Book Title: Shishupal Gadh Author(s): Prajabandhu Publisher: Prajabandhu Catalog link: https://jainqq.org/explore/249689/1 JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLYPage #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zizupAlagaDha [ 2100 varSa purANuM kilo] bhAratavarSanAM avazeSomAMthI samrATa khAravelane kaMDArelo je ItihAsa maLI AvyA che te jaina ItihAsanA purAvAnI nAnIsUnI siddhi na gaNAya. purAtattvajJoe emAM asaMdigdha jainatvanAM darzana karyA ne e zilAlekhane jena tarIke kabulyo ne vadhAvyo. Aja sudhImAM evAM keTalAMye jenazailinAM sthApatyo, mUrtio, Alekhe kaMIka saMdigdha ke bhaLatAM lAgyAM te bauddha ne brAhmaNadharmanA nAme caDI gayA, kemake itihAsanA anusaMdhAnamAM bauddha sAhitya ke hiMdu purANa eTale AdhAra jena anukRtione levAya nathI ane tethI ja ame kahI zakIe ema chIe ke e avazeSonuM e draSTie punarAvartana karavAmAM Ave to keTalAye nirNaya pheravavA paDe. khAravelanA A zilAlekha mATe evuM banyuM nathI e AnaMdadAyaka hakIkata che. e ja zilAlekhavALI bhUmi je ekasAnA udayagiri ane khaMDagiri nAme oLakhAya che tyAM navA khodakAmathI je vadhu jANavAlAyaka hakIkata maLI che te jene mATe upagI hevAthI vAcake samakSa rajU karIe chIe. saMpA. prAcIna avazenA saMbaMdhamAM hiMda ghaNe samRddha deza che. bhUtakALamAM hiMdanA purAtana itihAsanI zodha aMge ghaNuM kAma karavAmAM AveluM che. to paNa tenA purAtana avazaSane ghaNo moTo bhAga hajuye saMzodhana vinA daTAyelo paDayo che. chellAM be varSa thayAM hiMda sarakAranA purAtatvakhAtA taraphathI keTaluMka vyavasthita khodakAma cAlu karavAmAM AvyuM che. piDIcerI AgaLa ArikAmaDu pAse ane mahisara rAjyamAM brahamagiri ane cAvali AgaLa yojanApUrvaka purAtatva avazeSo meLavavAne khodakAma cAlu karavAmAM AveluM che. purANI saMskRtione kaDIbaMdha ItihAsa meLavavAnA draSTibinduthI A kArya hAtha dharavAmAM Avela che. ema mAnavAmAM Ave che ke A saMskRtio eka bIjAnI gADhI asara heThaLa AvelI hatI. I. sa. nI AsapAsanA samayanI dakSiNAtya saMskRtionA sapaSTa citro have AlekhI zakAya ema che. dakSiNamAM zarU kareluM kAma uttara tarapha gatimAna thayuM che. najadIkanA ja bhaviSyamAM haju sudhI aspaSTa raheluM bauddhika, opaniSadika, brAhmaNika ane pUrvavedika saMskRtionI kalAo ane gudAnuM cokkasa mApa kADhI zakAze, ane I. sa. pUrve traNa hajAra varSanI siMdhusaMskRti ane I. sa. pUrva trIjA-cothA saikAnI saMskRti vaccenI kaDIo sAMdhI zakAze. erissA vistAramAM bhuvanezvara najadIka pUrva tarapha be mAIla dUra bedI kADhavAmAM Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 5] zikSupAlagaDha [ 115 AvelA zizupAlagaDha nAmanA eka majabUta killAnI zodhakheALa, e A dizAmAM thayelI pragatinuM sUcana kare che. A khAdakAma purAtattvakhAtAnA suparinTenDanTa zrI. bI. bI. lAkSanI kraeNkharekha nIce karavAmAM AvyuM hatuM ane kriMdanI keTalIka vidyApIThA ane sasthAo sAthe joDAcelA tathA anya vidvAnA uparAMta cIna ane sIlenamAMthI AvelA vidvAneAe paNa A kAmAM bhAga lIdheA hateA. khAdakAma cAlu hatuM tyAre hiMdanA purAtattva vibhAganA DirekaTara janarala DeA. ena. pI. cakravartIe A sthaLeAnI vAraMvAra mulAkAta lIdhI hatI. zizupAlagaDhanI rAMga AsapAsa atyAre je jalasrota vahI rahyo che te purANA kALamAM gaDhanI AsapAsa pharatI UMDI khAInuM sUcana kare che. zizupAlagaDhane vistAra Azramugdha kare evA sapramANa che. te samaceArasa jaNAya che. pratyeka bAjI Asare pANA mAIla lAMkhI che. pratyeka bAjue me ema kula ATha vizALa daravAjA che. te uparAMta TheraThera aneka nAnAM nAkAMmeM pazu che. khAdakAmathI jANavA maLyuM che ke zarUAtamAM A gaDhanI dIvAlA pAyAmAM 100 phUTa paheALI ane 25 phUTa UMcI hAvI joIe, khIje tabakke traNa ke cAra phUTa jADu paththaranu` AvaraNa caNI levAmAM AvyuM haze. troje tabakke gaDhanI dIvAlanI baMne bAjue pAkI ITanuM caNatara caNI levAmAM AvyuM hovuM joie, ane mATInuM vaccenuM paDa jemanu tema rahevA dIdhu hAvu joIe. tyAra AThamAnA eka vizALa daravAjAnuM kheAdakAma karatAM mAluma paDyuM che ke A darana vAjo 15 phUTa pahoLA che ane tenA daravAna AgaLa 13 phUTa sAMkaDA che. daravAjAnI banne bAjue pAMca ke cha phUTa paheALA vizeSa avarajavara mATe mArgo che. rAtre jyAre vAhanavyavahAra adha thaI jatA ane mukhya daravAjo baMdha karI devAmAM AvatA meADA AvanArAe A sAMkaDA daravAjAnA upayoga karI zakatA. mauryakALanA vicakSaNu mutsadI kauTilye tenA arthazAstramAM durgoMmAM dAkhala thavAnI A prakAranI sagavaDa ApatA mAgatA ullekha karelA che. daravAjAnI baMne bAjue 63 phUTa lAMbA ane 28 phUTa paheALA minArA hatA ane tenI TAca para javAne paththaranAM sApAnA bAMdhavAmAM AvelAM hatAM. gaDhanA madhya bhAgamAM sALa sta Mbha che. je te jamAnAnA sabhAgRhanA khyAla Ape che, bhUgarbha mAMnI jaLasapATIthI pazu nIce paMdara phITa UDe sudhI khAdakAma karavAmAM AvyuM hatuM. ane pANI kheMcI kADhavAmAM pampIMga yaMtro ane anya sAdhatAnA upayoga karavAmAM AvyeA hateA. keTalIka nAnI nAnI vastuo paNa zodho kADhavAmAM AvI che. temAM dehasAdanAM sAdhanA jema ke-erIMga, mALA, kAcanI baMgaDI, kiMmatI paththarI ane hAthIdAMtanAM suzAbhane AdinA samAveza thAya che. te uparAMta jJAntikALa ane yuddhakALamAM khapa lAgatAM leADhAnAM ojArA, zastro paNa maLI AvyAM che. seAnuM, cAMdI, tAMbu, sIsuM vagere dhAtunA keTalAka sikkAe paNu maLI AvyA che. A sikkAo upalA caramAMthI maLI AvyA che ane te i. sa. pachInA khIjAthI eA saikAonA hAya ema mAluma paDe che. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116] zrI jaina satya prakAza [ varSa 15 A sthaLane kALa I. sa. pUrve 300 ne bAMdhavAmAM Avyo che. khaMDagiri-udayagirinI TekarIo parathI maLI AvelA zilAlekha uparathI jANavA maLe che ke samrATa khAravele tenA rAjyanA amalanA prathama varSamAM tenI rAjyadhAnI kaliMnagaranA gaDhanI rAma ane daravAjAonuM marAmata kAma karAvyuM hatuM. A TekarIonI AsapAsa Aja paryata A zizupAlagaDhanuM ja astitva heya ema jaNAyuM che ane tethI kaliMganagara te A ja zizupAlagaDha hovuM joIe evuM mAnavAne kAraNuM maLe che. tyAM te vakhate khAravelanA rAjya amalanuM kaliMga sAmrAjya pravartamAna hovuM joIe evuM anumAna bAMdhavAmAM AvyuM che. che. A sthaLethI prApta thatA purAvAo uparathI ema kahI zakAya ke ahIM I. sa. pachInA cothA saikAnA madhyakALa sudhI vasavATa rahyo hato. jo ke keTalAMka lakhANo uparathI evuM paNa samajAya che ke ahIM cheka madhyayuga sudhI loko vasavATa karIne rahetA hatA. ApaNu purAtana ItihAsa upara A zodhaLanI ghaNI asara thaI che. pahelAM prathama te 2100 varSa purANuM killAnI ane tenA vizALa daravAjA ane dIvAnI sapramANa bAMdhaNInI zodhathI ApaNuM purAtattvajJAnamAM eka viziSTa umero thayo che. keI paNa prakAranI paradezI asara vinAnI bAMdhaNIvALA sthApatyano A namUne hiMdane gaurava ApanAra che.' maLI AvelAM keTalAMka sacitra mATInAM vAsaNo uparathI evuM paNa anumAna bAMdhavAmAM Ave che ke hiMdanA pUrva vistAranA kaliMga samrATane, sIdhI yA ADakatarI rIte rAmana samrATa sAthe bhUmadhya sAgaranI duniyA sAthe saMparka hovo joIe. prajAbaMdhu'] [ tA. 15 ogasTa sane 1948 _ anusaMdhAna pRSTha 113nuM cAlu ] zAtiri thayA che ane baMnenA gurunuM nAma sumati che. emanA eka vi. saM. 1597mAM thaI gayA che te bIjA emanA karatAM keTalIka peDhIo pUrve thayA che. - je. sA. saM. I. (pR. para6)mAM "sAMDera' gacchane ullekha che te ja "saMDhera' che. ahIM sUcavAyuM che ke vi. saM. 1550nI AsapAsamAM "sAMDera' kacchanA sumatisUrinA ziSya sAgaradattarAsa rame che, ane A zAntisUrinA ziSya izvarasUrie vi. saM. 1561mAM lalitAM caritra racyuM che. A pramANe ahIM "samAnanAmaka muniva" nAmanI je lekhamALA meM lakhavA dhArI che tene "lekhAMka 1" pUre thAya che. have pachI "lekhAMka 2" tarIke "mahezvara' nAmaka sario ApavA vicAra che. 1. dAnanuM mAhAtma darzAvanArI A kRtimAM 137 kaDIo che. e pAI avaDha ane guja. rAtI ema traNa bhASAmAM guMthAyelI che. 2. A taiyAra karavAmAM mane mAlavaNiyAnI prastAvanA vizeSataH preraka temaja sahAyaka nivaDI che ethI huM e bAbatanI ahIM sAbhAra noMdha lauM chuM.