Book Title: Samvatsarik Kshamapana
Author(s): Ramanlal C Shah
Publisher: Z_Jintattva_Granth_1_002039.pdf and Jintattva_Granth_2_002040.pdf
Catalog link: https://jainqq.org/explore/249493/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAMvatsarika kSamApanA jIvana jIvavA mATe aneka lokonA sthaLa ke sUkSma sahakAranI apekSA rahe che. badhAMnI zArIrika, mAnasika ke Atmika zakti ekasarakhI hotI nathI, ethI vyakti-vyaktinA puruSArthamAM pharaka rahe che; paraMtu jemanI pAse karmayoge vadhu zakti hoya che tevI vyaktiomAM kyAreka sahakArane badale asahakAra, svArtha, ahaMkAra jevAM lakSaNo AvI jAya che. ethI vyavahAranI samatulA khoravAya che. keSa, dhikkAra, IrSA, nidA, ahitaciMtA vagere bhAvomAMthI gharSaNa ane vairavRtti pragaTa thAya che. ekabIjAne nukasAna pahoMcADavAno prayatna thAya che. badalo levAnI bhAvanA jAge che. anudAratA, asahiSNutA, akSamA vagerenI vRttio jora pakaDatAM parasparano vyavahAra dUSita thAya che. upekSAaNabanAvathI mAMDIne laDAI-jhaghaDA sudhI vAta pahoMce che. evA dUSita vyavahArane pharIthI sa-rasa, sukhamaya, zAMtimaya banAvavA mATe prema, sahakAra, udAratA, sahiSNutA vagerenI sAthe kSamAnI paNa atizaya AvazyakatA rahe che. potanI bhUlano ekarAra karIne kSamA mAgavI ane potAnA pratye bIjAe bhUla karI hoya to te mATe tene udAra dilathI kSamA ApavI ema ubhaya prakAre, kSamApanA karavAnI hoya che. ApaNuM ajJAna, ApaNI kyAM bhUla thaI che tenuM bhAna ApaNane kyAreka thavA detuM nathI. keTalIka bhUlo taddana najIvI hoya che; to keTalIka bhayaMkara, jIvasaMhAranI koTi sudhInI hoya che. je mANasa jAgrata che te potAnI bhUla samajAtAM ekarAra karIne tatkSaNa kSamA mAgI le che. kyAreka bhUlanI khabara moDI paDatAM kSamA mAgavAmAM sakAraNa vilaMba thAya che. kyAreka ApaNI bhUla irAdApUrvakanI hoya, to kyAreka ajANatAM thaI gaI hoya. kyAreka keTalAka azubha vicAro ApaNA cittamAM UThIne zamI jAya che. enA mAtra ApaNe Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAMvatsarika kSamApanA pote ja sAkSI hoIe chIe. kyAreka azubha vicArA bIjA AgaLa zabdamAM vyakta thaI jAya che, paraMtu e pramANe sthaLa AcaraNa karatAM ApaNe aTakI chIe; to kyAreka vicAranA Avega ke bhAvanA Aveza pramANe sthULa doSa paNa karI besIe chIe. manuSyanuM cittataMtra eTaluM badhuM saMkula che ke emAM UThatA pratyeka azubha vicAranI gaNatarIpUrvakanI noMdha rAkhavAnuM saraLa nathI. mATe ja kSamApanAno AcAra vyApaka kAraNe ane dhoraNe svIkAravAnI jarUra rahe che. eTalA mATe ja mana, vacana ane kAyAthI tathA karatAM, karAvatAM ane anumodatAM ema trividhetrividha prakAre (nava koTie) ane te paNa jANatA-ajANatAM thayelo doSo mATe kSamA mAgavAnI hoya che. e mAgatI vakhate garIba-tavaMgara, suzikSita-azikSita, nAnA-moTA, guru-ziSya, zeTha-nokara ityAdinA bhedano vicAra na karatAM pote ja sAmethI kSamA mAgI levI joIe. ApaNe kayA mANasanI kSamA mAgIzuM? mAtra mANasa zA mATe ? samasta jIvarAzinI hAtha joDI, natamastake, hRdayamAM dharmabhAva dhAraNa karIne kSamA mAgIe, ke jethI ajANatAM koI paNa jIvanI kSamA mAgavAnuM rahI na jAya, zAstrakAra kahe che : savvassa jIvarAsissa bhAvao dhammanihia nia citto| savvaM khamAvaItA khamAmi savvassa ahyNpi|| zAstrakAroe kALanI dRSTie dainika, pAlika, cAturmAsika ane sAMvatsarika evA cAra mukhya prakAra kSamApanA mATe batAvyA che. pahelA traNa prakAra cUkI javAya to chevaTe sAMvatsarika kSamApanA to dareka mANase avazya karI ja levI joIe, ke jethI e RNamAMthI mukta thaI javAya, zAstrakAro kahe che ke je mANasa sAMvatsarika kSamApanA cUkI jAya che ene kaSAyo anaMtAnubaMdhI banI jAya che. vaLI ene jo samyakatva prApta thayuM hoya to te cAlyuM jAya che. samyaktvanI prApti mATe ane kaSAyonI maMdatA mATe kSamAnA tattvane ethI jIvanamAM utAravAnI AvazyakatA che. bhUla to badhAMnI thAya, paNa kSamA badhAM mAgatAM nathI. paraMtu je kSamA mAge che athavA bIjAne kSamA Ape che tenA jIvanamAM devI aMzo pragaTa thAya che. To en is human, but to forgive is divine. kSamA mAgavI ane ApavI e apramatta cittanI nizAnI che. kSamA sAthe jo pazcAttApa, hRdaya-parivartana, Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinatattva pharI evI bhUla na thAya te mATeno saMkalpa ityAdi saMkaLAyelAM hoya to te prakAranI kSamA UMcA prakAranI bane che, 32 mAtra upacAra tarIke zoccAra karIne 'micchA mi dukkaDam' kahevuM e dravya-kSamA che. vyavahAramAM enI paNa AvazyakatA che; paraMtu mANase dravyakSamAmAM aTakI na jatAM bhAva-kSamA sudhI pahoMcavAnuM che. kSamAnA pAMca prakAra gaNAvavAmAM Ave che : upakAra-kSamA, apakArakSamA, vipAka-kSamA, vacana-kSamA (AjJA-kSamA) ane dharma-kSamA. jeNe ApaNA upara ghaNo moTo upakAra karyo hoya tevI vyaktine enI bhUla mATe ApaNe tarata mApha karI daIe chIe. e upakAra kSamA che. jenA taraphathI ApaNA upara apakAra thavAno Dara rahe che tenI ApaNe tarata mAphI mAgI laIe chIe. e apakAra-kSamA che. moTAM azubha karmono duHkhadAyaka vipAka jyAre thAya che tyAre te vakhate ApaNe ApaNAM bhUtakAlIna azubha karmone mATe tathA bhaviSyamAM evAM moTAM du:kho na AvI paDe evA bhayathI kSamA mAgI laIe chIe. e viSAka-kSamA che. tIrthaMkara bhagavAnanAM AjJA-vacana sAMbhaLIne emanA upadeza anusAra ApaNe kSamAyAcanA karIe chIe te vacana-kSamA. samyaktva hoya to ja AvI kSamA Ave. dharmanI sAcI samajaNamAMthI AtmAnA svAbhAvika dharma tarIke eTale ke AtmAnA svabhAva tarIke kSamAno je bhAva pragaTa thAya che te dharma-kSamA che. bhayaMkara nimitto maLatAM paNa gajasukumAla, metAraja muni vagerenI jema kSamAno bhAva rahe te dharma-kSamA. pahelA traNa prakAranI kSamA ajJAnI-mithyAtvI mANasone paNa hoI zake. A vividha prakAranI kSamAmAM dharma-kSamA zreSTha che. te anAyAsa hoya che. pratikSaNa tamAma jIvo pratye kSamAno bhAva sahaja rIte ja vahyA kare te sahaja kSamA che. ApaNI dharmakSamA sahaja kSamA banI rahevI joIe. bhUlano bacAva karI bIjAnI sAthe laDavA mATe tatpara evA ghaNA loko hoya che. paraMtu ghaNA evA saraLa mANaso paNa hoya che ke jeo bhUlano svIkAra karI, te mATe tarata kSamA mAgI le che. kSamA mAgavI e bahu agharI vAta nathI. paraMtu bIjA koIe ApaNA pratye bhUla karI hoya to teno badalo na letAM tene sAcA dilanI kSamA ApavI e duSkara kArya che. dhaNAM mANaso bIjA mANasane enI nAnakaDI bhUla mATe barAbara pATha bhaNAvavAnA AzayathI ghaNuM Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAMvatsarika kSamApanA 33 moTuM vera vALe che. paraMtu sahiSNu ane udAra evA mahAmanA mANaso evA prasaMge paNa ene sAcI kSamA ApI, enuM hita icche che. bIjA jIvo pratye hRdayamAM sAco karuNAbhAva hoya to ja Ama banI zake. kSamA e karuNAnI bahena che, ane ahiMsAnI dIkarI che. kSamA dhAraNa karavAmAM ghaNI moTI naitika hiMmatanI apekSA rahe che. eTalA mATe ja kSamA vIrasya bhUSaNam, kSamA tejasvinAm guNaH, kSamA rUpaM tapasvinAm vagere (tikho pracalita che. eTalA mATe ja kSamAnA avatAra evA paMca parameSThIne - sAdhuthI arihaMto(tIrthaMkaro)ne ApaNe 'kSamAzramaNa' (khamAsamaNa) kahIne vaMdana karIe chIe. keTalAka kahe che ke kSamA e pRthvI ane svarga vaccenI sIDI che. keTalAka ene svarganA dvAra tarIke oLakhAve che. "Mutual forgiveness of each vice, Such are the gates of paradise." jaina dharmamAM to kSamAne mokSanA bhavya daravAjA tarIke oLakhAvavAmAM AvI che. kSamAnA hRdayapUrvakanA sAcA bhAvathI jIvane moTI karmanirjarA thAya che. kSamA karmakSaya dvArA, mukti sudhI jIvane pahoMcADe che. kSamApanA vagara koI dhArmika ke AdhyAtmika ArAdhanA paripUrNa thatI nathI. jeNe ArAdhanAnI imArata caNavI hoya teNe kSamAno pAyo nAkhavo paDaze. kSamA mAgIne tathA kSamA ApIne je upazAnta thato nathI te sAco ArAdhaka banI zakato nathI. bhadrabAhusvAmIe eTalA mATe ja kahyuM che H jo uvasamai tassa asthi ArAhaNA / jo na uvasamai tassa natthi ArAhaNA / tumhA appaNA ceva uvasamiyavyaM / kSamAnI sAthe maitrI joDAyelI che. maitrI hoya tyAM verabhAva na hoya. kSamA samagra vizvamAM zAMti ane saMvAditA sthApavAmAM ghaNo moTo phALo Ape che. eTalA mATe ja keTalAka lokonuM niraMtara bhAvaraTaNa hoya che : khAmemi savva jIve, savve jIvA khamaMtu me / mitI me savva bhUesu, veraM majjha na keNaI // Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 jinatattva vuiM badhA jIvone khamAvuM chuM. badhA jIvo mane kSamA Ape, sarva jIo sAthe mAre maitrI che. koI sAthe mAre vairabhAva nathI.]. jainonuM paryuSaNa parva e kSamApanAnuM parva che. parva nimitte paraspara kSamApanA karAya che. emAM aupacArikatA ghaNI haze. to paNa jIvanane susaMvAdI banAvavAmAM A parvano phALo ocho nathI. vizvazAMtinI dizAmAM e eka moTuM pagaluM che. duniyAnA koI dharmamAM kSamApanAnuM alaga, viziSTa, moTuM parva manAvavAnuM pharamAvyuM hoya to te mAtra jaina dharmamAM che. e enuM moTuM yogadAna che. mAnavajAta mATe e moTuM varadAna che.