kii| donoM matoM meM mAnya tatvArtha se jJAna, svabhAva hai| jJAna hai vaha AtmA hI hai. AtmA hai vaha jAna hI sUtra meM, unake TIkAkAroM ne bhI zubhabhAva se puNya baMdha hotA hai ise hai, isalie jJAna ko hI mokSa kA kAraNa kahA hai| puSTa kiyaa| wamwam-am-am-main-am-a-m-am-am-drame-on- mediasmodaramanandramudramamudmudeare Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yatIndrasUri smAraka grantha : jaina-dharma zvetAmbara mata meM azubha se zubha, tulanAtmaka dRSTi se abhISTa aura kAraNIya maanaa| dhUpa se chAyA meM kharA rahanA behata maanaa| Age sAmagrI kA paMcendriya viSayoM kI pUrti meM svayaM (kuTumbiyoM ) ke lie upayoga - upayoga karane kI apekSA dAna denA behatara puNya upArjana maanaa| pApa se puNya behatara mAnA / azubha se haTA ataH usakA baMdha Thakane se saMvara bhI mAnA / sthAnakavAsI gata meM zubhabhAva se utpanna puNya karma ko nAva kI upamA dI aura jaise nAva kinAre taka le jAne meM sahAyaka haiM vaise zubhakarma se upArjita vajraRSamanArAca saMhanana vAlA zarIra mokSa taka le jAne se sahAyaka hai aurajaise taTa para jAte hI nAva chor3a dene para hI sthala para pAMva rakhA jA sakate haiM vaise hI usa zarIrAdi ko chor3ane para hI mokSa rUpI sthala, siddhazilA para AtmA ThaharatI haiN| upayoga AtmA kA lakSaNa hai| eka samaya ke lie bhI AtmA upayoga rahita nahIM hotA hai| upayoga do prakAra kA hotA hai azuddhopayoga aura zuddhopayoga / upayoga jaba AtmAkAra hotA hai, AtmA kA upayoga AtmA meM hI rahatA hai, AtmA AtmA meM rahata hai - ThaharatI to vaha AtmA zuddhopayoga kahalAtI hai| zuddhAtmA, siddhAtmA kA yahI svarUpa hai| saMsArI AtmA ke sadA azuddhapayoga rahatA hai| isake do prakAra hai - azubha aura zubha / upayoga jaba 'para' meM jAtAramatA-ThaharatA hai taba azuddhopayoga kahalAtA hai| 'para ke nirmita bAhara meM ananta hote hai aura jaba taka AtmA ke ( anaMtAnubaMdhI) mithyAtva karma kA udya rahatA hai taba taka aise azubha bhAva nirantara, prati samaya, aise rahate haiM ki AtmA anaMtAnubaMdhI kaSAya / rAga meM vartana karatA hai| mithyAtva - dazA meM bhI kaSAyAraga kI maMdatA hotI hai taba yaha zubhabhAva meM rahatA hai jisase puNyakarma kA baMdha hotA haiM, parantu sAtha meM mithyAla rahane se anaMta rAga hone se bhayaMkara azubha bhAva ke kAraNa pApa kA baMdha bhI hotA rahatA hai| mithyAtva dazA meM baMde puNya karma kA udaya hone para jIva cintana manana kI kSamatA vAlI gati-yoni kSamatA meM Ata hai aura mithyAtkarma ke kSaya, samyakatva ke udaya meM jar3a-cetana, AtmAparamAtmA evaM para kA bheda jJAna kahalAtA hai / zubha se zubhatara kI ucca zreNiyoM meM car3hate car3hate aisA apUrvabhAva AtA hai ki samyaktva prakaTa ho jAtI hai| samyaktva prakaTa hone para bhI asubha zubha dono bhAvoM rahate haiM parantu azubha- rUpI kaSAya / rAga kI heyatA dRr3ha ho jAne se aisA Pomm bandhdvidoef For Private azubha bhAva nahIM hotA ki ananta se baMdhana ho / azubha bhAva ghaTatA aura zubha bhAva bar3hatA hai| mithyAtva dazA meM hone vAle zubha aura samyaktva - dazA meM hone vAle zubha meM anantagunA antara ho jAtA hai| jaba anurAga ajJAnI, rAgI, saMsArI so nahIM hotA / jJAnI, vItarAgI aura zuddhAtmA kA smaraNa - cintana-manana- gujAnurAdha-gujasmaraNabahumAna - vinayabhAva AtA hai / yaha sahajabhAva zubhatara, utkRSTa, sAtizya puNya upArjana karane vAlA hai| prazna haiM, samyaktatva prakaTa hone ke bAda vaha zubhabhAva meM rahanA cAhatA hai yA nahIM ? yadi zuddha samyakTatva prakaTa huI hai to 'cAha' hI miTa jAtI hai| koI icchA, AkAMkSA, manokAmanA, vAsanA, tRSNA nahIM rahatI / yadi prIti bhAva saMsAra-kArya karane kI icchA rahatI hai to gurU / sadagurU / AtmA ke darzana hI nahIM hue yaha mAnA jaaegaa| apratyAravyAnAvarajIta ke udaya se tIvrodya se ghara-parivAra saMsAra (zarIrAdi) kA kArya karatA hai parantu usameM ahaMbuddhi nahIM hotI, kiMcita mAtra bhI rAga karanA nahIM cAhatA, zreNI anusAra jo rAgasamatA meM haiM usI ke pariNAma svarUpa rAgAdi hote haiM, karanA nahIM hai| azubha to kyA zubharAga bhI heyAnikRSTa/anAcAraNIya ho jAtA hai| yadi usane paramAtvasvarUpa svAtmasrUpa jAnA aura mAnA hai, usI kA dRr3hatA se zraddhApratIti- savasaMvedana hai to usI zuddAtmasvarUpa kA lar3apa, mAtra mokSa kA lakSya ho jAtA hai| samaMtadaMsI na kareI pAvaM samyaMvadRSTi pApa nahIM karatA / dRSTi puNya-pApa baMda se haTakara 'mukta' para calI jAe aura phira bhI icchApUrvaka zubhAzubha karake puNya-pApa kA baMdha hI karatA rahe yahI nahIM hotA / sAyavatva prakaTa hone ke bAda mithyAyAbhAvavRti nahIM hotI, pUrva karmoM ke saMyoga se jo brahma meM pravRtti hotI hai usameM tAdAramya nahIM hotA aura aisA nahIM hotA arthAt mithyAbhAva vRtti (zubhAzubha) nahIM TalatI to samajhanA ki samyaktva (yA jJAna) huA hI nahIM hai| jJAna kA kSayopazaya huA hai (arthAt jaba taka aMzamAtra bhI jJAnAvaraNIya zeSa hai), darzana - vizuddhi pUrNatA para nahIM pahuMcI hai| (darzanAvaraNIya zeSa hai), apratyAravyAnAvaraNIya pratyAravyAnAvaraNIyasaMjjavala kaSAya, nAkeSAya avaziSTa hai, annarAya karma TUTA nahIM hai taba taka, chAtI karmabaMdha hai|' chAtI kA baMdha 'hai' hI nahIM, azubha bhAva hone se chAtI ke baMdha hotA bhI hai| jaba chAtI karmoM kA baMdha hai to adhAnI (puNya-pAparUpa) karmoM kA honA (vidyAmAna honA) aura Jarman RoushionsHDCNDAGHDAD Personal Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - yatIndrasUri smAraka grantha : jaina-dharma - unakA baMdha honA bhI niraMtara hai, parantu kyA vaha samyaka jJAna samyakdarzanI dUsare rUpa meM AcArya umAsvAti ne 16 bola die hai, samyaktvI ina zubhAzubha pravRttiyoM (azubha aura zubha upayoga) meM jAnA- darzana vizuddhi se lagAyata pravacana vatsalatA taka kisI kinhI ramaNakaranA-ThaharanA cAhatA hai to uttara hogaa-nhiiN| bAtoM kI sAdhanA (zubhatama bhAva se) karatA hai to tIrthakara prakRti samyaktvI ke mithyAtvanAmAkarma kI nirantara nirjarA hai aura kA badha karatA hai| (adhyAya 6 kA 231) zuddhoyogI ko, zuddhAtmasvarUpa kA sakayaM ho jAne se avaziSTa TIkAkAra zrI upAdhyAya zrI kevala muni ne dharmacintana, chAtI kA bhI nAza karatA hai taba kaSAyArAga kI mandatA aura guruvandana aura upadeza zravaNa ko zubha kriyA mAnA hai| zubha arthAtat buddhigata mati zruta jJAna ke kAraNa svataH/sahaja hI puNyabaMdha hotA utkRSTa/prazasta zubha jo baMdhana kA hetu hotA hai| hai-karatA nahIM, bhAvitva nahIM, bhotkRtva nahIM, jJAtAdRSTA hotA hai| annAdi dAna bhI zubha hai jisase zAMtAvedanaya kA baMdha hotA hai, rAgAdi mAtra ko, baMdha mAtra ko vaha heya kara cukA, haya meM Ae ko anukUla saMyAma milate hai- bAhara meM svastha zarIra susvara Adi, bhI vaha jJAtA dRSTAbhAva se rahakara kSaya karatA jAtA hai| AjJAnuvartI santAneM, priya parijana, vimula dhana milegA dharmacintanAdi samyaktvI kI dRSTi meM Azrava aura baMdha hema ho jAte haiM, bhI zubha kI zreNI meM hai, parantuM ye utkRSTama haiN| AtmA ke dharma saMvara-nirjarA-mokSa kA hI lakSya hotA hai aura uttarottara gujasthAnoM (svabhAva) kA cintana, pUrNAtmA ke guNoM kA cintana,pUrNAtmA ke meM vaha pramAda kA chor3a apramanta avasthA meM dharmadhyAna meM jAkara guNoM kA cintana, unake dvArA batAe mokSa-mArga kA niMtana zravaNa karmoM kI nirjarA hI karanA cAhatA hai| zubha tathA azubha donoM se pare karatA hai| isase sAtizaya puNya kA baMdha hogaa| jitanA-jitanA mAtra zuddha upayoga meM nirjarA hotI hai| sattA meM azubha karmoM kA udaya usameM tanmaya hogA, utanA-utanA utkRSTa arthAt anuyAga baMdha hone se chAtI kA baMdha bhI hotA hai parantu kSINa-kSINa karatA jAtA adhika aura sthiti baMdha kama hogaa| baMdha kA phala AegA - tIrthaprabhu kA sAnidhya, upadeza zravaNa, gurU kA samAgama, Atmacintana samyaktvI ke prazasta zabha bhAva hote haiM. bahma meM para meM aadi| ye AtmA kA zuddhopayoga meM le jAne ke lie utkaSTa bhami pravatti karanA hI nahIM cAhatA hai| 'kArya kI saralatA se bhAva (mana) pradAna karate hai, parantu inheM (saba bAhya pravRttiyoM ko) badha kahA hai| kI saralatA se, vacana kI saralatA se tathA anyathA pravRtti nahIM cAhe tIrthaMkara-paramAtmA kA zuddhAtma svarUpahI tar3apa meM ho| AlaMbana karane se zubhanAmakama ke zarIra kA prayoga baMdha hotA hai| bhagavatI 'para' kA hI hai aura jaba taka 'para' se jur3A hai, 'sva' yAne svAtmA se 21, 8, 3, 9 sarala (zubha) pariNAma (bhAvoM) se baMdha hI hotA hai| nahIM jur3A aura isI kAraNa nirjarA aura mokSa nahIM hotaa| caudaha pUrvadhArI cAra jJAna ke dhAraka mausama-gajadhara bhI tIrthaMkara prabhu samyaktvI ke prazasta zubha bhAva hote haiM, bahma meM, para meM pravRtti pArI mahAvIra ko chor3ate haiM taba kevala jJAna hotA hai| karanA hI nahIM cAhatA hai| 'kArya kI saralatA se bhAva (mana) kI saralatA se, vacana kI saralatA se tathA anyathA pravRtti nahIM karane se tIrthaMkara nAma karma utkRSThatama hai para hai to baMdhA use bhoganA zubhanAmakama ke zarIra kA prayoga baMdha hotA hai| bhagavatI 21,8,3.9 par3atA hai| AdhAtI karmeDa kI yahI vizeSatA hai ki bhAgane se, vedana karane se nirjarita hote haiN| sarala (zubha) pariNAma (bhAvoM meM baMdha hI hotA hai| samyaktvI ke sakraya meM thor3A hotA hai| jo bhAvamokSa aura azuddha ke sAtha zubhabhAvoM ko bhI tatvArtha sUtrakAra ne AzravaTThAra dravyamokSa meM sthita arihaMta, siddha paramAtmA hai. unakI bhakti meM meM liyA hai| inase baMdha mAnA hai|saanaavedniiy, samyaktvamohanIya lIna hotA hai| arhata bhakti se lagAkara pravacana bhakti aura (dharma) eka apakSA sa, hAsya, rAta, praruSavada, zubha Aya. zabha nAma aura prabhAvatA taka ke bIsa boloM meM se ekAdhika meM itanA adhika zubha gotra meM ATha puNya prakRtiyA~ hai| vistAra kI apekSA ye 42 tatlIna ho jAtA hai ki eka 'tU-hI-tu' kI raTana ho jAtI hai| isa prakAra kI kahI gaI haiN| ina puNya prakRtiyoM kA badha se bhI AtmA rasAyana se tIrthakara-karma-prakRti kA baMdha hotA hai| utkRSTa tama / ko chUTanA par3atA hai| phira cAhe ve utkRSTa rupavAlI ho jA sa prazasta-rAga se bhI nAmakarma kI prakRti (utkRSTatama tIrthaMkara prakRti) sAtavedanIya, ucca gotra, manuSya gati, paMcondriya jAti, vajraRSabhanAra kA baMdha hotA hai| (jJAtAdharma kathA adhyAya 5 sUtra 64) casaMhanana, samacaturakha saMsthAna, tejasvitA,zubha vihAyogata, subhaganAma, Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - yatIndrasUri smAraka grantha : jaina-dharma susvaranAma, AdeyanAma, yazokIrtinAma, tIrthaMkara nAma ye baMdha haiM zeSa raha jAya jo Ayuvya pUrI hote na rakhayeM to kevalI samuddhAt aura inase chUTe binA mokSa nahIM hai| yaha avazya hai ki inheM nirjarita karate haiM - aisA vyavahAra-kathana hai, saba svataH hotA hai, pradgatakarane ke lie usa puNyAtmA ko kucha karanA nahIM par3atA, udaya meM karma svata: pradgala-rUpa, svazAdi se pariNAmita hote haiN| AtI haiM, vedana hotA hai aura khira jAtI hai| Atma-svarUpa prakaTa taba prazna hai ki puNya upArjana kare yA nahIM? puNya bhI, samyaktva karane meM, AtmAnanda ke bhoga meM ye Ar3e aatii| kA sparza hone ke pUrva taka jIva karatA hI hai| karma cetanA aura udAharaNa, sira para aMgAre-rUpa anaMta vedanA (asAtAvedanIya karmaphala cetanA meM hI rahatA hai| jJAna cetanA jagane para samyaktva hone kA agratama rUpa) hote hue bhI anaMta AtmasAdhanA, kevalajJAna para, samyaktva-dazA meM 'karanA-karanA' (kartRvya-bhotkRvya) zraddhA kevaladarzana aura mokSa hotA hai| puNya yA pApa kI aghAtI karma meM pUrNataH hema ho jAtA hai| zraddhA meM mAtra 'honA' jo 'hU~ vaha jo prakRtiyAM kahAM bAdhA de rahA hai| jAU~, dhAtIkarma AtmA ke svarUpa ko Avarita karate haiM, pUrjAnanda basA kyA hU~ ? dehAti nokarma se pare, jJAnAvaraNAdi dravya karma meM bAdhA pahu~cAte haiN| unakA kA aMza mAtra bhI zeSa rahe to kevala se pare aura rAgadi (kaSAyAdi) bhAva karma se bhI pare-zuddha, buddhajJAna-kevala darzana aTakA rahatA hai| adhAtI karma isa artha meM mukta anaMta jJAnAdi-gujasampanna, mAtra jJAtA-duSTa bhAvabhAtAM zaddhAtmA adhAtI haiM ki svarUpa kA dhAta nahIM karate, svarUpa caraNa, atIndriya- hU~ - vaha jo jaauuN| vahI ho jAU~, mAtra honA hai karanA kucha nahIM hai| Ananda, sarvajJatA-sarvadarzitA meM bAdhaka nahIM hote| kevala honA hai| yaha pUrNa zraddhA-yahIM pUrNa pratIti satata banI rahanA hai dhAtI karmoM meM sabase vikarAla mohanIya haiN| (darzana) samyaktva hai| taba phira vaha na azubha meM pravRtta honA cAhegA, na zubha mithyAtvamohanIya to AtmasvarUpa kA jJAna aura mAna hI nahIM detA meN| pravRtti nahIM mAtra nivRtti....nivRtti...nivRtti| pravRtti bhI nivRtti aura cArimamohanIya vItaragatA (AtmA kA nijagaNa) prakaTa nahIM htu| hone detaa| eka samaya me 70 koTAkoTi sAgarAyama baMdha karavA ananta pumaaya upArjana pahale kara liyA tabhI to para hama sktaahai| kitanA bhArI-bharakama? phaadd'-jaisaa| para samyaktatva kI durlabha manuSya-janma(manuvyatA), paMcondriya pUrNatA, uccamotra, eka suraMga aura sampaka jJAna kA eka visphoTa, kSaNamAtra meM usa uccanAma, uccakula jisameM mahAvIra ke vItarAga-mArga, mokSamArga pahAr3a ko ur3A detA hai| ise bhoganA hI par3e, aisA nahIM hai| Atma- kI ArAdhanA kA suavasara, arthAt jinezvara bhagavantoM ke guNacintana puruSArtha se, jJAna se chAtI karma Ta jAte haiN| kA avasara, sadagurU bhagavantoM se nizrita jinavANI, AtmA ko parantu kitanA hI puruSArtha kara leM, parNajJAnI apanA ananta karmamala se haTAne-dhokara zuddha karane vAlI vANI ko bhI sulabhatAAtmavIrya lagAe~ taba bhI adhAtI karmabaMdha aDa varjita sAtAvadenIya durlabha se durlabhatara vastue~ mila gii| kisase milI ananta puNya. uccagotra lagAyata tIrthakara nAma prakati kA (parva) kSaya nahIM kara sAtizya puNya se milii| buddhi bhI milI, hitAhita kA jnyey-heyskte| bhoge chUTate hai| prabhu tIrthaMkara ariSTanemi ke sAnidhya meM dIkSA upAdeya ko jAnane, bheda karane, upAdeyata kI ArAdhanA karane kI lekara eka hI dina meM muni gajasukumAla ke vata jJa3nI kevaladazaI zakti-buddhi arthAt brAhma anukUlatAe~ bhI mila gii| kisase hokara siddha-buddha-mukta ho jAte haiN| para ve tIrthakara cAhe (cAha to milI ananta puNya, sAtizaya puNya se milii| buddhi bhI milI, rahatI hI nahIM) to bhI siddhazilA para, Ayavyakarma Adi cAroM hitAhita kA jJeya-heya-upAdeya ko jAnane, bheda karane, upAdeyata kI AghAtI karma bhoge binA nahIM jA skte| ArAdhanA karane kI zakti-buddhi arthAt brAhma anukUlatAe~ bhI mila gii| zraddhA aura saMyama kA puruSArtha ati-ati, mahAn durlabhatama (dravya) muktAvasthA ke bAdhaka hue| svarUpAnaMda meM koI hai para unheM sulabha karane kI anukUla sAmagrI to mila gii| bAdhA nahIM dete yaha nizcita hai| isIlie inheM aghAtI khaa| Ayuvya svataH pUrA ho jAtA hai| usake sAta hI nAma, goma, vedanIya bhI pUre itanI viyulatA gaI ki (draSama) kAla aura isa (marana) kSeya ho jAte haiN| ye saba svata: pUre hote haiN| sAtAvedanIya kabhI adhika meM bhI dharmadhyAna kI utkRSTama dazA (AThaveM meM praveza kI pUrva sthiti) lAne kI sulabhatA mila gii| Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - yatIndrasUri smAraka grantha : jaina-dharma - pUrva ke mahAna puNya se itanI anukUlatAe~ to mila cukI haiM - kahA jAtA hai| utkRSTatama tIrthaMkara nAma karma aura aba soceM ki aba aura kauna sA puya kareM? zraddhA aura saMyama kI vajabhASamanArAcasaMhanana bhI hoM to bhI Atmazuddhi to Atma ke hI gaNoM ko prakaTa karanA haiM to ve bhI AtmA ke hI jJAnAdi gaNoM se hI zuddha nimitta mileM to maiM bhI zaddha banaM aisA kyoM soceM? zuddha prakaTa hoNge| banUM - aisA dRr3ha nizcaya kareM to tadnukUla nimitta milegA hI milegaa| soceM ki aba ora kyA kareM, kyA baneM? cakravartI banane kA nimitta kyA kara sakatA hai ? mAtra 'UMgalI drshn'| mA~ bacce ko puNya kreN| cakravartI bana jAe~ ora kucha vizeSa kuru, sabhI cakravatA UMgalA ke izAre se Upara-AkAza meM candramA dikhAtI hai, baccA mA~ cha: khaNDa sAdhate haiM, maiM sAtavAM sAdhuM to sAtavI nArakI meM jAtA hai| aura usakI UMgalI ko dekhanA baMda kare to candramA dikhe| nimitta jIva sAkSAt prabhu tIrthaMkara ke samozaraNa meM calA jAe para unake kI (puNya ke phala se Ae nimitta kI) AvazyakatA mAtra itanI bhItara meM rahe hue ananta jJAnAdi guNoM para annara dRSTi nahIM ho aura hI hai, vaha dikhAtA nahIM, dekhane meM nimitta banatA hai, dekhatA vyakti bAhara ke (ATha mahAprati haryAdi) vaibhava ko dekhakara, camatkRta, svayaM hai| aise hI puNya prakRtirUpa jitanI anukUla sAmamiyA~ haiM ve hokara vAha-vAha karatA huA loTa Ae to, ananta (pUrNa) puNya- mAtra nimitta haiM, kartA nahIM, karttA to AtmA svayaM hai, Atma ko hI upArjita kie (jisase tIrthaMkara kA sAnidhya milA) ve bhI niSphala AtmArUpa karanA hai aura jaba AtmA ho ge| bAhara meM mile hue, puNya ke phala svarUpa sabhI anukUla hue ananta jJAnAdi guNoM kA kartA hotA hai, bhoktA hotA hai taba sAre prasaMga upAdana kI akSamatA (nirbalatA) se aphala ho jAte haiN| ve nimitta bAhara to jAte haiM (unake bAhara hue binA ananta jJAnAdi graja zuddhatama nimitti bhI kAma nahIM aae| sampannatA AtI hI nahIM hai) jaba AtmA apane hI jJAnAdi guNoM kA 42 hI puNya prakRtiyA~ AtmasAdhanA nahIM karavA sakatI, kartA-bhoktA hotA hai taba AtmA mAtra jJAtA dRSTA hotA hai, na kartA na AtmasAdhanA to Atma ko hI, Atma (ke jJAnAdi) dvArA hI karanA bhoktA, mAtra hotA hai, apane Apa meM hotA hai, maiM Apa jo bhI aisA hogA aura taba ye (puNya prakRtiyA~) nimitta (sahAyaka) banIM aisA hone kA dRr3ha nizcaya kareMge honA cAhegeM - avazya hoNge|