Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ 76 anusandhAna-56 zrIbheravacaMda-kRta zrITaMkazAlamadhye zrIzreyAMsajinacaityasambandhaH // - vijayazIlacandrasUri rAjanagara e amadAvAdanu jaino dvArA ApavAmAM AveluM nAma che. tyAMnA TaMkazAla vistAramA zeTha haThIsiMha kesarIsiMhanAM patnI zeThANI harakuMvara tathA temanA putra zeTha umAbhAIe. karAvelA, zreyAMsanAtha (11mA tIrthaMkara)nA derAsaranA nirmANa tathA tenI pratiSThAnI vigata varNavatAM A DhALiyAM che. Ama to eka dhArmika racanA mAtra che, parantu temAM keTalIka jANavA yogya ane aitihAsika hakIkato paNa noMdhAyelI hoI, rasaprada racanA che. sAta DhALa, 146 kaDI, 10 doharA = 156 kaDIomAM A racanA patharAI che. AvI racanAne 'rAsa' saMjJA ApavAne badale 'DhALiyAM' tarIke oLakhavAmAM Ave che. dA.ta. zeTha motIzAhanAM DhALiyAM ke zeTha haThIsiMhanAM DhALiyAM. kartAe A racanAne sAtamI DhALamAM 'saMghavilAsa' (kaDI 15) tarIke ane puSpikAmAM 'caitya sambandha' tarIke varNavela che. derAsara saM. 1915mAM banyuM che; pratiSThA paNa te varSe thaI che; ane A racanA paNa te ja varSanI che, tethI AMkhe dekhyA hevAla jevI A racanA hoI temAM varNavAyelI vigato vizvasanIya gaNI zakAya tevI che. kartA potAno paricaya A pramANe Ape che : "dharmaghoSasUrinA gacchamAMthI, nikasI sAkhA surANo jI / dolatacaMda zIza motIcaMda-ziSya bhairavacaMda jANojI // " jaina saMghanA 84 gaccho paikI eka gaccha 'dharmaghoSagaccha' paNa hato. te gacchanI yati-paramparA 20mA zataka paryanta cAlu rahI che, tevU A uparathI pramANita thAya che. te paramparAnA yati dolatacaMda, tenA ziSya motIcaMda, ane tenA ziSya bhairavacaMde A DhALiyAM racyAM che. 'surANo' zabda parathI te gacchanI 'surANA' zAkhAnI A yati paramparA haze tema lAge che. kavinI bhASA gujarAtI che tema jaNAya. joke hindInA ne mAravADInA zabdo te vApare che kharA. kavi
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNgasTa 2011 77 mULe hindIbhASI ke mAravADI hoya to banavA joga gaNAya. samagra racanAmAM AvatI keTalIka vigato noMdhIe : 1. rAjanagaramAM te samaye 105 jaina mandiro hatAM. (dUho 5). 2. nagaramAM vicaratA jaina sAdhuo pIta vastravALAM (saMvegI) temaja zvetavastravALAM (yati)banne prakAranA hatA (dUho 6). 3. nagara 'sAbara' nadInA kinAre vaselu, ane tenA kinAre aneka bAga tathA vADI hatAM (1/2-3). 4. ahammadAbAdano sthApaka ahamadazAha pAdazAha hato. te potAnI TaMkazALa kyA karavI te mATe jagyA zodhato hato, paNa mana TharatuM nahotuM. tene rAtre pIre svapnamAM 'TaMkazAla'nI jamIna dekhADI, vakhANI. tethI teNe te ThekANe TaMkazAlanI sthApanA karI. (1/5-6). 5. A zaheramAM derAsaro ghaNAM hatAM, paNa moTA bhAganAM bhUgarbha-caityo hatAM; zikharabaddha nahi. (muslimo dvArA dhvaMsa thavAnI bIke te samaye bahAra derAsarano dekhAva karatAM loko DaratAM) (1/7) 6. haThIsiMha zeThanI be patnI. temAM nAnAM patnI (kavi nAma lakhatA nathI)nA putranuM nAma umAbhAI. (1/11, 2/2-3). umAbhAI paNa be haze tema jaNAya che (2/3-4). 7. motIzAha zeThe (temanA putre), zatrujaya tIrthe karAvela derAsaranI pratiSThA vakhate, zreyAMsanAthanI pratimA bharAvI; (te pratimA haThIsiMha zeThanA nAme karAvI hovAnI sambhAvanA che). te pratimA rAjanagare lAvIne paroNA(mahemAna) gate phatAsA poLamAM rAkhI (2/5-6, 10). 8. ahIM paNa kavinA kathana pramANe zeThANIne svapnamAM deva dvArA saMketa maLe che ke 'TaMkazAlamAM caitya banAvI temAM A bhagavAna sthApajo.' (2/13, 3/2). A kathana kavino kalpanAvihAra haze ke vAstavika varNana, te nakkI tharbu muzkela che. zeThANIne ja TaMkazAlamAM karAvavAno manoratha hoya to banavAjoga che. 9. TaMkazAla e rAjAnI-rAjasattA ke sarakAranI kacerIo ke raheThANano bhAga haze te paNa ahIM jANavA maLe che (3/3). 10. A samaya kampanI sarakAranA zAsanano che. tethI vilAyata kampanI sarakAramA arajI karI haze, tenA javAbamA kampanI sarakAre derAsara mATe umAbhAIne jamIna phALavavAno sthAnika vahIvaTakArane Adeza mokalyo haze, tema paNa jaNAya che. (3/11-12-13-14-15).
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-56 11. saMvat 1915nA vaizAkha sudi sAtame paJcazikharI jinAlayanuM khAtamuhUrta thayu. (3/17-18-19). 12. derAsaranI AjubAjuno paricaya : dakSiNe kanyAzALA che, jemAM nagaranI bAlikAo bhaNe che. tenA pravezabhAge sarasa vADI (bagIco) ane tenI madhyamAM phuvAro che. zALAnI AsapAsa rudrayakSatuM deru tathA pIranI majAra che. (3/23-24-25). 13. aSADa vada 9 thI pratiSThA zaru thAya che (5/3), ane bahAranI vADIe jalayAtrA mATe jAya che (5/5). bhagavAnane TaMkazAle lAve che, tyAre pahelo potAnA baMgalAmAM bhagavAnanI padharAmaNI karAve che (5/16). 14. umAbhAInAM patnI pradhAna vahu (6/2) pokhaNAM kare che. zrAvaNa zudi sAtame pratiSThA karI, ane zudi teraze aSTottarI snAtra temaja dhArAvADI karI che (6/3-45-6, 11). 15. A pachI zeThANIne bhAva thatAM akSayanidhi tapa kare che ane temanI sAthe 320 baheno paNa te tapa Adare che (7/2-3). tenI kriyAdinuM varNana ghaNuM majAnuM che. khAsa to teno varaghoDo nIkalyo tyAre meghe mahera karIne varasAda paDyo tenuM varNana ghaNuM majAnuM che (7/16-17). 16. tapagacchanA gacchapati zrIpUjya vijayadevendrasUri te varSe rAjanagaramAM che, ane temanI nizrAmA pratiSThA tathA tapasyA thayAno paNa nirdeza jaDe che (7/ 20-21). 17. zeThANIne bIjuM moTuM deruM baMdhAvavAno, 99 yAtrA karavAno, 45 AgamanuM tapa ne UjamaNuM karavAno manoratha hato tevU paNa kavi varNave che (8/ 8-9). A to thaI hakIkato. kalpanAno vihAra paNa kavi yathAzakti sarasa karatAM jaNAya che. pahelI ja DhALamAM zeThANInI udAratAnuM varNana karatAM kavi eka navatara rUpaka prayoje che : meruparvata Upara daza jAtinAM kalpavRkSo bhegAM maLIne vicAre che ke baLyuM, A meru Upara Ama ne Ama, koIne kAMI ApyA vinA paDyA raheq emAM ApaNo samaya nakAmo jAya che ! ApaNane Apaq ja bahu game. Ama, ahIM vyartha jIvana gujAravAmAM zI majA? ane e daze kalpavRkSa maLIne jhaMpApAta karI ApaghAta kare che, ane tyAMthI marIne harakuMara zeThANInA be hAthanI 10 AMgaLI tarIke avatare che. tene lIdhe ja A zeThANI rAta
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNgasTa 2011 dahADo dAna dIdhAM ja kare che ! (1/13-17). kevI sarasa kalpanA ! saM. 1915mAM racAyela A racanAnI saM. 1916mAM lakhAyelI pratinI jeroksanA AdhAre A sampAdana thayuM che, eka sthAne ardhI kaDI tUTI che, bAkI AkhI kRti akhaNDa che. zreyAMsanAthanuM A derAsara Aje paNa TaMkazALamAM vidyamAna che ane zeTha umAbhAInA vaMzajo dvArA ja tenuM saMcAlana thAya che. zrI TaMkazAlamadhye zrIzreyAMsajinacaityasambandhaH // zrIzreyAMsanAthAya namaH // zrIarhAdika paJca pada, baMdU be kara joDa / namatAM nijagurucaraNakaja, pUge vaMchita koDa // 1 // zAradamAta mayA karI, zuddha akSara dyo sAra / saMghataNAM guNa gAyavA, muja mana thayuM UdAra ||2|| sakaladezamAMhe zire, gujjara dhara guNageha / sakala nayarI zirazeharo, rAjanayara pura eha || 3 || cyAra varaNa karI zobhato, nayarI mAMhI nivAsa / sahu dharamI dhanavaMta che, vilase lilavilAsa // 4 // tasa pUra zrIjinacaitya vara, Ika zata paJca udAra / amara - bhuvanasama jhalahale, vaMdU vAraMvAra // 5 // gItAratha guNavaMta tihAM, mahAmunIzvara jAMna / pIta - zveta aMbaradharA, nivase viharata AMna // 6 // AryA zrAvaka zrAvikA, cauviha saMgha mahaMta / tAsa nivAsa thakI sadA, puranI zobhA atyaMta // 7 // DhAla 1 lI // vimalAcala vimalA prANI dezI // - 79 che nayarI ghATa sughATa, bhalAM bhuvana zobhe valI hATa / te vica vicamAM varavATa, je joyAnuM bahu // 1 // rasIlA, rAjanayara pura sohe, jasa dekhata hi mana mohe ||20|| AMkaNI //
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-56 sAbara nadI guNageharI, jehanI zubha zItala lherI / tasa taTa zobhA adhikerI, ra0 |raa0||2|| vara bAga vADI vizrAma, tasa pura nikaTe ThAMma ThAMma / jehathI zobhe abhirAma, te nayarI mahAguNadhAma ||r0raa0||3|| tasU nRpati bAhAdasyA jANo, amhaMdasyAM nAma vakhANo / citte che harSa bharAMNo, zuci bhUmI jovA sU nihANo ||r0aar0||4|| sahu nayaramAM phirI phirI joI, nRpane mana na gamI koI / vAru che TaMkazAlanI bhUI, te sakala guNe che visohI ||20||raa0||5|| pIre suhaNAmAM vakhANI, e bhUmI mahAguNakhANI / tihAM zakko paDyo vara jANI, tehathI TaMkazAla kahANI ||20||raa0||6|| te pura jinabhuvana ghanerA, piNa bhUmAM caitya adhikerAM / te vaMdU uTTha zaverA, prabhu merA karo sUla jerA ||r0|raa0||7|| te nayaramAMhI baDabhAgI, zrAvakajana sarva sobhAgI / sAcA zAsananA rAgI, vAkI pUMnyadazA bahu jAgI ||r0raa0||8|| tehamAM Ika zAha nihAla, tehane suta caMda kuzAla / tehano suta guNamaNImAla, kezarIsIMha rUpa rasAla ||r0raa0||9|| vara sUrIjade tasu nArI, tehane ura zobhA vadhArI / haThIsiMha nAma manUhArI, jinazAsanamAM adhikArI ||r0|raa0||10|| haThIsiMhanI ubhayo nArya, harakuMara suguNa bhaMDAra / patnI vrata dharmanI dhAra, che amarakuMmarIuM nihAra ||r0|raa0||11|| jasU suMdara rUpa sucaMga, piNa dAnapaNe dRDha raMga / nivazyo jasa aMgoaMga, jehathI jazavAsa abhaGga ||r0/raa0||12|| kalpatarunI dazA(za)jAta, meru gira Upara vikhyAta / sahu mili ciMti ima vAta, IhAM kAla nirarthaka jAta ||r0|raa0||13|| ApaNane ghaTe bahu devo, vaMchita dAna sadaivo / lenAranaM eka huM evo, to jIvata mRtyu giNevo ||r0aaraa0||14|| evaM jANI khAdI jhaMpApAta, cavI UpanAM vizvavikhyAta / harakuMara zeThANIne hAta, daza pallava daza taru jAta ||r0raa0||15||
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNgasTa 2011 nizi vAsara vaMchita dAna, IhAM desyUM mahAguNakhANa / te nivasyAM evaM jAMNa, daza pallava daza taru ANa ||r0|raa0|16|| tethI dAtApaNo khAsa, zeThANIne hAthe ullAsa / pUo pUrava pUMnya vilAsa, kahe bheravacaMda vikAsa ||20||raa0||17|| soraTThA // te to ATho jAma, tana mana vacana sU dravyathI / sAjeM dharmanuM kAma, Agama anusAre karI // 1 // DhAla // prabhU pAsarnu mUkhaDaM jovA - e dezI // tUMme suNajyo suguNa sanehA bhalAM punyanI kAraNa ehA / haThIsIMhanI pUrva pUnyAI saba zuddha mIlI jogavAI // tume0 // e AMkaNI // 1 // laghu rAmA ache guNakhANI, jinI suMdara madhurI vANI / tasu samakitamAM dRDha raMga, tehanI mati dharmamAM caMga // tu0 bha0 // 2 // tana dAna dayAmAM bhIno, jasa mana jinamatamAM layalIno / haThIsIMhanI gAdI vakhANo, umAbhAI zeTha sujANo // tu0 bha0 // 3 // haThIsIMha tha kIno pradhAno, valI vRddha umAbhAI jAno / have nisuNo eka caritra, sUMNatAM thasye zravaNa pavitra // tu0 bha0 // 4 // motIshA prabhu padharAyA, tiNe kehika biMba bharAyA / / vimalAcala giri para sAra, zrIyAMsa trijagadAdhAra // tu0 bha0 // 5 // tyAMthI paruNAgata AMNI, ThavyA rAjanayara guNakhANI / / te zrIyAMsa jiNaMdA nRpa viSNutaNe kula caMda(dA) // tu0 bha0 // 6 // mAtA viSNune ura avatarIyA, sIMhapura nayare guNa bharIyA / SaDaga laMchana prabhu sohe, jJAne karI bhavi paDibohe // tu0 bha0 // 7 // Ayu lakha varSa corAsI, parizATana prakRti paJcAsI / sammetazikhara jaI siddhA, zivanAtha thayA suprasIddhA // tu0 bha0 // 8 // tihAM jyotimAM samAI,te vaMdUM zIza namAI / hive meTo merA bhavapherA, svAmI kIje vega nIverA // tu0 bha0 // 9 //
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-56 paruNAgata thApyA ucchAhe, phattAshAnI polamAMhe / keI divasa vatItA AMma, ciMte rakSapAlaka tAma // tu0 bha0 // 10 // krIDA kelikaraNane ullAse, manamAM Ima deva vimAse / prabhU ThavavA jovU ThAma, nipajAvI navo jinadhAma // tu0 bha0 // 11 // sahu nayaranI bhUmi vilokI, TaMkazAla joI niradoSI / krIDA keli ihAM bahu thAsye, tasa kAraka jove ullAse // tu0 bha0 // 12 // joyuM nayaramAM dAnI jIva, harakuMara zeThANIno deva / rajanImeM sUhaNe Ayo, caMda bherava deva umAhyo // tu0 bha0 // 13 // DhAla 3 // jima jima e giri bheTIye re - e dezI // pUnya phale jagamAM sadA re, pUnye vaMchita thAya salUNA / pUnya thakI sukha bhogave re, pUnye pApa pulAya salUNA // pUnya phale0 // 1 // e AMkaNI // sUhaNAmAM sabahi kathA re, kahi sUNAve deva sa0 / Thavajye prabhU TaMkazAlamAM re, bhuvana karAvajye heva sa0 ||puu0||2|| te nisuNI vismaya thaI re, e nRpano AvAsa sa0 / kima karI prabhu ThavaNAM taNI re, pUge mAharI Aza sa0 ||puu0||3|| deva kahe ciMtA ma kara re, kahuM chu nRpane dhAya sa0 / tUjjhane ghara beThA thakAM re, thAsyeM nRpa supasAya sa0 ||puu0||4|| tujane kuMppanI prasanna thaI re, dezye e TaMkazAla sa0 / e che uttama bhaumIkA re, nirupama guNamaNimAla sa0 ||puu0||5|| tihAM jinacaitya karAvajye re, Thavajye zrIsIyaMza sa0 / Ima kahI deva adRzya thayo re, eha svapna niHzaMza sa0 ||puu0||6|| rayaNa vihANI praha thayo re, jAgyAM nagaranAM loka sa0 / zeThANI mana ciMtave re, bhAgA bhava bhaya zoka sa0 ||puu0||7|| zrIjinacaitya karAvazuM re, pAvana karasyUM deha sa0 / mUha mAMgyAM pAzA DhalyA re, manamAM harSa acheha sa0 ||puu0||8|| umAbhAIne teDIne re, zeThANI pabhaNaMta sa0 / rajanI suhaNAMno savI re, nisuMNAyo virataMta sa0 ||puu0||9||
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNgasTa 2011 umAbhAI harSyA hiye re, sUrataru phalIyo Aja sa0 / Ima karatAM dina nigame re, varate sukha samAja sa0 // 0 // 10 // Itare vilAyata dezathI re, kuMppanI likhiyo lekha sa0 / rAjanayaramAM Apajyo re, zeThANIne vizeSa sa0 // 0 // 11 // je bhUmI TaMkazAlanI re, dIjyo manane ullAze sa0 / Adara dIjyo atighaNo re, rAjavInI pari jAsa sa0 // pU0||12| kuMppanI sevaka sahu milI re, AvyAM zeThANIne geha sa0 / svAmInUM hukama sUdhAravA re, mana dharI harSa acheha sa0 // puu0||3|| umAbhAI Adara dIyo re, nRpa Adezaka jAMNa sa0 / tyAMhAM mUkyo dhanaThAMma sa0 // 0 // 16 // bhUpa parasparanI pareM re, miliyA karI maMDANa sa0 ||puu0||14|| AdaramAMnya atighaNo re, uMmAbhAIne dIdha sa0 / TaMkazAla paramArthathI re, dIdhI vizvaprasiddha sa0 // pU0||15|| zrIjinacaitya baMdhAvavA re, jozI teDAyA jAMma sa0 / khAtyamuhUrata tiNe dIyo re, naMda zazI paNa iMdUnAM re, aMka saMvatsara joDa sa0 / sudI vaizAkha susaptamI re, pUravA mananAM koDa sa0|0||17|| khAtyamuhUrata kIyA pache re, mAMDyo derAno kAma sa0 / zobhanIka sabahi kIyo re, suMdara zrIjinadhAma sa0 // 0 // 18 // mUlagabhAro manoharu re, devasabhA pari sAra sa0 / raMgamaMDapa ralIyAmaNo re, zIkhara paJca udAra sa0 // pU0 // 19 // 83 pAMca mahAvrata guNa mahIre, pAMcuM zikhara uttaMga sa0 / paJca paJca guNa che ghaNAM re, nivazyAM te mayI caMga sa0 ||pU0||20|| siharabaMdha te nayaramAM re, acaraja deharo eka sa0 / amarabhuvanasama e thayuM re, zI zobhA kahuM zeSa sa0|0||21|| ghoMmaTa citrAmaNa karI re, pUryAM vividha prakAra sa0 / pUtalIyo nATika kare re, svarga raMbhA pari sAra sa0 // puu0||22|| deharAthI dakSiNadizA re, kuMmarI paThana nizAla sa0 / rudrayakSa puna pIra che re, e donuM rakSapAla sa0 // pU0||23||
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-56 zAstrAbhyAsa nizAlamAM re, nayarInI sakala kuMmAra sa0 / mheto tAsa paThAvavA re, rAkhyo deI pagAra sa0 ||puu0||24|| ti nizAla mukha Agale re, vADI jovA joga sa0 / madhyabhAga jala phUMAro re, beThaka cyAra managa sa0 ||puu0||25|| ItyAdika bahu upamAM re, derAsaranI jAMNa sa0 / bheravacaMda kIsI pare re, thAye tAsa vakhANa sa0 ||puu0||26|| DhAla 4thI // huM to mohI chu tuMmArA rUpane re lo0 // e dezI // nizAlanA mukha Agale re lo0, phUArAthI jala uchale re lo0 / gola AkAre vADI phUTarI re lo0, sAra cyAra dvAra te alaMkarI re lo0 // 1 // cyAre dvAro meM jAlI vAMsanI re lo0, latA chAI laDAluMba drAkSanI re lo0 / phiratAM che vRkSa bahu jAtInAM re lo0, dezI videzI bhAMti bhAMtinAM re lo0 // 2 // uttama aneka tarU jANIye re lo0, caMpo ne mogaro vakhANIye re lo0 / jAI jAsUja phUla phUTarAM re lo0, damaNo dADIma dIseM suMdarA re lo0 // 3 // caMbalI anAra jAra zobhatAM re lo0, bhalA mAna pAMna manna mohatAM re lo0 / kelapatra ketakIne kevaDo re lo0, suraMgA gulAba vRkSa che khaDA re lo0 // 4 // vADI dekhata mana gahagahe re lo0, puSpa sugaMdhita mahamahe re lo0 / phalabhAre tarUzAkhA namI re lo0, dekhI sahune mane gamI re lo0 // 5 // pakSI AIne krIDA kare re lo0, joI apara vADI visare re lo0 / cakavA cakora ne pArevaDAM re lo0, taruzAkhe koyala TahukaDAM re lo0 // 6 // menA mayUra zora zabdathI re lo0, pAkhaMtI havelyo sahu garjatI re lo0 / suMdara vADI che sohAmaNI re lo0, rUpe rUDI ne ralIyAmaNI re lo0 // 7 // tasa dveSathI ArAma bAga vegalo re lo0, gayo nAzI laMkAgaDha sAMbhalo re lo0 / nIMba peMpala doI nirmalA re lo0, dakSiNa dize jANo bhalA re lo // 8 // derA sAmI laghu baMgalI re lo0, beThAM darzana thAye valI re lo0 / dAhiNe che baMgalo zire re lo0, heThe dravajje thaI phire re lo0 // 9 // Agala varaMDo opato re lo0, sAMmI sATuM zobhato re lo0 / te mAMhi jhADa moTAM dIsatAM re lo0, bArIye thaIne pesatAM re lo0 // 10 //
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ ogasTa 2011 rasoDo DAbo ne Delo dakSaNe re lo0, bhalI bhuMmI zavi zubha lakSaNe re lo0 / valI derA pUMThe dakSaNa dize re lo0, baMgalo anokho navo thasye re lo0 // 11 // heThe dravajjo mukhya rAkhasye re lo0, joI kavijana bhAMkhyasye re lo0 / vADI ache madhya sheramAM re lo0, koTa ko che cau pheramAM re lo0 // 12 // koTane phIratI cau pAkhatI re lo, havelIyo bahu chAjatI re lo0 / sAvaNa suda sAtama bhalI re lo0, Ave nikaTa poMce mananI ralI re lo0 // 13 / / pUrvokta sImAM kriyA kare re lo0, kumati kaMda karmazatrU tharahare re lo0 / piNa tihAM racanA kIdhI ghaNI re lo0, bheravacaMda thoDI bhaNI re lo0 // 14 // DhAla 5mI // gokulanI govAlaNI mahI vecavA cAlI - e dezI // te bAgAyata bIcameM suMdara che svarUpa / maMdira moTo mohano kIno navala anUpa // maNi na zobhe kunnaNa vinAM zazI vinA jima rAta / devarahita devala jathA, sUtA vinA jima mAta // 1 // bAga nayara jinaghara vinA, zobhe na ligAra / AbhUSaNa pura bAgano jinamaMdira sAra // tehathI bAgamAMhI racyo jinabhuvana visAla / joyAM kumati anAdinI, nAzo tatakAla // 2 // ASADha vadI navamI dIne, jalajAtrAne kAje / varaghoDo ziNagArIyo, vAjAM bahu vAje // bherI bhuMgala nAlane valI, tAla kaMsAla / jhAMjha jhallarI zaraNAInAM, vara nAda vizAla // 3 // haya gaya ne raha pAlakhI, bahuvidhi parivarIyA / azva gADI abhInava navI kuMmarAdika caDhIyA // vijayapatAkA jayavatI, vara indradhvajAnI / chatra cAmaradhara zobhatAM vara taI indrAnI // 4 // amarakuMvarI pari sahu banI, varaghoDe AyA / amara vimAna sA rathamAMhi, prabhune padharAyA //
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 86 nArI zira ThavI kuMbha te sohAsaNi lIdhA / vADI bAhiralI AyaneM, bhalAM uchava kIdhAM // 5 // balI bAkula dIyo devane, nUMtariyAM mATe / sarvopasarge nivAravA sukhazAMtine sATe // namaNa karAyo nAthane nija nirmala kAje / snAtra mahotsava sAcavI, AvyA nija daravAje ||6|| hive viSNunRpa-naMdane, teDavAne kAje / zeTha uMmAbhAI uMmahyA, sAmaIyo sAje // phattAzAhanI polamAM, jaIye manaraMge / zAjana jana sahu ko mIlyAM mana harSa umaMge // 7 // haya gaya ne valI pAlakhI, milIyA che vRMde / azvagADI rathanI chabI, avilokI AnaMde // bhAminI maMgala gAvatI, sajI bhUSaNa aMga / vAjitra vividha prakAranAM, vAjaMta sucaMga // 8 // zeTha umAbhAI iMma sajI, AvyA prabhu Age / vidhipUrvaka vaMdana karI, lali lali pAya lAge // vinave prabhu Agala rahI, ubhayo kara jorI / aho devAdhidevajI, sUNo arajaha amArI // 9 // tuM tihuMaNa jana tAraNo, karuNArasa dariyo / parama niraMjana jagagurU, bhavi tArI tarIyo // bhavajalapota samAna cho, sAcA vizvanAM tArU / bhava-paribhramaNa nivAraNo prabhu biruda tumAruM // 10 // zakra sahasa rasanA karI, prabhu tuma guNa gAve / stavatAM pUravakoDi lagi, tohi pAra na Ave // to huM syUM stavanA karUM, jagabaMdhu dayAla / muja avaguNa navi dekhIye, nijabirUda saMbhAla // 11 // ima stavIne puna vinave, vRthA kAla nigamIyo / tuma darisaNa viNa svAmI huM, bhavavanamAM bhamIyo // anusandhAna-56
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNgasTa 2011 87 hive TaMkazAle padhAravA, prabhu DhIla na karavI / sevaka jANI svAmIne, dayA dilamAM dharavI // 12 // rAta divasa hRdayA thakI Ika china na visAre / svAmIne zeThANI sadA, bahuvidhi saMbhAre // Ima kahIne tIrthodake prabhune nhavarAyA / kesara mRgamada ghasI ghaNA, carace prabhU pAyA // 13 / / kanaka-maDhita hiraNyano, rUDo ratha lAyA / amaravimAna zo tehamAM, prabhUjI padharAyA // sArathI uMmAbhAIno laghu baMdhava jANo / indra banyo ratha kheDavA, hRta hRdaya bharANo // 14 // vAsita zuddhajale karI, bhUmi chaMTakAve / cAlatAM ADaMbare, polamAM prabhU Ave // pola mUkIne padhArIyA, rAjya paMtha vicAle / eTale dIdha vadhAmaNI, jaIne TaMkazAle // 15 // ehave prabhujI padhArIyA, TaMkazAlane dvAre / maNi mANika laI bheTaNAM, zeThANI vadhAve // prathama karI padharAmaNI, prabhunI baMgalAmAM / prabhu besaNa yugato ache, baMgalo saghalAmAM // 16 / / graha digpAla suthApIyA, naMdavrata pUje / vidhiyuta dhvaja AropatAM karmAdika dhUje // ahvAnana vidhi devanI maMtrA yuta sAra / biMba pravezita joIye, sAmagrI tayAra // 17 / / rAtijagA raMge kare, stavanAM guNa gAna / azubha karma unmUlavA, nIta navalAM jAna // e vidhi sabahi varaNatAM, mAse pAra nA Ave / bheravacaMda te joIne, lavaleze gAve // 18 //
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-56 DhAla 6TThI / / dadhisUta venataDI sUNajyo re, zrIyugamaMdhirajIne kahIjyo-e dezI // ehathI mITe AvAgamaNAM, bhavi sUNIyo prabhunI ThavaNAM / ThavaNAM bhavajala nistaraNAM re, jinaThavaNAM duHkhaniharaNAM re / bhavi sUNajyo // 1 // AMkaNI // prabhUne pUMkhe manane raMge, jala lUNa UtAreM dIla caMge / pradhAMna vahu sakhIyA saMge re / bhvi0||2|| zrAvaNa sudI saptamI divase, cauvidhi saMgha milyo ulaseM / __cahuM disi naravRMde dIse re / bhvi0||3|| bAra ghaDI dADho caDhate, peMtIsa pu(pa)la Upara vadhateM / svAtinakSatre sumuhUrte re / bhvi0||4|| kanyA lagana kalyANakArI, candrajoga Avye manuhArI / maMgala gAve naranArI re / bhvi0||5|| beI umAbhAI thaI bhelAM, takhata ThavyAM prabhu tiNi velAM / narabhava jAsa thayAM saphalAM re / bhvi0||6|| prabhu padharAyAM baDabhAgI, pUrava pUMnya di(da)zA jAgI / kumatilatA kaMpI bhAgI re / bhvi0||7|| zrIyAMsa mUlanAyaka chAje, kAMtiye iMdU araka lAjeM / ___ pAkhatiM cau paDimA rAje re / bhvi0||8|| paJcamI gati dAyaka pAMco, sevo bhavi mana karI sAMco / maNi tajI kAce kyauM rAco re / bhvi0||9|| aSTAdaza abhiSeka karIyA, notana navapadayaMtra bharIyA / zeSa pUjAmAM baso treNa dharIyAM re / bhvi0||10|| zrAvaNa sudi terasa bhalI, bhaNI snAtra aTThottarI nirmalI / karI pura phiratI dhArA valI re / bhvi0||11|| vIraupAsaka temAM a gavANI, paNiM pUja ullaTa AMNI / amadAvAdI guNakhANI re / bhvi0|12|| bhaNyAM guNyAM sahU pUnyavaMtA, paDimArAgI jayavaMtA / dharmanA sUrA matimaMtA re / bhvi0||13||
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNgasTa 2011 [ima] ThavaNAM kIdha vidhizetI, vidhi bahu kIdha[kahuM]huM ketI / alpa kathI kIdhI jehathI / bhvi0||14|| sahu Ima karo uttama karaNI, e che zuddhI zivanizreNI / caugati duHkhanI kAtaraNI re / bhvi0||15|| jinapaDimA vidhisyUM ThavaNI, tihuMaNanAyaka piNa pabhaNi / nizce lahe te zivaramaNI re / bhvi0||16|| sAhAmIvacchala sAMmInI bhakte, karI prabhAvanA bahu yukte / piNa kaviyaNa thoDI vyakte re / bhvi0||17|| karasya tehanAM nAma resye, parabhava suranAM sukha lesye / bheravacaMda bhaNe esye re / bhvi0||18|| dUhA soraThA // vidhisahita manaraMga, Ima prabhunI ThavaNAM karI / ATho jAma umaMga, harSa hiye mAve nahi // 1 // deI mAna sanmAna, sajjana sahU saMtoSiyA / dIdho vaMchita dAna, jAcakane jugato bhalo // 2 // zeThANIne khaMtya, Ima karatAM mana UpanI / meTaNa bhavabhayabhraMtya, tapa mAMDu koi rUaDo // 3 // DhAla sAtamI // ikavIzAnI dezI tathA trUTakanI dezI // zeThANI re, manamAM vicAra IsyuM kare / bhavi prANI re, dAna dayA dIlamAM dhare / umAbhAIne, teDI bhaNe madhure svare / tapa mAMDu re, akSayanidhi sahumAM zire re // 1 // trUTakanI cAla - sire sahumAM akSayanidhitapa akSayapada levA bhaNI, Adare bahumAnasetI hiyamAM ullasa(se) ghaNI / sAcave vidhisahita tapa nija kare nitya ekAsaNAM akSayanidhi pada akSayadAtA huM jAuM tasa bhAmaNAM // 2 // tapanI vidhi re, nisUNI nayaramAM ghara ghare,
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 90 trU trU trUTa anusandhAna-56 keI nAryo re, tapa karavA manasA kare / nija gharamAM re, pUchI pUchIne Tole malI, ima karatAM re traNyaso vIza thaI melI // 3 // bhalI tapanI karaNahArI dharma tattvanI jANa e, mukhya zeThANI savimAM kartuM tAsa pramANa e / bhaumI zayyA brahma pAle doSa TAle aNuvratA ubhayakAle pratikramavA pApa zamAvA tIvratA // 4 // kAusagga valI re, dIjye pramANa khamAsaNAM trihuM kAle re, devAdhidevane vAMdaNAM / bhalI pUjA re, nava aMgI prabhunI kare, jina ANA re, pakSa eka lagI zIra dhare // 5 // dhareM prabhunI ANA zize bhaNe vividhe pUjA (ja)e, ityAdi tapavidhi-sahita karatAM karma nAze dhUjae / vadi zrAvaNa cothathI saMvatsarI lagI rAkhIye, sakala sAvaja kAma tajIne satya mukha te bhASI // 6 // iNa vidhisyUM re, ekaNa pakSa atikramyAM paNa iMdU re(15), divasa bhalI pare nigamyAM / tapa pUraNa re, vidhisahite karIne rahyAM, tapa kAraka re, sahunAM mana bahu umaTyAM // 7 // umaTyAM sahUnAM mana sUcaMgA bhaktiguNa hRdaye bharyAM jANIe jinarAjane vacane tapa karI keI nistaryAM / hive mahimAkaraNa kAje saje varaghoDe zire kalaza traNya zata vIza ujvalA akSaya akSata leI bhareM / kuMkumAdika thakI pUjI pUMgIphala mAMhi dhare teha Upara Thavi zrIphala vastra AcchAdana kare // 8 // nIlAM pIlAM re, rAtAM vastra hIrAgalI, kuMbha kuMbha prata re, jANo ekekasU mana ralI / graivAsUtranI re, kalazane bAMdhI rAkhaDI, sohAsaNI re caturA kalaza zIze dharI // 9 //
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNgasTa 2011 dharyAM zize kuMbha eTale sajana jana sahu ko milyAM bAla puMna gopAla bAlA nisUNI jovA khalabhalyAM / varazaka maMgalatUra vAje bherI bhuMgala nAla e, maradaMga mAdala jhAMjha jhallarI tAla puna kaMzAla e // 10 // vAjI pare re dhUMza nizAMNanI ghoSanAM valI vAjita re kehika deza vilAyatanAM / iMgarejIre karI daraveza te navanavAM te vajAve re, vAjitra thaIne ikamanAM // 11 // Ika manA thaIne sahu vajAve sakalajana harakhita bhayo sajita bhUSaNa hayagayAdika rUppa kanakAdikamayo / bhaTa subhaTa thaTa ghanagharaTa jodhA prabala sAmaMta sUra e gAradI tUrakI azvapAlA caDhyAM cAle pUra e // 12 // valI kautala re haya thaI thaI karI cAlatAM vArU gayavara re, sUMDa pracaMDa ullAlatAM / jarakazanAM re, kazita pallANa sohAmaNAM gAve gaurI re maMgala harSa vadhAmaNAM // 13 // vadhAmaNAM gAvaMtI gorI jaDitakanakAbhUSaNaM te paherI bAlA ativizAlA haimamaNDitakaMkaNaM / nayaranAM zeThyA moTAmoTA amarasUtasama banI karI kuMmara kuMmarI rathe bese keika caDhiyA gaja tUrI // 14 // myAMnA pAlakhI re, ratha bagI cyAraTha sohatA chabIvaMtA re, varaghoDe mana mohatA / caDhI jove re, jAlI gokha jharokhathI laTakAlI re, keI nara jove mojathI // 15 // manamoja zetI kiyo ucchava gayaNa garjArava thayo teha ucchava pekhavAne megha piNa caDhI AvIyo / megha tava Adeza dIdho zramazamana chAyA karo ghana ghaTArUpeM chavyo aMbara varasIyo sukha jaladharo // 16 //
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ 92 trU trU trU trU anusandhAna-56 te dekhI re, sura sahu anamekhika thayA suranAM sukha re, duHkha karIne tiNe lekhavyAM / vara narabhave re, dhanya karI mAMnyo khare narabhavanI re, dekhI deva icchA kare ||17| kare icchA anya jaNa piNa mahotsava dekhIne dhana dhana zrAvakadharma ehavo aparathI kaho kima bane ! iNi chabIthI nayaramAM phirI gayAM mANika cokamAM ema utsava karyo moTo sujaza vAdhyo lokamAM // 18 // ghera AvI re, vAru kIdha prabhAvanA zrIphalanI re, zuddha patAsAM sohAmaNAM / sAhAmIvatsala re bhAva thakI kIdho valI re khIMnakhApanI re dIdhI ubhaya bhalI kothalI // 19 // kothalyo dIdhI zobha lIdhI cinAI pyAlAM phirI ratnatrayI-zuddhine kAje triNa prabhAvanA karI / tiNa same tapagacchataNAM maMDaNa zrIdevendrasUrIzvaru caumAsa ThAyo rAjanayare paMDitAM alavezaru // 20 // tihAM rAkhyAM re, saMgha bahu Agraha karI ThavaNAmAM re, zeThANI harSe karI / tene teDyAM re, Dhola nizAMNa sU rAja vAsakhepanAM re, maMtra sahita karI chAjateM // 21 // chAjate zrIsaMgha cauvidhi savi deza videzamAM karo ehavAM kAma uttyamA nA paDo saMklezamAM / zrIjinapratiSThA tapotsava vidhi karI che huMse ghaNI varaNatAM to pAra na Ave leza bheravacaMda bhaNI ||22|| DhAla 8mI // lAlagulAla AMgI banI re- e dezI // soraThA // nisUyo pUrvasambandha tehathI zeThANI karyo // 1 // 1. soraThAno pUrvArdha lakhavAno rahI gayo lAge che.
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNgasTa 2011 sukRtakamAI bhavi kIjIye re, tehamAM tapa dRDharaMgo lAla / suMdarInI pari pAmasyo re, zrIjinadharma abhaGgo lA0 // 1 // sukRta0 / e AMkaNI // rAjagRhI pura jANIye re, mAgadha deza majhAro lAla / saMvara zeTha vase tihAM re, tehanI putrI udAro ho lAla |su0||2|| suMdarI nAma sohAmaNo re, jinamatatattvanI jANo lAla / pUrva-sUtapanA prabhAvathI re, pragaTyAM akSayanihANo lAla |su0||3|| zrInANI gurujIne pUchIyo re, pragaTa nihANa svabhAvo lAla / gurujI batAve jJAne karI re, atIta anAgata bhAvo lAla |su0||4|| gata triNa bhavanAM batAviyAM re, sukha duHkha pUnya ne pApo lAla / akSayanidhi tapathI thayo re, pragaTa nihANa pratApo lAla |su0||5|| aparakathA ehanI ghaNI re, dharma vinoda vilAso lAla / teha thakI tapasyUM kIyo re, pUravA manaDAnI Azo lAla |su0||6|| valI jinazAlA mAMDI bhalI re, jJAnaArAdhana kAjo lAla / phattAsAhanI polamAM re, bAMdhI punyanI pAjo lAla ||su0||7|| moTo bIjA derAtaNo re, cAle kAma apAro lAla / jehanI hu~za ache ghaNI re, tehanAM hiyaDA majhAro lAla |su0||8|| jAtrA navANuM karavA taNI re, valI mana moTI che khaMtyo lAla / phirI paNa cyAra(45) Agama taNAM re, ujamaNAMnI atyaMto lAla |su0||9|| e savi tehanAM pUrasye re, vaMchita zAsanadevo lAla / piNa tehane ehija AvIyo re, udaye dharmano mevo lAla ||su0||10|| AjanI kAle che saMghamAM re, dIpaka mAna ujAso lAla / bheravacaMda jehano ache re, pragaTa akhaNDa parakAzo lAla / su0||11|| DhAla kalazanI ||sm dama khaMtItaNAM guNa pUrAM-e dezI // rAga dhanyAsirI // sevo zrIjinadharma sobhAgI re, chAMDo sakala pramAdojI / ANA sahita karo zuddha karaNI, jima guNaThANe vAdhojI // 1 // zrI jinadharma sobhAgI / e AMkaNI /
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-56 kara jorI kahuM dharamI sajanAM, sUNIyo araja citta lAya jI / bholapameM guNavaMta sujJAnI, kAla vyatIto jAya jI // 2 // sevo0 // chIjata chInachIna Ayu sadA hi, aMjalijala jima pItajI / kAlacakra ta(te)re zIza bhamata he, sauvata kahA tuM abhItajI ||3||se0|| samaya mAtra paramAda niraMtare, dharmasAdhanA mAMhi jI / athira rUpa saMsAra lakhIne, sajjana karIye nAhiM jI // 4 // se0|| merAmerA ma karo vallabha, terA he nahi koIjI / / bhrAtAjI parivArataNAM e, melA he dIna doya jI // 5 // se0|| tana dhana jobana athira kAramA, saMdhyAraMga samAno jI / sakala padAratha che saMsArika, svapnarUpa citta jAnojI // 6 // se0|| esA bhava nihArIne nitya, kIje jJAnavicArajI / na mITe jJAnavicAra vinA kaLU, aMtarabhAvavikArajI // 7 // se0 // bhava paribhramaNa karatAM tujane, muzakila miliyo che vetajI / hiye samaja kachu ho tumAre to, ceta zake to cetajI ||8||se0 // dhana dhana zeTha haThIsiMha saMghamAM, dhana dhana jasU ghara nArIjI / dhana dhana rAjanayaranAM zrAvaka, zAsananAM hitakArI jI // 9 // se0|| zeTha premAbhAI tilaka te purano, ubhaya uMmAbhAI jANojI / jesiMghabhAI puna zeTha zrImAlI, maganabhAI pari(ra)mANojI // 10 // se0|| sUtra siddhAMtanAM jANa subuddhI, zrIjinapaDimAnA rAgIjI / nivaDa nipuNa dhorI jinamatanAM, dRDharaMgI baDabhAgIjI // 11 // se0|| sakala saMgha jayavaMta pravarto, rAjanayarano vizeSojI / Ajane kAle zAsana dIpAve, mana dharI adhika jagIzojI // 12 // se0|| meM paNa sujaza suNyo e purano, tehavU paratIkSa dIrcha jI / zarkara paya mizritathI adhiko, lAgo mUjane mIThaM jI ||13||se0|| dharmaghoSasUrinAM gacchamAMthI, nikasI sAkhA surANo jI / dolatacaMda zIza motIcaMda, ziSya bheravacaMda jANojI // 14 // se0|| saMvata naMda zazI paNa iMdU (1915), bhAdrava kRSNa sumAsojI / tithi ekAdazamI guruvAre, viracyo saMghavilAso jI // 15 // se0||
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNgasTa 2011 maMdamati kalikAlataNo huM, alpabuddhi guNahINa jI / / tehathI bhUlacUka kaLU hoya to, zuddha kIjyo paravINa jI // 16 // se0|| hInAdhika kathanA kachu yAmeM, kaviyaNapaNAthI kIdhI jI / tAsa micchAmidukkaDa mujane, thAjyo prasiddha prasiddhajI // 17 / / se0|| je e bhaNasye guNasyeM bhAve, lesyai te raMgasAlAjI / saMghasahita zrIjinaguNa gAtAM, nIta nIta maMgalamAlAjI // 18|| se0|| iti zrIrAjanayarapure TaMkazAlamadhye zrIzrIyAMsajinanauta[na] caityaH(tyaM) zeTha umAbhAI karApitaM, tasya sambaddhaM sampUrNam / samAptam / dUhA / gAthA / sarvagAthA sampUrNam // zrIrastu / maMgalaM bhavatu / saMvata 1916nA varSe kArtika mAse kRSNapakSe tIthau trayodazyAm / bhaumavAsare lipI samAptam // lipIkRtaM bAbA bAlagirajI / lekhakapAThakazciraM jIyAt //